Unha galaxia chamada Riazor

TORRE DE MARATHÓN

De izquierda a derecha: Garrincha, Zito, Nilton Santos, Pelé, Zagallo, Pepe y Didí posando durante la disputa de la final del Teresa Herrera entre el Santos y el Botafogo en 1959. Todos ellos habían sido campeones del mundo un año antes en el Mundial disputado en Suecia.
De esquerda a dereita: Garrincha, Zito, Nilton Santos, Pelei, Zagallo, Pepe e Didí posando durante a disputa da final do Teresa Herrera entre o Santos e o Botafogo en 1959. Todos eles foran campións do mundo un ano antes no Mundial disputado en Suecia. BLANCO

Nos seus 75 anos de historia o estadio coruñés viu pasar a toda unha lexión de astros do fútbol

28 oct 2019 . Actualizado ás 10:01 h.

Buffon en portería; Cafú, Cannavaro, Beckenbauer e Roberto Carlos formando unha defensa de catro; o arquitecto Luis Suárez, Xavi e Zidane na sala de máquinas; con Garrincha, Pelei e Messi arriba. Podería ser un once titular. Acuña; Dani Alves, Puyol, Sammer, Maldini; Iniesta, Mauro Silva, Kaká; con Cruyff, Maradona e Eusebio formando tridente ofensivo podería ser outro. E habería que mandar á bancada cos seus Balóns de Ouro a xente como Cristiano Ronaldo, Oleh Blokhin, Allan Simonsen, Stoichkov, Figo, Nedved, Romario, Ronaldo Nazario ou Rivaldo, entre outros.

Non —é ou non é só— unha selección de lendas configurado pola FIFA para algún ránking. Todo queda máis preto. É parte do persoal de traballadores que estiveron ao servizo do público do estadio de Riazor, un campo que nos seus 75 anos de existencia viu pasar todo o máis selecto da historia deste deporte.

Iso pondo o foco en individualidades, porque no colectivo Riazor viu lucirse ao Terceiro de Ouro de San Lorenzo de Almagro, ao gran Inter de Milán campión de Europa nos sesenta, derrubarse ao Milan de Ancelotti —e o de Van Abonden e Gullit, de paso en 1992—, gozou do Santos de Pelei. Ou do Mönchengladbach de Simonsen, Heynckes, Netzer e Vogts que caeu no Teresa Herrera fronte aquel brillante Peñarol de Fernando Morena que acabaría levantando a Libertadores. Tamén ao todopoderoso Ajax de Cruyff, ao que un descoñecido equipo checo meteulle un repaso. «Perder por 3-0 ante o mesmísimo campión de Europa, o Ajax, cando faltaba só media hora de partido, e gañar por 5-3 é toda unha proeza. Poucos equipos poderían repetir o que fixo onte o Spartak Trnava, máxime despois do auténtico ballet futbolístico ofrecido polo Ajax na primeira parte», contaba na súa crónica do domingo 5 de agosto de 1973 La Voz de Galicia. Un partido «viril, pero deportivo» que privou á afección da final soñado cos holandeses medíndose ao Atlético. Gañaron os colchoneiros despois de dúas prórrogas. Javier Irureta foi o autor do primeiro dos branquivermellos. 

E iso que o colexiado, Oliva Fortuny, un catalán, púxolle a alfombra vermella aos de Ámsterdam para gañar o partido ante a furia da inchada coruñesa. Casualidades da vida, o 14 acabaría fichando polo Barça ese mesmo ano. Non era a primeira vez que Cruyff pisaba o céspede coruñés. Fíxoo en 1966 nun partido que enfrontou á selección española —porque o municipal tamén foi a casa do combinado nacional— e ao Ajax, aínda que por aquel entón o único texto que se dedicaba ao que gañaría tres Balóns de Ouro era un aséptico pé de foto. «Cruyff, outro internacional», dicía. En Riazor, e ante España, o Fraco marcaría un gol. Cruyff regresou á Coruña en 1974, xa de blaugrana, para acabar expulsado na final do decano dos torneos estivais ante o Peñarol de Montevideo. Historia dun escenario de luxo.

Os MÁIS GRANDES PISARON RIAZOR

DEI STÉFANO - DEPORTIVO

Vestiu a camiseta do Dépor con permiso do Madrid en 1955 nun partido de homenaxe a Julián Cuenca, quen se retiraba entón.

ALBERTO MARTI VILLARDEFRANCOS

EUSEBIO - BENFICA

O entón novísimo dianteiro visitaba Riazor en 1962 para xogar o Teresa Herrera.

