O Goberno está «en contacto permanente» coa misión científica que busca os bidóns radioactivos fronte á costa galega
SOMOS MAR
A expedición reaviva o interese sobre os residuos esquecidos. Quince países decidiron realizar un control máis preciso da radioactividade no Atlántico nordeste
27 jun 2025 . Actualizado á 22:40 h.A expedición oceanográfica francesa para analizar o impacto ambiental dos bidóns radioactivos arrichados no Atlántico na segunda metade do século XX está a servir polo menos para que algúns políticos galegos e do resto de España reparen por primeira vez neste asunto, mergullado durante anos no silencio do océano ata que dous científicos —o xeólogo mariño español Javier Escartín e o físico francés Patrick Chardon— tomaron a iniciativa de buscar fondos e medios para unha misión científica independente, á marxe do dirigismo político salvo polos medios públicos da Flota Oceanográfica Francesa.
Un día despois de que a Xunta solicitase información sobre a expedición e os seus resultados ao Consello de Seguridade Nuclear, o delegado do Goberno en Galicia, Pedro Blanco, destacou este venres que o Executivo central mantense «en contacto permanente» coa expedición francesa que busca bidóns radioactivos en augas internacionais, a uns mil quilómetros fronte á costa de Galicia, no que valora como unha investigación «oportuna». «Imos tratar de darlles unha solución», asegurou sobre estes residuos, pero sen concretar de que xeito. O que si explicou, ante as solicitudes oficiais de información, é que o Goberno estará «pendente» dos resultados dos informes desta investigación e trasladará os resultados ás comunidades afectadas «con absoluta transparencia».
A conselleira de Medio Ambiente, Ángeles Vázquez, reiterou a súa petición de información. «Nós pedimos, por suposto, tranquilidade, pero tamén pedimos datos», dixo. No mesmo sentido pronunciáronse os deputados galegos do PP, que levaron este asunto ao Congreso. A deputada Rosas Quintana, exconselleira de Mar, manifestou a súa «sorpresa» por coñecer esta misión a través dos medios.
A repercusión da expedición científica multidisciplinar tamén ten impacto nos organismos e convenios internacionais que se encargan de protexer o Atlántico nordeste, como é o OSPAR (Convenio para a Protección do Medio Mariño do Atlántico Nordeste). Ministros e representantes de quince países que subscribiron este acordo —entre eles a ministra para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, Sara Aagesen— reuníronse este venres en Vigo para adoptar unha declaración que contén diversas medidas de conservación, entre elas un seguimento «máis preciso da radioactividade no medio mariño, con novos indicadores para avaliar tanto os niveis ambientais como as verteduras do sector nuclear». Aínda que este punto parece que está máis relacionado coa actividade das centrais nucleares, fontes da expedición oceanográfica explicaron a La Voz que OSPAR conta cunha comisión especificamente dedicada aos temas de radioactividade «e informamos en reunións anteriores da nosa campaña».
Mentres, a misión Nodssum no buque oceanográfico L' Atalante segue o seu curso, aínda que cun traballo menos intenso debido ao mal tempo na zona de vertedura que están a inspeccionar. A intensa ondada impediu que o robot submarino Uly X puidese realizar inmersións nas últimas horas. Isto serviu para facer un balance máis exacto dos bidóns localizados co potente soar deste dispositivo. Tras cinco inmersións en cinco xornadas de traballo xeolocalizáronse 1.200 barrís. «A mostraxe de sedimentos, auga e peixes vai por bo camiño», aseguraron os científicos na rede social Bluesky.
Por outra banda, Greenpeace reclamou á Unión Europea e ao Goberno español que asuman as investigacións «para determinar o estado dos 220.000 bidóns con residuos radioactivos que hai na fosa atlántica». A organización ecoloxista lembrou o seu relevante papel para entorpecer a vertedura de bidóns fronte ás costas galegas, incluso con risco para a vida dos seus activistas. Nun comunicado, puxeron en valor a misión de 1982, cando o buque Sirius de Greenpeace, xunto a barcos galegos, enfrontáronse aos holandeses para que detivesen as súas descargas. «Tras a acción, cuxas imaxes deron a volta ao mundo, o Goberno holandés anunciou a interrupción das verteduras nucleares ao mar. Dez anos máis tarde, en 1992, asinouse o Convenio para a protección do medio ambiente mariño do Atlántico nordeste, prohibindo o refugallo dos residuos nucleares de baixa e media intensidade», relata a organización ecoloxista.