A festa que se celebra esta fin de semana en Arcade, no Concello de Soutomaior, ofrece ademais do molusco en cru un combo de tres elaboracións cociñadas para comensais aprensivos e novatos
03 abr 2025 . Actualizado á 14:14 h.A ostra, ese bivalvo que xera tanta paixón en incontables padais como rexeitamento noutros, é a raíña da festa esta fin de semana no sur da provincia. O municipio de Soutomaior lidera a cita que homenaxea a un dos alimentos con máis historia da gastronomía mundial desde a época da Roma Imperial. A súa conexión co luxo, as súas supostas propiedades afrodisíacas e as súas poderosas características nutricionais convértena no pracer perfecto.
O epicentro da cita que arrinca mañá, venres, está na parroquia de Arcade, líder no cultivo do molusco e líder igualmente na súa preparación. Ademais da súa degustación ao estilo máis tradicional (ao natural ou regada con limón), a organización aposta por segundo ano consecutivo por ofrecer ao público este manxar en tres preparacións cociñadas. O encargado desta gastro-experiencia bautizada como OsTres é o chef e empresario Joaquín Lema, que explica este trío de propostas que se serven nun mesmo prato: «Unha elaboración á que non renunciamos é ao escabeche. Xa é tradicional e facémolo todos os anos debido a que antigamente o único xeito de mandar as recoiro fose era en escabeche, se non, non chegaban aos sitios en condicións», lembra. O segundo bocado chámase Touca, que era o alcume da súa avoa Lola, unha das pioneiras que tiveron bateas de ostras en Arcade. «A receita fixémola en honra a ela, a ostra acompáñase cunha salsa moi parecida á de vieira e leva un lagostino triturado, pan relado e unha alga de mar, o que lle dá certo sabor a percebe», explica engadindo que a terceira leva un fondo de aguacate e do mesmo xeito que as dous anteriores, invita a que o público menos familiarizado coas recoiro, atrévase a darlles unha oportunidade.
«Hai moitísima xente que non pode comer ostra ao natural debido a que lles fai dano, a outras persoas dálles reparo comela crúa ou teñen medo a que lles sente mal e é un temor lícito, xa que se che ocorre, durante 10 anos non as podes comer», advirte explicando que cociñadas «pódese tomar sen ningún tipo de problema, porque as metemos no forno e van ao vapor durante dous minutos», conta. Lema asegura que mediante esta fórmula, o molusco gañou cantidade de novos adeptos. «Unha vez que proban, atrévense a dar o paso de comelo ao natural», asegura. O ano pasado fixeron mil racións e voaron, e este ano elaborarán unhas cantas máis, ao redor de 1.200, que se presentan no prato con cubertos e as receitas», comenta o profesional e responsable do cátering Calidus, empresa que defende con orgullo: «É cento por cento galega, con provedores de aquí e un persoal de 600 empregados. Actualmente estamos a facer ao redor de doce mil comidas diarias, para colexios, residencias, hospitais, residencias, garderías e empresas, e podemos presumir de detalles como que pelamos as patacas a man», afirma.
Ao seu lado está Manuel Boullosa, un dos provedores da ostra para esta festa. No seu caso, tamén forma parte do gremio da hostalería, xa que é o responsable do restaurante Avenida, en Arcade; ademais, o seu avó era o dono do 501, un dos primeiros establecementos onde se servía este manxar que abriu en 1976 o clan familiar procedente de Ponte Caldelas.
Houbo un tempo en que o fondo da ría de Vigo era unha mina de recoiro, pero eses bancos fóronse perdendo como ocorreu con non poucas especies. Desde hai anos, os ostricultores recorren a outra modalidade. «Compramos sementes de ostra fóra, fundamentalmente en Francia e Italia, e témolas en bateas na ría, en Cambados, O Grove e Cangas», explica. «En 6 ou 8 meses está lista para vender», conta o experto, que explica que en augas galegas non se reproduce ben, pero en cambio, crece moi rápido. «E o mesmo ocorre coa ameixa, o berberecho... o cambio da temperatura da auga, a auga, os encoros que regulan o caudal dos ríos e unha longa serie de factores acabaron cos cultivos autóctonos que agora se reinventan con outros métodos que fan que a zona siga destacando pola súa gastronomía e unha forma de traballar o marisco que chea os seus locais todo o ano.
A Festa dá Ostra, de Interese Turístico Galego desde o ano 2012, celebra esta fin de semana a súa 37 edición e agarda que se consuman preto de 100.00 unidades. Previamente celebráronse xa algunhas actividades como un curso de apertura de ostras que tivo lugar no Obradoiro Luís Seoane, en Alxán. Durante o evento, despacharanse ostras a 10 euros a ducia (ao natural) e viño albariños de adegas de Soutomaior, que se venderán á 12 euros a botella. A noite do venres actuarán as orquestras América de Vigo e dá París de Noia pero o día grande é o domingo. Ás 11.00 horas terá lugar a apertura de casetas de degustación e ás 13.00 horas lerá o pregón o monologuista Celso Fernández Sanmartín.