Numerosos edificios civís e relixiosos entre Vigo e o Miño acollen representacións do rei da selva
08 jun 2024 . Actualizado á 05:00 h.A figura do león está representada en varias civilizacións da antigüidade como o símbolo do poder e o valor, e foi tomada polas monarquías para evidenciar o seu status preponderante. Durante a Idade Media tivo moita presenza na arte relixiosa europeo a pesar de que era un animal xa extinto no continente. A súa utilización nas igrexas cumpría a función de imaxinario gardián que, en ocasións, enfrontábase a figuras malignas. Co auxe da burguesía, xa no século XIX, os leóns foron adoptados para equiparse en poder e forza á nobreza.
No sur da provincia de Pontevedra hai distintas representacións deste animal que percorren distintos momentos cronolóxicos e escenarios. En Vigo son varios os exemplos expostos en lugares públicos. A súa procura pode transformase nun xogo de habilidade visual.
Jenaro de la Fuente situou varias cabezas de león nalgunhas ménsulas da fachada do edificio Bonín, construído para un matrimonio de galegos que fixeran fortuna en América. Están coas súas bocas abertas e en actitude fera, saíndo dunhas follas que culminan as pilastras.
Pero se neste caso, as cabezas dos felinos están semiocultas, na casa construída por Manuel Gómez Román para Saturnino García, no 33 da praza de Compostela, as cabezas sitúanse en distintos puntos moi visibles no remate do edificio. Un pouco antes, no número 20 da mesma praza, levántase un edificio construído polo arquitecto francés Michael Pacewicz para Benito Sanjurjo Ramírez de Arellano. Debido a que non tiña validado o seu título, tivo que pedirlle o favor ao arquitecto Siro Borrajo Montenegro, en 1906, de que asinase os planos. Actualmente, acolle o consulado de Ecuador. O león está situado, discretamente, sobre o portal de acceso ao inmoble. O mesmo arquitecto francés empregou o mesmo león discreto no edificio de Urzaiz 23, que tamén proxectou para o seu amigo Benito Sanjurjo. As dúas pequenas cabezas sitúanse sobre os vans inferiores.
Outro edificio onde aparecen os leóns está en Urzaiz, 5, aínda que neste caso, as cabezas leonadas son moi visibles na fachada. É un inmoble realizado polo arquitecto Pascual Bravo Sanfeliú para José Mouriño Vilas na segunda metade dos anos corenta. As ménsulas que soportan o balcón está decoradas con catro cabezas de león.
No inventario do patrimonio recolleito no PXOM de Vigo inclúese o anuncio dos viños e coñacs da marca Pedro Domecq, no que un león lambe o licor derramado. É un conxunto de azulexos instalado en 1926 na rúa de Policarpo Sanz e foi construído pola empresa Valencia Industrial. Esta peza situábase xusto amais do túnel que ía desde a rúa do Príncipe á rúa Victoria, localizado durante as últimas obras de construción do túnel da Porta do Sol.
Xa se deixaron de utilizar as caixas de correos do edificio central de Correos, construído por Manuel Gómez Román hai un século. Con todo, as bocas das caixas de correos continúan embelecidas por cabezas de leóns dourados, en actitude fera.
Na pequena rotonda, situada ante a entrada ao zoolóxico da Madroa, agora denominado VigoNature, álzase un monumento custodiado por catro leóns sedentes. Foi realizado nos anos noventa do pasado século por Manuel Castro Alonso para homenaxear ao Club dos Leóns, do que era membro. Ese mesmo club, instalou no 2006 outro león en Romana Alta, na Ramallosa, Nigrán, pero foi cambiado á súa actual localización na alameda, fronte á pista multideporte. Foi realizado por Manuel Quintas.
Con todo, as representacións máis espectaculares de leóns atópanse no claustro da catedral de Tui. Son esculturas exentas e teñen a peculiaridade de estar coroados. Non son as únicas referencias leoninas no templo tudense. Hai máis leóns na catedral. De feito, segundo algún estudo os leóns dos capiteis do cruceiro foron tomados como exemplo noutras igrexas da diocese, como Santa María de Tomiño ou San Pedro de Angoares. Sen saír de Tui, no tímpano da igrexa románica de San Miguel de Pexegueiro móstranse dous leóns esculpidos, enfrontándose coas fauces abertas e dúas aves por amais. E, en dous capiteis de San Bartomeu de Rebordáns volvemos atopar leóns. En Ponteareas, na igrexa de San Esteban de Cumiar volve aparecer o león. É unha talla románica trasladada do seu lugar orixinal e que parece que formou parella con outra representación similar. En Santa Liberata, en Baiona, hai catro esculturas policromadas de leóns na parte inferior do retablo. Están dispostos por parellas a ambos os dous lados do conxunto.
Case en fronte, na excolegiata de Santa María, os leóns aparecen como bajorrelieves nos capiteis das columnas. Tamén na igrexa románica de Santiago de Bembrive volve aparecer o felino. É un relevos situado nun capitel da ábsida no que se representa a escena bíblica do profeta Daniel no foso dos leóns. E en Redondela, volve aparecer as cabezas dos leóns na fonte de Santiago Matamoros.
Hai moitos máis, como nos restos do mosteiro de Casteláns, que se exhiben en Mondariz-Balneario, e sen esquecer a súa presenza no escudo da bandeira de España.