Unha construción de estilo romano única en Galicia sorprende no castro de Pereiras
VIGO
Os arqueólogos, que presentan hoxe en Mos o balance da escavación, descubriron un edificio que se adecuaba ao estilo do Imperio e non ao galaico
06 sep 2025 . Actualizado á 01:20 h.A parroquia de Pereiras en Mos esconde un castro no que o equipo de arqueólogos de Castelos non Aire está a mergullar no pasado desde 2021. Nestes catro anos descubriron moito sobre un poboado que estivo habitado, polo menos, desde o século III A.C ata a segunda metade do século I, cando o Imperio Romano xa mandaba na zona, pero un dos achados que máis sorprendeu ao equipo apareceu nas escavacións do último ano. «Atopamos un gran edificio, duns 150 metros cuadrados, cun trazo que é moi singular e lembra ao das vilas romanas», explica o director da escavación, Mario Pereiro, que insiste en que o edificio que descubriron en Mos «parece atopado en Italia».
As construcións que atoparon no castro de Pereiras teñen estruturas redondas ao estilo arquitectónico galaico, pero o novo edificio está construído á «moda romana. É algo moi singular en toda Galicia e que no noroeste da península só podemos observar nun castro de Asturias», continúa Pereiro. Para entender a rareza deste achado, o historiador simplifícao levándoo ao presente: «Imaxina unha aldea tradicional no Courel. O edificio do Castro de Pereiras sería o equivalente a que, de súpeto, aparecera un chalet con piscina en medio das casas típicas na montaña lucense», explica.
O equipo de Castelos non Aire aínda non sabe se este edificio era unha vivenda ou tiña outro uso. Tampouco coñecen ao seu dono. «Podería ser un home do castro que viviu noutros lados do Imperio Romano ou un cidadán doutra provincia que se mudou a Pereiras», indica. O descubrimento guinda máis luz ao proceso de romanización dos pobos galaicos e á súa transición ao estilo do Imperio. Tamén informa sobre eses últimos anos de existencia dos castros, que, progresivamente, fóronse baleirando durante a dominación romana. «Este edificio data das últimas décadas de vida do castro de Pereiras, probablemente foi feito nos seus últimos 50 anos», engade Pereiro.
O descubrimento tamén demostra que a romanización en Galicia foi un proceso máis complexo do que se tende a pensar. «Foi unha transición lenta, progresiva, e na que, pouco a pouco, os galaicos comezaron a abandonar os castros para ir vivir a núcleos urbanos e semiurbanos moito máis cercanos ás vías de comunicación e comerciais do Imperio», indica o historiador. Pereiras é para o equipo de Castelos non Aire un libro aberto para seguir profundando neste período histórico. «Temos que agradecer á comunidade de montes, á asociación de veciños, ao Concello e á Xunta de Galicia que apostaran por mergullar na historia deste xacemento», continúa. O equipo de arqueólogos ofrece hoxe ás 19.00 horas no local da comunidade de montes de Pereiras unha charla para facer balance dos catro anos de traballo no xacemento.
Os achados no castro da parroquia de Mos tamén permitiron identificar que «era un centro metalúrxico no Val da Louriña porque durante os tres séculos de ocupación había persoas que tiñan o coñemento e pasaban da pedra ao metal, algo inédito en toda a zona». Ademais, os descubrimentos de pezas cerámicas tamén permitiron establecer os seus vínculos comerciais. Os arqueólogos atoparon pezas púnicas que confirman a súa relación co Mediterráneo a través das rutas marítimas que chegaban a Vigo.