Tras os hiperpadres chegan os hipohijos. A «xeración copo de neve» é case perfecta, pero tamén a máis fráxil da historia. «Son cisnes en Instagram e nenos moi ansiosos por dentro», afirma Eva Millet, que anima a adestrar a valentía e relaxar a crianza
19 mares 2023 . Actualizado ás 14:07 h.Unha escena. Un neno caer no patio do colexio. Chora, berra, levántase? Non, queda inmóbil. «É un neno que non sabe que se pode levantar só, porque tivo un pai en plan Usain Bolt que correu a rescatarlle ao mínimo tropezón», ilustra Eva Millet (Barcelona, 1968), que lanza a segunda entrega de Hiperpaternidad; Hiperniños, Nenos perfectos ou hipohijos? é froito do modelo pai helicóptero, que converte ao neno en altar. «Esta é a xeración copo de neve, a máis fráxil da historia», afirma Eva Millet.
-Tras os hiperpadres, chegan os hiperniños e hipohijos. De partida, o dobre prefixo é desconcertante.
-É idea dun psicólogo que non quere ser citado. Cando acababa de facerlle unha entrevista á súa muller, díxome: «Fíxache, Eva, en realidade estes nenos non son hiperniños, son hipohijos. Están tan hiperasistidos que no fondo están desprotexidos para a vida. Queremos crear un neno híper e resulta un neno hipo, que non se vale en por si.
-Hoxe vémolo a miúdo, os nenos len con 4 anos pero non se fan a cama ata os 10. Son nenos adultos, precoces no cognitivo e inmaturos no práctico e o esencial?
-Claro. Se estila un modelo de crianza intensiva na que se fixo crer aos pais que para que os seus fillos triunfen débenlles preparar desde moi pequenos para competir e resolverlles todo a diario. E isto o que xera é nenos fráxiles, inseguros e dependentes.
-A súa máxima para pais é «Sobreprotexer é desproteger»?
-Si. Os pais debemos axudar e protexer aos nosos fillos, é o noso papel, estar atentos, pero hai que reverter a crianza helicóptero, ese estar amais todo o día... Este é un mantra dos pais de hoxe, que o neno non se traume... e que non se traume mesmo por ¡comerse unhas xudías! O afecto é o alicerce da educación e a crianza, pero hai que dicirlles non, non preguntarllo todo. O outro día na piscina oín que unha nai lle preguntaba á súa filla pequena «Queres que che seque o pelo?». Ás veces consultámoslles cousas que non están preparados para decidir. Non lles toca.
-Tampouco vale o de soltalos pola vida e pensar que se abondan sos...
-Eu o que vexo é moito neno desamparado e moito neno sobreprotexido. Estes dous polos. Na crianza está a pasar o que no resto do mundo, a clase media está a desaparecer. Vexo moito neno deixado da man dos seus pais e da Administración (aí están os datos de pobreza infantil) e vexo outros nenos que con 10 anos xa o viron todo e fixérono todo, porque se lles deu todo, consultado todo e permitido todo.
-Talvez consentimos moito aos nenos porque sentimos que non podemos darlles o tempo que quixésemos. Pais con xornadas laborais e contratos como os que se estilan, cunha lexislación que non ampara a conciliación, presión social, unha maternidade tardía polas circunstancias son factores que se deben combinar coa educación. Ser un hiperpadre é unha consecuencia natural deste contexto molotov?
-Si. Claro. A hiperpaternidad é un signo dos tempos, da falta de conciliación, dun mundo hipercapitalista en que o neno se converteu nun produto a modelar, onde existe unha oferta brutal para facer do teu fillo o que ti queiras. A hiperpaternidad nace de aí pero tamén está o sentimento de culpa. Por que nos sentimos tan culpables, sobre todo as nais? Igual para o teu fillo, para a túa filla, ver que a súa nai traballa é unha mensaxe bo. A miña nai sempre traballou e non se sentía culpable...
-Hoxe hai outra conciencia da crianza, non?
