Aos seus 75 anos Pilar só ten unha ilusión: cruzar o charco dúas veces ao ano. Esta asturiana é toda unha institución na illa. Hai un recuncho de praia Bávaro que leva o seu nome. Para ela, Punta Cana é sinónimo de «felicidade, tranquilidade e amizade»
22 jun 2024 . Actualizado á 13:07 h.Abondan poucas horas en praia Bávaro para que alguén pronuncie o seu nome. Os de alí coñécena todos, e os que non son de alí ao longo das súas vacacións coñecerana. E incluso levarán un anaquiño dela na maleta de volta, porque é imposible resistirse á historia de Pilar, a raíña de Punta Cana.
Esta asturiana de Xixón pisou praia Bávaro hai 25 anos por casualidade. «Iamos facer un cruceiro, xa o tiñamos pago, pero nolo suspenderon, e díxenlle á moza da axencia: ‘Non, non, a min dáme unha viaxe', e ela díxome: ‘Pois saca o pasaporte, que te vas a Punta Cana'». A casualidade fixo que aquel primeira viaxe de Pilar marcase a súa vida para sempre. Leva un cuarto de século sendo fiel á súa cita co país caribeño, e, de momento, non ten pensado faltar. «En setembro de 1999 vin 15 días, no 2000 xa foron 20, no 2001 un mes... e así estiven nove ou dez anos. Viña sempre o mes de setembro enteiro co meu exmarido. E a partir do 2009 empecei a vir dúas veces ao ano eu soa. Creo que xa van 40 veces». Conta, conta, Pilar, que hai que facer para ser como ti?
«Os meus fillos dinme que son como unha raíña, que ninguén viaxa dúas veces ao ano, pero eu gañeimo. Empecei a traballar aos 15 anos, estiven nun ximnasio de fisioterapeuta, daquela coidando enfermos terminais pola noite... Eu sempre me gañei a vida para poder vir a Punta Cana, a min ninguén me regalou nada. Axudei aos meus fillos, deilles unha casa en vida, así que eu lles digo: ‘A min esquecédesme... eh?'», chancea.
E esa independencia, ese espírito de comerse a vida a dentadas aos seus 75 anos, aínda que ninguén llos bota, é a que lle fai coller o avión dúas veces ao ano para cruzar o charco e plantarse no paraíso. «A min Punta Cana dáme felicidade, tranquilidade e amizade, sobre todo, amizade. A min todo o mundo quéreme. O persoal do hotel, desde o xardineiro ata o xerente, ou o garda que vixía a praia. Todo o mundo, ata a xente dO Cortecito [a zona de tendas que hai a pé de praia] ou se vou a Higüey, unha localidade próxima, dinme: ‘Adeus, Pilar'. Saúdame moitísima xente —dou fe, mentres estamos a falar na tumbona a conversación interrómpese varias veces por persoas que se achegan—, ás veces non sei nin quen son, é que eles son moitos e eu son unha, é máis doado acordarse. Teño amigos traballadores, turistas, que coincidimos aquí. Ningúns de España, de Suíza, de Alemaña... No móbil ás veces escríbenme e non sei o que me din, teño que traducir. Ou véxoos de uniforme primeiro, logo saúdanme vestidos de normal, e non os recoñezo». «O outro día —continúa— fun á festa dos empregados do hotel, que fun toda a miña vida, menos dous anos que o director que había antes non me deixou ir, e aquilo era un caos. Sentei ao lado dunha rapariga e o seu marido, e eu non tiña nin idea de quen eran... ‘Pois vaia plan', pensei. Ata que lle digo: ‘Onde traballas?' Ela dime que nun restaurante. Vou ata alí ao día seguinte, e non a vexo por ningún lado, pero cando me achego ao bufé para que me fagan unha tortilla francesa, alguén me di: ‘Téñote que pasar as fotos da festa'. Era ela! É que se non dei 40 bicos e abrazos... Pero non sei nin a quen...».
Se hoxe lle teñen ese cariño e quérena tanto é por todo o que se implicou Pilar coa xente da illa, cos traballadores do hotel, durante estes 25 anos. «É como un bebé que vin crecer, agora non ten nada que ver co que eu vin cando cheguei».
Cando Pilar pisou por primeira vez a República Dominicana, en 1999, todo era moi diferente a como é agora. Lembra que os camareiros ían vestidos con camisas hawaianas e no aeroporto colocábanche unha coroa de flores nada máis chegar, como en Hawai. «Para min era o non vai máis, porque eu non viaxara nunca», relata para engadir: «No complexo hoteleiro, o Grand Palladium —composto na actualidade por catro hoteis— só había o Punta Cana e o Bávaro, onde estaba eu, e acababan de facer o Palace... Non había nin os anfiteatros que hai agora nin nada. As actuacións eran con cadeiras na piscina, pero o ambiente era bo».
