Aida Poppins, a experta que explica as finanzas para nenos: «Usar cartóns de pago aprazado para consumo é un erro»

Moitos rirían se lles preguntásemos «que é o diñeiro?», pero non tanto ao ver un extracto detallado dos gastos do mes. Esa pregunta, que parece de nenos, converteuna a influente economista Aida Poppins no título dunha guía para aprender a sumar, multiplicar, non restar e crecer... coas contas a favor. Un libro para nenos? Si, pero tamén para os adultos que non identifican os «gastos colador», onde e cando é proveitoso investir ou se podemos durmirnos no colchón dunha vivenda en propiedade.

—Que é o diñeiro e como facemos para non perder o que ingresamos?

—Moita xente de xeracións como a nosa, dos 60, os 70 e os 80, creceu pensando que o mundo financeiro é para os profesionais e que os demais estamos aí para mirar. Pero a realidade económica, ao final, impáctanos constantemente, desde entender unha noticia ata saber como funciona unha nómina, que impostos son os que se pagan, se pedimos unha hipoteca que intereses imos pagar...

—Que é o primeiro?

—Non só entender de que estamos a falar, senón non ter medo ao mundo financeiro e miralo con esa distancia de «tipos de interese? Desconecto!».

—Do mesmo xeito que Tonucci fala de «as matemáticas da pasta» para botar contas no doméstico, a aprendizaxe das finanzas debe estar ao alcance dos rapaces?

—Totalmente. Agora si se está empezando a ver que algúns nenos comezan a recibir información, pero o hándicap adoita ser o non trasladalo todo o máis corrente. Cando estaba en clase e empezábanme a falar da fórmula do interese composto desconectaba... Pero o interese composto é fundamental para entender o dato de inflación que dan hoxe as noticias ou para ver como funciona se eu empezo a aforrar diñeiro como podo aproveitalo. Habería que pór exemplos correntes, non unha fórmula, porque para calcular hoxe temos calculador e computadores que nolo fan. O que hai que facer é sobre todo entender que hai que calcular.

—É necesario aforrar e non fialo todo ao sistema de pensións?, que debemos facer para empezar a xestionar o diñeiro ben?

—En España somos cidadáns pasivos. Vivimos nun Estado no que nos reteñen os impostos e non eliximos que retéñennos, destínanse a unha serie de cousas e non eliximos a que destínanse, fixan cal é o importe que imos ter de pensión, que non eliximos nin ti nin eu... Somos pasivos, fano todo por nós. Primeiro, temos que entender como funciona o sistema para ver se a tendencia en pensións cando me xubile, dentro de 20 ou 30 anos, vai ser sostible.

—Aforrar é indispensable?

—Aforrar sempre é boa idea, ter un colchón, porque sempre pode xurdir un imprevisto. Que pasa se tes que deixar o traballo e veste cunha man diante e outra detrás? Hai que ter un colchón a longo prazo porque podemos calcular cal vai ser a nosa pensión aos 55 anos, pero aí non temos a capacidade de se empezamos a facelo aos 25.

—A clave para aforrar é ser austero, ver cada céntimo que gastamos?

—Totalmente. Hai un dito que é: «Preocúpate dos peniques que as libras xa se preocupan elas soas». Moitas veces o diñeiro vaise polo que chamo «gastos colador». Tes o gasto mensual do alugueiro, pero logo que se vas a unha tenda, saes a cear, pagas unha subscrición, o móbil... Os gastos pequenos son moi numerosos. Vivimos nun momento no que, con tanta exposición en redes, vemos que fai o resto da xente e é doado pensar «se os outros poden, por que eu non?». O problema é esa facilidade para gastar de xeito continuo. Da pandemia para acá víase a política monetaria de reactivar a economía a base de que haxa moito diñeiro en circulación. Iso para a persoa do montón é pan para hoxe e fame para mañá. Danche facilidade para pagar cun préstamo calquera cousa, e xa non é que teña intereses, senón o chip «podo irme mañá, xa o pagarei». E vou acumulando: o préstamo das vacacións, o da volta ao cole, o da lavadora que se estragou. Son gastos colador que me fan perder o control da miña economía. Un pago fágoo en catro cotas, o outro en seis, outro en doce... e xa non sei cando remataría de pagar e canto me queda.

—Que é máis importante: ingresar moito ou gastar pouco?

—Gastar pouco é a clave. De nada sérveme ter un soldo de 3.000 euros se cada vez me gasto os 3.000. Podo ter un soldo de 1.500 e conseguir cada mes un pouco. O aforro é máis importante que o ingreso.

—As persoas millonarias son as máis austeras, miran cada céntimo?

—Creo que se veñen dunha situación na que non eran ricos tiveron que aplicar esa austeridade e miran moito máis en que gastan o seu diñeiro en proporción ao que gañan. O que estamos a ver máis e vaise a ir consolidando co paso do tempo é que a xente que é rica terá cada vez maior patrimonio porque o resto non somos capaces de crear patrimonio ao recorrer a todas esas facilidades de pago que nos están dando.

«En financiamento, para calquera cousa que sexa de consumo e prescindible pedir un préstamo é un erro. Dos peores erros? Os cartóns de crédito de pago aprazado»

—Como se chega hoxe aforrando a fin de mes tendo fillos e un soldo de 1.500 euros?

—Hai gastos que podemos reducir, consómese máis do que se consumía nos oitenta porque non se tiñan eses gastos mensuais infinitos. Hoxe téñense caprichos que antes se vían luxos, pero é certo que hai cousas que están fóra do noso control. Facémolo o mellor que podemos cos recursos que temos.

