«Je ne sais quoi». É o exemplo vivente dese halo indefinible que rodea a certas actrices francesas, ese encanto que fai que calquera das súas películas gañe puntos. Intensa, brillante e versátil, sopra 60 velas e faino convertida en Coco Chanel
02 abr 2024 . Actualizado ás 09:09 h.Se algo se pode salvar de The New Look , a serie de Apple sobre Christian Dior, é a graza innegable coa que Juliette Binoche métese na pel dunha desmitificada, amarga Coco Chanel. Quen se non Binoche, 60 anos recentemente cumpridos, de volta de todo, podería atreverse a asumir semellante papeleta. E como en todos os papeis dos seus catro décadas no cine, faino co mesmo entusiasmo. Ese entusiasmo que converte en cribles a todos os personaxes que interpreta, por improbables que parezan. Nova viúva, madura cociñeira, enfermeira na Segunda Guerra Mundial, mestra chocolateira, heroína das Brontë, exploradora no Ártico.
Filla dun artista e unha actriz, a súa carreira no cine comezou da man de André Téchiné, Jean-Luc Godard e Jacques Doillon. Despois chegaría á súa vida e a súa carreira o inclasificable Léos Carax, con quen rodaría dúas cintas tan estrañas como fascinantes: Malo sangue e, sobre todo, Os amantes do Pont-Neuf. Dous papeis ao límite, que marcan ademais o principio e o final da súa relación sentimental, entre o 86 e o 91. Polo medio, converteríase nunha peza crave do triángulo amoroso da insoportable levedad do ser, a adaptación ao cine da novela de Kundera asinada por Philip Kaufman, na que comparte protagonismo con Daniel Day-Lewis e Lena Olin. Supuxo o seu lanzamento ao cine internacional, e abriu para ela unha década, a dos 90, na que se convertería nun sinónimo de calidade: aí están a arriesgadísima Ferida, de Louis Malle, na que se converte no moi escuro obxecto de desexo de Jeremy Irons, a irresistible O paciente inglés, que lle deu o Óscar á mellor actriz de repartición pola súa atormentada Hana. Con Ralph Fiennes xa se puxo romántica uns anos antes, na adaptación de Cumes borrascosas que dirixiu no 92 Peter Kosminsky.
Dinosauros ou cores
Imaxínanse á Binoche escapando dun Velociraptor? Podería ter ocorrido, ou polo menos iso quería o todopoderoso Spielberg para o seu Parque jurásico. Pero a actriz xa se comprometeu co polaco Krzysztof Kieslowski para un dos seus papeis máis inesquecibles: o de Julie en Azul , a primeira parte da fascinante triloxía Tres colorees. Binoche borda esta reflexión escura sobre a liberdade, a soidade e a dor, e leva o César e a Copa Volpi polo seu traballo.
Hai uns anos, contaba que Gerard Depardieu espetoulle un día que só rodaba películas bonitas. Quizais podería dicirse isto de Chocolat , un dos seus éxitos máis empalagosos, pero quen podería dicir o mesmo dos seus dous perturbadoras colaboracións con Michael Haneke? Aí están Código descoñecido e Caché para levar a contraria a Depardieu. O Camille Claudel 1915, de Bruno Dumont.
Weinstein e o Me Too
Juliette Binoche foi vítima de abusos sexuais cando era unha nena, con só 7 anos, e máis tarde, aos 18 e os 21. Abusos que, di, fixeron o seu carácter máis forte, e dos que falou na súa infancia coa súa familia, e máis tarde, sen detalles, pero sen andrómenas, antes de que o movemento Me Too revolucionase Hollywood. Un movemento, por certo, que provocou en Francia que un grupo de mulleres do mundo da arte, entre elas Catherine Deneuve, asinase un manifesto moi ambiguo que condenaba a violación, pero arremetía contra un suposto puritanismo nas denuncias e defendía a liberdade sexual. Binoche, que non asinou o manifesto, cre que a situación no cine cambiou para mellor, pero tamén defendeu que o movemento ten que evolucionar. E hai uns anos, ao preguntar por Harvey Weinstein (produtor executivo do paciente inglés) na inauguración do Festival de Berlín, afirmou que non se podía negar que fora un gran produtor, que había que deixar actuar á Xustiza (Weinstein foi condenado a 23 e 16 anos de cárcere en distintos procesos por acoso, agresión e violación). E que aínda que ela non tivera problemas con el, si percibía que alguén podía telos.
Nada parece frear a Juliette Binoche. Nin os anos, nin o idioma, nin as distintas culturas na que se mete de cheo para rodar. Dicíao Isabel Coixet ao presentala, en febreiro do 2023, na gala na que a actriz francesa recibiu o premio Goya internacional: «É a muller na que están todas as mulleres, é o cine sen fronteiras, sen os putos algoritmos». No seu discurso de agradecemento, Juliette Binoche facía gala desa intensidade coa que vive o cine, ao falar do ardente desexo que a invade, do lume que a habita, pero non lle pertence. «Só son un instrumento dese ardente desexo», asegurou, antes de pechar o seu discurso tarareando o Por que che vas, de Jeanette , na súa particular homenaxe a Carlos Saura. Só uns meses antes, Binoche recibira o premio Donosti no Festival de San Sebastián. Tamén foi Coixet quen llo entregou, e unha emocionadísima actriz rendía homenaxe ao silencio, fiel compañeiro de camiño, dicía, xa que «da forza do silencio é de onde saco as emocións».
Nai de dous fillos, tivo como parellas a catro homes de cine: os directores Léos Carax e Santiago Amigorena, e os actores Olivier Martínez e Benoît Magimel. Con este último, pai da súa filla, volveu a compartir rodaxe na súa última cinta, A lume lento. Levaban anos sen contacto, e dalgún xeito, esta historia de amor e cociña permitiulles arranxar cuestións pendentes.
Con esta película, ademais, parece confirmar certa tendencia, nos últimos anos, a abordar historias de amor maduro. Ela, que foi musa de todos os amores tolos e mozos nos seus primeiros anos, demostra que a paixón e a procura do amor non se perden co paso dos anos, en películas como Lume, Clara e Claire ou Un sol interior. Mesmo na serie que agora defende, o seu Coco Chanel busca esa mesma paixón, ben sabe a historia que nos brazos equivocados. E con todo, a pesar do confuso guion desta serie que pretende encumbrar a Dior, pero na que só queremos saber que está a facer Coco, Binoche é capaz de atopar espazos nos que esbozar a complexa personalidade da deseñadora francesa, colaboradora dos nazis no París ocupado, egocéntrica e xenial ao mesmo tempo. Recoñece que o guion, precisamente, só lle falaba dunha muller imposible de amar. Pero ela, que defende contra vento e marea a preparación para un papel, investigou e leu para intentar entendela. Se Binoche é todas as mulleres, como di Coixet, tamén pode bordar ás máis cuestionables.