A historia de Pilar en Punta Cana empezou a escribirse naquela primeira viaxe. «Eu estaba sentada no lobby do Palace e achegóulleme un señor cun texano e unha camisa a cadros e dime: ‘Señora, que parécelle isto?'. ‘Perfecto', respondinlle, porque para min era un luxo. Eu pensaba que era un home que viña novo e quería preguntarme. Contesteille o que puiden. Fomos ao comedor, e eu co prato, e vexo que o mesmo home está detrás de min. ‘Cómese ben aquí, señora?', pregúntame. ‘Eu non o sei, supoño que si', respóndolle. E vexo que a camareira me fai un sinal para que me cale. Despois funlle a preguntar por que dicíamo, e contéstame: ‘É Abel Matutes, o dono de todo isto'. Eu pensaba: ‘Se eu pago'. Aos dous ou tres anos volvín ver, e xa viña vestido máis moderno. Unha vez díxome: ‘Asturiana, vostede aquí é unha institución'. Agora falo con el algunhas veces polo móbil'.
Matutes non se equivocaba con aquela afirmación. É que Pilar é moita Pilar, e o título de raíña de Punta Cana non vai desencaminado. Cando se separou e comezou a viaxar soa, falou co director e, como agradecemento á súa lealdade por todos os anos que levaba indo ao hotel (nunca se expuxo ir a outro), ofrecéronlle un prezo especial, de tal xeito que se puido permitir viaxar dúas veces ao ano, alongando cada unha das estancias un mes.
«Agora teño pulseira VIP, incluso podo pasar ao TRS [o hotel só para adultos que ten un pase máis exclusivo, polos outros tres pódeste mover libremente, en cambio, para acceder a este hai que estar aloxado nel]. A ver, estou moi agradecida, con ese prezo que me ofreceron podo vir dúas veces ao ano, cheguei a vir ata 40 días seguidos, pero normalmente veño os meses de maio e novembro, que son tempada baixa, e é cando eles me ofrecen estas condicións», sinala. Con todo, limitarse a estes meses para ela é unha vantaxe. Pilar asegura que nunca viría nin en xullo nin en agosto pola calor e a alta ocupación. «En maio e en novembro hai menos xente, pero o ambiente é o mesmo. Se cadra en tempada baixa pechan algún restaurante, pero polo demais non hai diferenzas. A temperatura é perfecta», explica.
A MALETA QUEDA ALÍ
A estas alturas da vida, normal que Pilar síntase como na casa cando se move polas instalacións. Falta pouco para que lle poñan unha placa homenaxe no cuarto 9218, na que se aloxa sempre desde hai varios anos, e é das poucas turistas, por non dicir a única, que pode presumir de non andar coa equipaxe de aquí cara alá, cando sabe dabondo que vai regresar ao mesmo lugar. «Eu teño dúas maletas, unha lévoma comigo, e outra a deixo aquí, en recepción, no maleteiro. E cando veño teño toda a miña roupa no cuarto lavado e colgado. Un luxo».
Se ata aquí sóalles ben, agarden a escoitar o que sucede na area. Que ninguén se atreva a sentar na tumbona que aparece na foto, porque, aínda que non o lean, leva escrito o nome de Pilar. Non é broma, colocáronlla expresamente nese lugar para ela. «Eu estaba noutra zona, pero xa me estaba dando moito a sombra, e dixéronme: ‘Imos cambiar a antuca cara alá'. E eu díxenlles que nin de broma, que como ían arrincala... Cando vin ao día seguinte pola mañá dinme: ‘Aquí tes a antuca e o chaise longue', e aquí quedeime».
E nin tan mal. Nesa esquina, ademais de tumbona e antuca, hai unha mesita con flores, as únicas da praia: «Cámbianmas dúas veces á semana. Agora non as teño tan bonitas, porque o que mas adoita pór está de vacacións, e o que está non entende nin un rico, o pobre, e ponmas como pode».
Durante o mes que ela está en Punta Cana, as súas pertenzas de praia quedan día e noite na tumbona cubertas pola toalla. Tamén o colchón que leva máis de 20 anos con ela. «Un día levouma un furacán, a min só me pillou un aquí, e estivemos tres días sen poder saír do cuarto, pero logo, así que pasou todo, atopeina tirada polas instalacións». «A min non me toca ninguén as miñas cousas, só unha vez en todos estes anos faltoume algo: os cascos. O xardineiro que estaba a se vestir aí detrás viu como o politur [garda de seguridade da praia] collíamos. E díxenllo, porque ademais estaban as pegadas das súas botas marcadas na area, aínda que el mo negaba».