—Como facemos para gastar xerando aforro e evitando «gastos colador»?

—Hai que fixar unha porcentaxe do soldo mensual, e esa porcentaxe debe desaparecer da conta a principios de mes. Non podo aforrar o que me queda na conta a fin de mes, porque, xeralmente, o que me queda é nada... Que diñeiro supón o 10% da miña nómina? 200 euros? Pois en canto cobre a nómina, eses 200 euros saen da miña conta e ponse aparte. Co que me queda na conta debo pensar en cubrir todos os gastos do mes, incluído o saír a cear un día. Co diñeiro que traspasei a outra conta a principios de mes, o ideal é atopar algo que venza a inflación. Sempre asociamos investir cun home vestido de traxe en Wall Street. Pero todos debemos investir os nosos aforros, e investir en algo que nos faga non perder diñeiro cada mes. Estamos instalados nunha conxuntura da xente que non ten capacidade de aforrar e xente que pode aforrar, pero debe facerse a pregunta: «De catro ou cinco anos para acá, canto vale o meu diñeiro, canto perdín con ese diñeiro que mantiven nunha conta aparte?». Hai que pensar nun depósito a prazo fixo ou un fondo de investimento que se adapte ás miñas necesidades, para que iso poida seguir valendo polo menos o mesmo que vale hoxe. Porque co paso do tempo o diñeiro que temos vale menos.

—Unha frase que se oe a miúdo: «Aos nenos non se lles fala de diñeiro». Estás de acordo?

—Falarlles de diñeiro aos nenos a min paréceme algo fundamental, porque o día de mañá van ter que enfrontarse ao mundo falando de diñeiro. É fundamental que, desde pequenos, entendan que é o diñeiro e cal é o seu valor. Veno xogando con cromos. Cambian un cromo por outro, pero se o cromo é dos que non tocan nunca non o van a cambiar por outro, como outro cromo calquera. Se iso o entenden, poden entender perfectamente o funcionamento do diñeiro.

—A vivenda é un investimento seguro, das máis seguras que hai?

—A vivenda é, entre comiñas, «o crédito bo universal». É un investimento que vou recuperar a longo prazo. Cando pido unha hipoteca, adoita ser un interese baixo, e a vantaxe ao contratar unha hipoteca é que vou comprar un ben a prezos de hoxe que van ser superiores o día de mañá. Se a vendo, recupero como mínimo o investimento que fixen. Cun coche isto non sucede, pero pode ser un ben de primeira necesidade. Para min, o quid da cuestión ao comprar un coche é adquirir un acorde ás túas necesidades. Non a idea de «teño 12.000 euros aforrados, así que pido un préstamo para comprar un coche de 50.000». Non ten sentido polo feito de que che poñan un crédito a disposición comprar o coche máis caro que te podes permitir. Hai moita xente, e isto vino os anos que traballei en oficina, que chega ao banco e pide «o crédito máis alto que poidas». É un erro.

—Cal é o mellor investimento e o peor préstamo que podemos pedir?

—En financiamento, para calquera cousa que sexa de consumo e prescindible pedir un préstamo é un erro. Dos peores erros? Os cartóns de crédito de pago aprazado, que che permiten aprazar cunha cota moi baixiña. Dis: «Vou de vacacións e pago unha cota de 60 euros ao mes», pero ao final vaiche a custar máis o interese que o pediches. O traxe de noiva cun cartón de pago aprazado? Mal.

—E o mellor para investir hoxe?

—Eu sempre falo do limiar de soño. Inviste en algo que non che quite o soño pola noite. Se che dá medo, non o fagas! Máis que produtos de investimento malos, hai produtos que son pouco acordes á persoa e o momento. Produtos que adoitan funcionar ben para a persoa do montón? O depósito a prazo fixo, que é o produto que menos risco ten de todos, e os fondos de investimento, que sempre implican algún tipo de risco. Que cantidade de risco debemos asumir? A que non nos quite o soño. Canto máis maiores, menor debe ser o risco do produto de investimento.

—Pódese ser feliz sen morrer no intento de aforrar?

—Eu creo que si. Hai que vivir. Vivir nun mundo excesivamente austero tampouco... Se cadra nos 80 pedían unha hipoteca, pero mentres non se acabase de pagar a casa non compraban uns zapatos e nin te permitías botar a carta aos Reyes Magos polo si ou polo non. Hai que atopar un equilibrio. Non podemos deixar de intentar gozar das cousas, porque o tempo pasa e non podemos quedarnos estancados a ver se mañá a situación mellora, a ver se aforrando moito agora nuns anos estou mellor.

View this post on Instagram

A post shared by Economía básica y fácil (@aidapoppins)

—Que factura nos pasa Shein e que ten que ver cos aranceis de Trump?

—Shein foi un bombazo desde o 2020 para acá. Ten unhas vendas en liña que superan con fartura ás de Zara. Cando se importan cousas hai que pagar aduanas e aranceis, pero adoita ser a partir dun importe. Con esas pequenas compras en Shein, a xente dos Estados Unidos e da UE está a adquirir miles de millóns de produtos. Non hai controis de calidade, iso supón unha vantaxe competitiva con respecto ás tendas que venden en España. Zara, cando importa, paga unha serie de impostos, pero cando compramos paquetes de tan pequeno importe de Shein non pagan impostos... Iso failles cada vez máis potentes como empresa e déixase de recadar unha cantidade de diñeiro bárbara con todas esas importacións de cousas de baixo custo. Na Unión Europa deben seguir uns pasos similares que en EE.UU., que non detallaron, para eliminar o límite que había para quedar exento de pago para ese tipo de importacións que facemos coas compras en Shein.

---

---

---