A Xunta pide ao Goberno central que modifique  a Lei de Cambio Climático para evitar prexuízos á industria galega vinculada á costa

As conselleiras de Mar e Medio Ambiente, Rosa Quintana e Ángeles Vázquez, dirixíronse por carta ao delegado do Goberno en Galicia, Javier Losada, para que transmita ao Goberno de Pedro Sánchez a necesidade de modificar a redacción proposta do artigo 18.4 da Lei de Cambio Climático, que se está tramitando en comisión nas Cortes Xerais. As dúas titulares autonómicas actúan ante a inseguridade xurídica en que, á súa entender, quedarían o sector conserveiro e industrial de Galicia que estea ligado a localizacións costeiras. Este é o mesmo artigo que pon en risco a continuidade de Ence en Pontevedra e sobre o que se pronunciaron en contra tamén colectivos empresariais como a plataforma ProIndustria de Pontevedra e a Cámara de Comercio polo seu impacto naquelas instalacións que existan na costa, ao interpretar a actual redacción da futura Lei como impondo o carácter retroactivo sobre as concesións.

Vázquez e Quintana enviaron esta carta ao delegado do Goberno en Galicia despois de que Losada asegurase esta semana, tras unha reunión co comité de empresa de Ence, que a Lei de Cambio Climático non terá carácter retroactivo nin afectará as prórrogas das concesións como é o caso da pasteira de Lourizán. Esta é a mesma postura que sostén o PSOE pontevedrés, cuxo deputado Guillermo Meijón salienta que non existirá esa retroactividad nas concesións xa outorgadas para ningún sector e que insistiu en que Ence en particular ten un problema xudicial, que non xurídico, polo recurso contra a prórroga da súa concesión en Lourizán que aínda está por fallar na Audiencia Nacional.

Con todo, a redacción actual do artigo préstase a esta interpretación e as conselleiras, como tamén o expresaron organizacións empresariais no pasado recente, reclaman que se modifique o texto para despexar calquera dúbida. Entenden que está en xogo non só Ence, a empresa que máis visibilidade está a ter neste conflito en Galicia, senón todo o sector conserveiro e transformador de produtos marítimos e a acuicultura no litoral autonómico. Na súa misiva dirixida a Losada, as titulares de Medio Ambiente e de Mar afirman: «Nesta comunidade autónoma, como sabes, estamos moi preocupados polas consecuencias que pode ter para as concesións existentes no dominio público marítimo terrestre a intención do Goberno central de incluír na futura Lei de Cambio Climático un artigo, o 18».  Nesa mesma carta, recálcase que o ditame do Consello de Estado e a xurisprudencia do Tribunal Constitucional sobre a Lei de Costas do 2013 son contrarios ao carácter retroactivo que as conselleiras entenden que o PSOE quere aplicar agora coa Lei de Cambio Climático. 

Na súa valoración da nota oficial de Losada tras a súa reunión co comité de Ence en que negaba que o polémico artigo 18.4 tivese valor retroactivo, Quintana e Vázquez afirman que si existe esa inseguridade xurídica ao que desde Madrid se expón ao sector de mar e industria en Galicia, unha inseguridade «agravada polas súas propias declaracións como delegado del Gobierno», apuntan as conselleiras. Na xornada en que Losada se reuniu cos representantes sindicais da fábrica de Pontevedra da pasteira, negou que houbese esa retroactividad no artigo 18.4 que si ve a Xunta, Comisións Obreiras, a propia Ence e outras empresas e industrias afincadas na costa e adscritas ao sector conserveiro e de transformación de produtos marítimos en Galicia. Para as dúas titulares do Executivo de Feijoo, as afirmacións de Losada «non fan máis que incrementar a confusión na que, ao noso xuízo, o Goberno central está sumindo a todas as industrias que operan nas nosas costas». 

Ante esta situación e a aparente contradición que, desde o punto de vista da Xunta, existe entre as declaracións de Losada e o texto do anteproxecto de Lei de Cambio Climático, Quintana e Vázquez piden ao dirixente da Administración central en Galicia que aclare se «o Goberno central recoñece agora que a actual Lei 2/2013 [Lei de Costas] permite, respecto das concesións outorgadas con anterioridade á citada lei, que o prazo total das concesións existentes máis o prazo das súas prórrogas extrarodinarias poida superar o prazo máximo de 75 anos. Sendo así que as prórrogas concedidas baixo o mandato da lei do 2013 son conformes a dereito aínda que supere o máximo de 75 anos». De ser así, sosteñen desde a Xunta, «porque non poden entenderse doutro modo as súas declaracións [as de Losada]», as titulares de Medio Ambiente e Mar piden ao PSOE que «modifique o artigo 18.4 da Lei de Cambio Climático para dar seguridade xurídica e para cumprir, nin máis nin menos, que o sinalado polo Consejo de Estado no seu dictame». E engaden: «E para non crear máis inquedanzas nas industrias que desenvolven a súa actividade nas costas galegas».

Que di o artigo 18.4 da Lei de Cambio Climático?