Non se aprecia na foto, pero na antuca incluso lle colocaron unha barra para que poida colgar a roupa. Todo o que lle dan Pilar recíbeo cos brazos abertos, porque é sincera cando confesa que ela nunca pide nada. Nunca protestou por nada. Chancea e advirte que o día que o faga, malo. Agora ben, coa relación que se foi forxando ao longo destes anos si permite darlles algún consello. Un día espetoulles que «se querían un hotel moderno, tiñan que empezar por cambiarlles a roupa aos raparigos, porque con esas camisas e saias de hawaianos facían o ridículo». Ao pouco, uniformes novos. E eles sempre lembran que «Pilar lles cambiou a roupa». «Agora saben idiomas, pero aprenderon sós sobre a marcha. Ao principio, pedíaslles unha cana e aparecíanche coa rama dunha árbore. Os primeiros anos cada vez que viña vía unha barriga, fillos, fillos e máis fillos. Eu estaba cansa de darlles diñeiro e roupa, e dicíalles: ‘Que pasa? Aquí non hai planificación familiar ou que?'. Eles teñen outra mentalidade e non van cambiar, piden e piden, e se lles dás, ben, e se non... A min xa non me piden, agora danme».
MOI AGRADECIDOS CON ELA
O agradecemento é mutuo. Fai nada lle regalaron uns pendentes, e mentres falamos saúdanos unha muller que lle trouxo un vestido. «Está agradecida comigo eternamente porque lle salvei a vida. Deille 600 euros porque estaba tirada nun hospital cun derrame na cabeza e non tiña quen a operase porque non tiña diñeiro. Pero non adoito dar diñeiro, ten que ser unha necesidade moi gorda».
A súa vida na illa garda certa rutina. Ás 9.30 adoita estar pola praia, di que nunca pisa a piscina, pero ás veces nin chega a tombarse na hamaca. Pásase a vida falando, xa sexa cos vendedores das tendas, co persoal do hotel ou con outros turistas, onde cultivou moi boas amizades. «A mellor amiga que teño de aquí, que é de Buenos Aires, invitoume á súa casa, e ela veu á miña. Tamén fun a Suíza a ver a outros amigos que fixen aquí e que me invitaron...».
Pero o seu día a día non só transcorre dentro do hotel. Fixo todas as excursións posibles que hai pola zona, e as súas amizades locais tamén lle propoñen plans que pouco teñen de turisteo. «Agora márchome a Higüey, que vou comer a casa dun amigo». E insiste en aclarar antes de continuar. «Amigos, amigos; aquí noivos non podes ter. A min non me interesa. Eu aquí gañeime un respecto, unha fama para ben. Nunca me viron con homes no hotel, fóra, se me deu a gana, fixen a miña vida. Tampouco me viron borracha...». E segue. «O outro día fun con outra amiga ao monte para recoller iuca. Saio bastante. Invitáronme ás súas casas, porque son pobos que non están preto de aquí, e hai que pasar a noite fóra... Eu creo que coñezo máis que os dominicanos», chancea á vez que comenta: «Non me acadan os días, teño tanta vida social... Hai xente que nin saudei aínda e voume xa mañá. Ás veces dinme: ‘Viñeches, marchaches e nin te vin'».
Pilar non se expón outro lugar de vacacións, aquí sente como na casa, e sabe que, se lle pasase algo, «tería a todo o hotel pendente». «A min isto dáme vida, porque síntome moi querida, é un insufle de insulina, teño moitísimos amigos...». Só a pandemia e unha vez que se puxo moi enferma antes de viaxar faltou á súa cita con este país, ao que, a pesar de que ama con tolemia, non se expón mudarse definitivamente. «Non, non, como moito dous meses, despois quero estar na miña casa. Ao final, cánsaste da comida, que está moi rico todo e é de moi boa calidade, pero sempre é a mesma, e non ten o sabor de Asturias... A miña fabada! Quero as miñas cousas, a miña vida, a miña cama, a miña xente, teño aos meus fillos e á miña neta...».
O ideal para ela é combinar dez meses en Asturias e dous na República Dominicana, os únicos nos que pisa a praia. «Só vou cando estou en Punta Cana. Ir eu á praia chea de xente coa auga xeada? Alí non me meto nin jarta de viño. Ademais, onde vivo, en Xixón, está pegada aos edificios... Non é isto. Aquí hai verde, non te molesta ninguén... Eu recoméndoo a lume de biqueira. É unha pasta vir 28 días, pero é o meu diñeiro e a min dáme a vida. Voumo a gastar aquí ata que me morra, e se non podo, tráiome unha cadeira desas de motor», sinala.
«Son tan feliz! —exclama—. Cheguei aquí sen nada, por casualidade, e agora son a raíña do mundo. Estou a vivir o que non vivín nos meus anos. Teño a vitalidade que non tiven noutros momentos, por circunstancias que me tocou vivir». Despedímonos. Marcha ao día seguinte. O chofer do director será quen a achegue ao aeroporto. Non me digan que non é a raíña de Punta Cana.