Auditores da UE constatan que buques comunitarios cambian de bandeira para eludir as obrigacións ambientais

Suponse que no 2030 a contaminación das augas da UE debe ser cero. E é certo que se avanzou cara a ese obxectivo, pero máis sobre o papel —a lexislación comunitaria é nalgúns casos máis restritiva que a internacional—, que na práctica, pois a aplicación por parte dos 22 Estados membro con costa «dista moito de ser satisfactoria». É ao que chega o Tribunal de Contas da UE, que elaborou un informe especial sobre as accións contra a contaminación mariña causada por buques. «As augas seguen revoltas», é a súa conclusión.

Para empezar, a severidade da normativa pode sortearse cambiando a bandeira comunitaria por outra que non forme parte da UE, eludindo así as obrigacións de reciclaxe. De feito, é o que se fai: «Mentres que no 2022, un de cada sete buques no mundo enarboraba pavillón da UE, ese mesmo número para os buques ao final da súa vida útil era inferior nun 50%», recolle o informe.

Os auditores comprobaron, ademais, que as accións para previr, corrixir, rastrexar e sancionar varios tipos de contaminación procedente de buques son insuficientes. Por exemplo, está en marcha un servizo de control de verteduras de hidrocarburos en augas europeas, CleanSeaNet, para vixilancia e detección temperá de posibles incidencias de contaminación. Pois ben, ese sistema identificou en 2022 e 2023 un total de 7.731 posibles vertidos, principalmente en España (1.462), Grecia (1.367) e Italia (1.188) e, con todo, os Estados membro actuaron en menos da metade destas alertas e só confirmaron a polución no 7% dos casos, debido, en ocasións, ao tempo transcorrido entre a obtención da imaxe por satélite e o momento en que se comprobou a contaminación.

Ademais, o Tribunal de Contas observa que os Estados membro non realizan suficientes inspeccións aos buques, e as sancións aos infractores seguen sendo baixas. «Os buques que descargan ilegalmente substancias contaminantes no mar de cando en cando enfróntanse a sancións efectivas ou disuasorias, e chegan a xuízo en raras ocasións», din os auditores.

Tamén reprochan que sexan moi poucos os Estados membro que dan conta da perda de aparellos de pesca ou da recuperación dos mesmos cando as actividades da pesca e acuicultura xeran o 16% do lixo mariño que aparece nas praias, segundo cuantificaron as axencias europeas de Medio Ambiente e Seguridade Marítima.

Outra crítica que fan os auditores é que nin a Comisión Europea nin os Estados membro rastrexan o diñeiro da UE gastado na loita contra a contaminación das augas, que en dez anos foron máis de 216 millóns de euros, na súa maioría dirixidos a mellorar a recepción de residuos nos portos.

A pesar de todo iso aínda o volume real de verteduras de hidrocarburos, contaminantes e refugallos mariños procedentes de buques e, sobre todo, a identidade de quen os realiza.

Por todo iso, o Tribunal de Contas recomenda mellorar o funcionamento e a eficacia do CleanSeaNet para que sexa máis fiable na detección de verteduras diferentes ao petróleo e o sistema de alertas da Axencia Europea de Seguridade Marítima (EMSA); reforzar os controis obrigatorios; realizar un seguimento dos problemas de expansión da contaminación e mellorar a notificación e a supervisión do estado ambiental das augas mariñas.

---

---

---