O novembro do 2003 abriuse ao tráfico o tramo Puxeiros-Tui da autoestrada, o que permitía aos usuarios cruzar de norte a sur toda Galicia (por 11,83 euros; hoxe, 23,90) e enlazar co país veciño
08 novs 2023 . Actualizado ás 01:06 h.«O tramo Puxeiros-Tui da autoestrada do Atlántico, inaugurado onte, permite percorrer xa Galicia ata a fronteira lusa e seguir por territorio portugués ininterrompidamente ata o Algarve. Dentro dun mes abrir o último traxecto, entre Fene e Ferrol, 30 anos despois de comezar as obras da autoestrada, agora denominada AP-9». Deste xeito contaba La Voz de Galicia a culminación, hai agora 20 anos, dun proxecto que afundía as súas raíces nas entrañas do século XX. En concreto, desde 1979, 24 anos atrás, que foi cando se inaugurou o primeiro tramo da vía que comunicaba Galicia de norte a sur.
O tramo da autoestrada entre Vigo e a fronteira portuguesa tería que inaugurarse na primavera daquel ano. Era o compromiso do Ministerio de Fomento, pero a concesionaria Sacyr incumpriu as previsións. A empresa comprometeuse a executala no prazo de vinte e catro meses por 84 millóns de euros (14.000 millóns das antigas pesetas). Os 17 quilómetros que pasan por Vigo, Mos, O Porriño e Tui permitirían tamén a conexión directa coa A-52, a autoestrada do Val Miñor e o futuro segundo cinto, ademais de unirse coa autoestrada portuguesa a través da nova ponte internacional.
Ventura Pérez Mariño, entón alcalde socialista de Vigo, achegouse a Mos para falar co ministro de Fomento, Álvarez Cascos, no acto de inauguración. Quería exporlle a posibilidade de modificar o proxecto do segundo cinto para incluír un túnel en Valadares. Non o conseguiu. A resposta do popular foi que «xa non é o momento» de expor cambios nunha infraestrutura tan importante que está en marcha e que foi acordada no seu momento co Concello. Segundo o ministro, as «cousas de Vigo» xa tiveron unha «especial atención» a comezos da esta lexislatura que estaba a piques de finalizar. «Non logrei que me reciba nin que reconsidere a súa postura, para min foi un pouco frustrante», se sinceró Pérez Mariño naquel momento.
A construción do viario Vigo-Tui afectou a 2.500 leiras. Entre as características técnicas do trazado figuraban tres viadutos (o máis longo o de Baixiña, de 400 metros de lonxitude) e catro pontes para salvar os ríos Miñoteira, Folón, Penedo e San Simón. A superficie ocupada foi de 160 hectáreas.
O 18 de novembro do 2003 foi o primeiro día completo de funcionamento do novo tramo da autoestrada que unía a gran velocidade Vigo cos municipios do Porriño e Tui. Máis de 6.400 vehículos utilizaron o viario en ambos os sentidos aquela xornada. «Pagaron peaxe pero libráronse da A-52 e as perigosas curvas de Tameiga», lembraba o redactor da noticia, que sinalaba que os datos facilitados por Audasa indicaban que 3.610 vehículos cubriron o traxecto entre Vigo e O Porriño e que outros 2.794 percorreron o tramo completo entre Puxeiros e Tui. «Fontes da concesionaria destacan que non está mal para tratarse da primeira xornada tras a inauguración oficial. A intensidade media diaria de vehículos que prevé Autoestradas do Atlántico é de 11.850», recollía a información.
A boa noticia en canto á posta en marcha de novas infraestruturas viarias convertíase en pouco tempo nun debate social sobre o custo que tería para os usuarios. Así, botando contas saía que coa nova autoestrada entre Vigo e Tui, con acceso directo ao Porriño, a peaxe para ir desde Puxeiros ata a localidade fronteiriza era de 1,71 euros e ata a vila do Louro, de 1,02 euros. «É o diñeiro que terá que abonar aquel condutor que estea interesado en librarse das perigosas curvas da autovía en Mos. Como estaba previsto e anunciado, trátase dunha alternativa de pagamento que non resolve o problema de fondo. A Confederación de Empresarios de Pontevedra (CEP) non o considera brando, senón caro». As peaxes da AP-9 de Ferrol a Tui custaban entón 11,83 euros. Vinte anos despois, o desembolso por percorrer a autoestrada galega é de 23,90 euros, máis do dobre.
Non cumprira nin un mes en funcionamento cando o comité directivo da patronal da provincia, por boca do seu presidente José Manuel Fernández Alvariño, pediu a supresión do canon do tramo Puxeiros-O Porriño «co fi n de ofrecer unha alternativa a unha vía colapsada e cun elevadísimo índice de sinistralidade». Os empresarios consideraban un logro e aplaudían a apertura dunha autoestrada que achegaba aos mercados portugueses e á industria do sur da provincial. Pero a peaxe víana «demasiado elevado» mentres non se reformase a autovía. O BNG sumouse ás reclamacións e pediu á Xunta que se estude a gratuidade da ligazón da AP-9 co Porriño. «Nunha proposición non de lei no Parlamento galego, os nacionalistas esixiron unha solución aos problemas derivados da construción da autoestrada, que afectou a ríos, camiños e leiras».
Deste xeito, aínda que a apertura da autoestrada ata a fronteira con Portugal foi unha noticia positiva, provocou unha nova insatisfacción nos usuarios e colectivos cidadáns. Empresarios, asociacións veciñais e partidos políticos pediron a supresión da peaxe ata O Porriño.