EL PORTERO DEL DEPORTIVO SALE A POR UN BALÓN AL BORDE DEL ÁREA ANTE LA LLEGADA DEL JUGADOR DEL BENFICA EUSEBIO, DURANTE LA DISPUTA DE UN PARTIDO EN RIAZOR ENTRE EL DEPORTIVO Y EL BENFICA
O PORTEIRO DO DEPORTIVO SAE A Por UN BALÓN Ao BORDO DA ÁREA ANTE A CHEGADA DO XOGADOR DO BENFICA EUSEBIO, DURANTE A DISPUTA DUN PARTIDO EN RIAZOR ENTRE O DEPORTIVO E O BENFICA BLANCO

Dous anos máis tarde, o Deportivo levantaría o trofeo ante o máximo rival dos lisboetas. O Sporting levou catro goles de Riazor na final.

LUIS SUÁREZ - INTER DE MILÁN

O Arquitecto volveu a Riazor en 1966 defendendo a camiseta do Inter para disputar un amigable que levaron os italianos por un resultado de 1-2.

Luis Suárez Miramontes regresó a Riazor en 1966 vistiendo la camiseta del Inter de Milán. El Arquitecto (en el centro) junto a Manolete y Loureda.
Luis Suárez Miramontes regresou a Riazor en 1966 vestindo a camiseta do Inter de Milán. O Arquitecto (no centro) xunto a Manolete e Loureda. Manuel Ríos Quintanilla / Cedida polo Real Club Deportivo

BECKENBAUER - BAYERN DE MÚNIC

Xogou o Teresa Herrera de 1969 non logrando acadar a final.

CRUYFF - AJAX

Visitou dúas veces Riazor co Ajax e volvería co Barcelona.

SIMONSEN - MÖNCHENGLADBACH

Xogou na Coruña co Borussia antes de gañar o Balón de Ouro.

OLEG BLOKHIN - DINAMO DE KIEV

O tamén Balón de Ouro pisou o cesped coruñés en 1983. Os ucraínos disputaron tres Teresa Herrera consecutivos.

VAN ABONDEN - MILÁN

Xunto a Gullit (tamén Balón de Ouro) e Rijkaard, o dianteiro pisou Riazor nun amigable en 1992.

MARADONA - SEVILLA F.C.

O Pelusa caeu fronte ao Deportivo na tempada 1992-1993.

CÉSAR QUIÁN

 SAMMER - DORTMUND

Balón de Ouro en 1996, eliminou ao Dépor da UEFA en 1994.

Riazor tamén foi escenario en grao sumo selecto do atletismo, o ciclismo e a música

En 1959 Antonio Suárez —gañador da Volta a España aquel ano—, Charly Gaul —vencedor do Giro — e Federico Martín —Bahamontes flamante gañador do Tour do 59— citáronse sobre a cinza que cubría as pistas de atletismo do estadio coruñés. Gañou Luis Otaño naquela proba de relumbrón en Riazor, que tamén foi tres veces escenario de final de etapa na Volta Ciclista a España.

Pero o municipal é tamén atletismo, con plusmarquistas mundiais e medallistas olímpicos correndo e brincando polas pistas. Abel Antón, Saïd Aouita, Dietmar Mogenburg ou Edwin Moses. Marea.

Cando en 1998 construíuse a bancada de Pavillón e pechouse o estadio, as pistas de atletismo quedaron inutilizadas de facto con batifondo municipal incluído. Sempre houbo polémica coas rúas que rodeaban o céspede onde se desenvolvía o Deportivo. Nin comían, nin deixaban comer, a pesar de que por elas se deixasen ver grandes estrelas. Eran seis, é dicir, dous menos das necesarias para unha competición oficial, o que impedía ver competicións do máis alto nivel. Doutra banda, estorbaban para o fútbol porque os rivais, moi cucos eles, aproveitaban para perder tempo lanzando o balón fose do recinto. Dicía Kubala a Orestes Vara, antigo xornalista de La Voz de Galicia e TVE, que o seu estadio lle custaba ao Dépor tres ou catro puntos por tempada. Iso nun fútbol no que se sumaban dous puntos por vitoria, non é unha cifra desdeñable.

Atletismo, ciclismo e un pouco de todo. Tamén «hippies con fama de pestilentes, neohippies de Albacete con estética grunge, heavymetaleros delirantes ou rockers de tupé e patilla longa», segundo apuntaba a crónica musical deste xornal. Esa era a fauna que se plantou sobre o céspede para asistir ao Concerto dos Mil Anos do Xacobeo 93. Robert Plant, Bo Diddley, Chuck Berry, Jerry Le Lewis ou Bob Dylan. Un mes tardou a herba en recuperarse de tanto traqueteo.

Dez anos antes actuou, nun recital máis tranquilo, Julio Iglesias. En Riazor non só se cantou baixo paus.