-Si, e non se trata de ser unha irresponsable, pero se non podes estar non che atormentes. Has de buscar substitutos de ti, a axuda de bos coidadores que os queiran... O problema que temos hoxe as nais é que se nos veu amais moita presión. Queremos ser perfectas, nais perfectas, boas profesionais, guapas, simpáticas, boas cociñeiras e é difícil. Hai unha idealización perigosa... No ser humano a perfección non existe, e isto hai que aceptalo.
-Hai que militar na imperfección?
-Hai que ser razoablemente bo... Hai un estudo dunha universidade de Londres que conclúe que as nais que practican a crianza máis intensiva son máis infelices ao cabo do tempo. E en Bélxica abriuse unha liña de axuda aos pais queimados. O burn out do traballo empeza a ser un burn out parental, a síndrome dos pais queimados, non porque os fillos sexan insoportables, senón porque hoxe a crianza é monstruosamente intensiva.
-Que busca o pai «perfecto»?
-O fillo perfecto, o mellor fillo. Hai unha proxección do pai no fillo brutal. O hiperpadre compite a través do neno. O fillo é un signo de status. Hai un libro dunha antropóloga que viviu en Nova York coas nais máis elegantes, e hai un momento en que advirte que un fillo alí é como un bolso de Loewe, case un complemento máis. E se os fillos son guapos ¡nin che conto! Fíxache en Ivanka Trump, mira o seu Instagram...
-Agora está de moda a idea do padrazo ou a madraza como ser que cumpre ao completo a axenda dos seus fillos.
-O que pasa é que a axenda dos nenos é cada vez máis desorbitante. Cada vez saen novos xeitos de demostrar que es unha madraza deste tipo, como, por exemplo, acompañar aos teus fillos a selectividade. ¡Agora resulta que hai que acompañalos, levarlles bocadillos e lapis de recambio! A selectividade é un rito de pasaxe á idade adulta, que deben superar por si mesmos. Pensei que o oíu todo co tema de buscar escola, pero entón en TV3 vin o caso dunha familia cunha nena de 3 anos que se percorreu Cataluña en autocaravana para atopar a mellor escola para a súa filla, e o peor é que se vía en plan «¡Mira que familia tan moi ben!».
-Como é a xeración «copo de neve», que é o que a caracteriza?
-É a xeración blandita, a máis fráxil, a dos adolescentes que en Instagram son como cisnes e no seu interior nenos pequenos moi ansiosos, algúns mesmo están paralizados pola inquedanza, algo cada vez máis habitual nos adolescentes. O estudo do Plan Nacional sobre Drogas detectou que un de cada seis acougou as tensións ante un exame ou unha ruptura con ansiolíticos. Se non deixas ao teu fillo que se frustre en ningún momento non se adestra nisto; ao final xéraslle inquedanza, que é o medo ao que pode pasar, a non ser capaz de superalo. Hai que educar a valentía.
-Penalizamos demasiado o erro?
-Si, e do erro apréndese . Un dos grandes medos dos adolescentes é o pánico a fallar. Os fillos teñen que aprender a equivocarse.
-Que falla na teoría do apego?
-O apego, o que hoxe pasa sobre todo pola nai, é machista. Salvo con bebés, estar todo o día enganchada ao fillo non é san. Non se a longo prazo acaba facendo que arrastres frustración. O primeiro perigo como eu o vexo está en crer que, como pai, podes controlar do todo aos teus fillos. Porque non é así. Hoxe hai moita inseguridade nos pais. Debemos relaxarnos, confiar en nós e nos nosos fillos, cultivar a sa desatención.
-Móbiles e comprimidos son unha fronte, unha nova gran ameaza na educación.
-O xuíz Calatayud díxome hai pouco: «Eu fumo, pero non lle daría tabaco aos meus fillos. Cando os pais lle dan a un bebé de 2 anos o móbil ou a tablet é coma se estivésenlle dando unha droga». Os likes dan subidón, son como unha droga.
-Un estudo advirte que o consumo de pornografía sen control está a adiantarse aos 12 e mesmo aos 9 anos.
-Terrible. Non o acabo de crer... Neste caso teriamos que falar cos fillos e explicarlles que a pornografía non é o sexo, senón sexo ficticio. Aí hai que falar en serio cos fillos, e pronto.