Descobren unha mina de auga romana en Salvaterra do Miño
SALVATERRA DE MIÑO
A asociación Terra Grovii atopouna na parroquia de Soutolobre. Foi utilizada para a explotación mineira
12 abr 2025 . Actualizado á 05:00 h.Un día, nunha conversación cos seus sogros, o presidente da asociación Terra Grovii, Víctor Barahona, descubriu as ruínas dunha casa abandonada na parroquia de Soutolobre (Salvaterra do Miño). Eles falaban de que alí se descubrira un pozo hai case oito anos e non lle cadraba que tivese relación coa casa. Seguiu indagando e foi descubrindo outros detalles que lle fixeron sospeitar: «Dixéronme que aparecera un rego e un manancial que non lembraban ver alí na súa mocidade». Ademais, a 50 metros da casa está a Fonte do Meixouriño, que é un corte mineiro aproveitado, e fiando datos decidiron ir velo e descubriron que «o dicían un manancial era, en realidade, unha galería que foi picada a man con ocos para colocar velas ou lucernas».
Aquel día, Víctor e os seus compañeiros xa sospeitaban que esta galería fose unha mina de auga romana. Pouco despois contactaron co arqueólogo Francisco Herves Raigoso, que está a traballar na contorna da Fonte de Meixouriño, e constatou que tanto a galería como o pozo eran «posiblemente» de época romana. Este descubrimento, destacan, «confirma a explotación mineira romana a grande escala nos territorios actuais dos termos municipais de Salvaterra de Miño, as Neves, Salceda de Caselas, Monçao e Valença de Miño comparable ás portuguesas do río Tera ou as propias Medulas leonesas».
Desde Terra Grovii destacan que a galería foi construída para condución de augas en traballos mineiros amoreando e reconducindo auga para labores de «ruína montium» (método que usa a forza da auga para derrubar extensións de terreo como ocorreu nas Medulas) e curtas mineiras, apreciables tamén en varios lugares ao descuberto polos actuais traballos da Plisan, no territorio contorna ao castro de Altamira (Taboexa), ou nas concas do río Mendo e Tea. A galería de Soutolobre atópase xusto amais dunha canle creada por estas fortes riadas intencionais.
Ademais, no colectivo lembran que «a maioría de restos arqueolóxicos están aínda sen rexistrar, esquecidos e, en moitos casos, destruídos polo paso de maquinaria» e avisan que isto se «debe ao descoñecemento da súa existencia por falta de información, aínda tras realizarse prospeccións arqueolóxicas. É especialmente preocupante o acondicionamento de grandes extensións de terreo para o cultivo da vide, que están a modificar a paisaxe dun modo alarmante, sen presenza dun control arqueolóxico, borrando os vestixios mineiros, entre outros», insisten.
«Cando entramos foi moi sorprendente porque ninguén sabía que alí había unha galería romana», lembra Víctor, que o sente como un descubrimento «moi importante» que apoia a hipótese da explotación mineira de ouro na zona. Ademais, insiste en que en todo o municipio hai numerosos vestixios doutros labores mineiros dentro da parroquia de Soutolobre e Lourido (Castro Penedos dúas Mouros) e en todo o Concello de Salvaterra: «Coto dous Ladróns, Fiolledo, Corzáns, Pesqueiras, Oleiros, que manifestan paisaxes modificadas pola intensa actividade mineira dos romanos».
«O mellor que se podería facer agora é comprar o terreo, evitar a erosión da galería e manter o seu estado», indica. «Tamén sería moi interesante trazar todo o percorrido da galería e pola en valor», insiste Víctor. Eles así o intentarán e, por iso, organizan o 17 de abril unha visita guiada para percorrer toda a parroquia de Soutolobre e mostrar algúns destes restos mineiros romanos.