O polémico texto que se debate en comisión no Congreso di o seguinte: «Os prazos de duración dos títulos de ocupación do dominio público marítimo terrestre computaranse en todo caso desde o seu otorgamiento e incluirán todas as súas prórrogas, de ser posibles, sen superar os prazos máximos establecidos na Lei 22/1988, de 28 de xullo, de Costas, e na Lei 33/2003, de 3 de novembro, de Patrimonio das Administracións Públicas, sendo nulos de pleno dereito os actos administrativos ditados en incumprimento do previsto neste artigo».

O ditame do Consello de Estado sobre este artigo 18.4 foi negativo, apoiándose no réxime xurídico actual aplicable á costa, en base á Lei do 2013, que di así: «2. O prazo da prórroga computarase desde a data da solicitude, con independencia do prazo que reste para a extinción da concesión que se prorroga. 3. A duración desta prórroga en ningún caso excederá de setenta e cinco anos. En función dos usos, a resolución pola que se acorde a prórroga poderá fixar un prazo de duración inferior, e prever, á súa vez, prórrogas sucesivas dentro daquel límite temporal». É este enunciado da Lei de Costas o que fai que o máximo órgano consultivo de España conclúa: «O anteproxecto agora consultado vén fixar un criterio claro e diferente do que resulta da literalidad do artigo segundo da Lei 2/2013». O Consello de Estado determinou que a Lei de Costas «permite que o prazo total das concesións máis as prórrogas supere o máximo de 75 anos» e abunda no mesmo sentido no seu ditame do real decreto que aprobou o regulamento xeral de Costas».

Polo tanto, as conselleiras de Medio Ambiente e de Mar lémbranlle ao delegado do Goberno en Galicia que o Consello de Estado advertiu de que, de levar adiante a Lei de Cambio Climático, sería necesario, por razóns de seguridade xurídica, que se modificase tamén a Lei de Costas do 2013 para «evitar que a superposición de distintas normas reguladoras da mesma realidade material suscite dúbidas interpretativas». Segundo, instan o Goberno de Pedro Sánchez a que no artigo 18.4 a referencia á nulidade de pleno dereito das prórrogas modifíquese para evitar deixalo a interpretación para que poña no canto de «os actos administrativos ditados», é dicir, aos pasados e xa en vigor, «aos que se diten», co que só se aplicaría esa nova limitación ás concesións e prórrogas futuras.

As representantes do Goberno galego abundan en que o Consello de Estado foi «moi claro» en que non se pode aplicar a retroactividad ás concesións e prórrogas outorgadas en base á Lei de Costas do 2013, polo que entenden que é necesario cambiar a redacción do anteproxecto da Lei de Cambio Climático que tramita o Executivo español. Con todo, as consideracións do Consello de Estado, máximo órgano consultivo de España, non foron tidas en conta polo Ministerio de Transición Ecolóxica e o futuro texto legal está a tramitarse en comisión para o seu debate en pleno sen incluír atender esas modificacións.

Na súa carta a Losada, Vázquez e Quintana aluden tamén ao criterio do Tribunal Constitucional, na súa sentenza 233/2015, de 3 de novembro, no recurso de inconstitucionalidade interposto polo grupo parlamentario socialista e contra a Lei de Costas do 2013. O PSOE argumentou naquela ocasión que unha prórroga extraordinaria por 75 anos permitiría situacións de ocupación de dominio público superior ao prazo máximo concesional establecido na lexislación de patrimonio da Administración Xeral do estado, pero o Constitucional non apoiou o recurso do PSOE contra a Lei de Costas do 2013. Na súa explicación sobre a súa decisión, o Constitucional precisou que a Constitución non permite o carácter perpetuo do uso privativo do dominio público, pero que o prazo de duración das concesións demaniales e as súas prórrogas previsto na Lei do 2013 estaba dentro dos principios e valores da Constitución. 

Por todos estes motivos, as portavoces da Xunta manifestan na súa carta a Losada que «non entendemos que o Goberno central fixese caso omiso ao Consejo de Estado e ao Constitucional e non clarificase que a regulación do artigo 18.4 se aplicará para o futuro».

Na actualidade, o texto do anteproxecto estase debatendo en comisión no Congreso, despois de ter pasado as fases de exposición pública e alegacións. Este debate en comisión será a última oportunidade que terán os críticos co artigo 18.4 de que se modifique a polémica redacción, xa que unha vez que se vote o relatorio en comisión, xa se remitirá a Lei para o seu debate en Cortes. No Congreso e, posteriormente no Senado, a votación sobre a Lei de Cambio Climático farase sobre o total e non haberá cabida para alterar artigos concretos. De aí, a urxencia coa que Quintana e Vázquez dirixíronse unha vez máis a Losada e, a través del como máximo representante da Administración de Estado en Galicia, ao Goberno de Pedro Sánchez.

Sobre a mesa está en xogo non só investimentos millonarias, como os 400 millóns de euros que Ence se comprometeu a investir en Pontevedra nos próximos anos se se lle garante a seguridade xurídica da súa factoría de Lourizán, senón tamén moitas outras en acuicultura, conserveiras e outras actividades do sector marítimo e pesqueiro de Galicia que están paralizadas, mentres as súas empresas intentan clarificar que pasará co seu futuro e a vixencia das súas concesións e prórrogas de Costas.

---

---

---