Cinco montes veciñais agrúpanse no sur de Lugo para xestionar 2.500 hectáreas

Unha iniciativa de asociacionismo forestal bota a andar no sur da provincia de Lugo. Cinco comunidades de montes veciñais en man común, situadas en diferentes puntos do municipio da Pobra do Brollón, decidiron constituír unha mancomunidade co nome de Catro Cabaleiros. Esta entidade sen ánimo de lucro nace, segundo indican os seus impulsores, «para reforzar a xestión conxunta do territorio e promover o desenvolvemento rural sostible». Integrada pola Veneira de Roques, A Ferreirúa, Pacios de Veiga, Vilachá de Salvadur e Parada dúas Montes, xestionará baixo está fórmula ao redor de 2.500 hectáreas de monte comunal en zonas de alto valor ambiental.

A idea xurdiu raíz dunhas charlas divulgativas que impartiron o pasado ano na casa de cultura da Pobra os axentes forestais Felipe Castro e Javier González, que animaron ás comunidades de montes do municipio para traballar xuntas para lograr unha mellor xestión do territorio. As asembleas das respectivas comunidades deron nos últimos meses o visto e prace á constitución da mancomunidade Catro Cabaleiros. Cada unha delas manterá a súa autonomía, pero ao funcionar de forma consorciada terán máis vantaxes para acceder a subvencións destinadas a limpeza de montes, a apertura de pistas ou a creación de devasa, entre outros proxectos incluídos nos plans de ordenación forestal.

A Xunta de Galicia xa está a priorizar nas súas liñas de axudas aquelas propostas que inclúan actuacións promovidas de forma conxunta por comunidades de montes veciñais. Unha mancomunidade, por outra banda, pode contribuír a situar nunha posición máis vantaxosa aos seus integrantes á hora de vender lotes de madeira de piñeiro. As poxas de partidas menores adoitan traer consigo á súa vez prezos á baixa por parte das empresas do sector que se persoan nas poxas.

A agrupación creada por estas cinco comunidades, destacan desde a directiva, «é un paso pioneiro na organización colectiva da propiedade veciñal no sur da provincia de Lugo e unha das poucas entidades deste tipo activas». Esta decisión responde —engaden— á necesidade de «afrontar dende a cooperación os grandes retos ambientais, sociais e económicos que afectan hoxe aos montes veciñais e ao medio rural galego».

Entre os seus fins atópase o impulso á cohesión territorial e a substitución xeracional, un obxectivo nada desdeñable se se ten en conta que no sur lucense hai montes xestionados actualmente por cinco ou menos comuneiros. No conxunto da provincia, a media é de 23 propietarios.Doutra banda, A superficie media dos 916 montes en man común de Lugo é de 219 hectáreas.

Municipios limítrofes

A directiva da nova mancomunidade está formada por Estíbaliz Iglesias (presidenta), José Luis Parada (vicepresidente), María José López (secretaria), José Castiñeira (tesoureiro) e Manuel Gallego (vogal). Os estatutos deste tipo de agrupacións abren a porta á entrada de calquera outra comunidade do mesmo municipio que cumpra os requisitos. As solicitudes que poidan chegar doutros concellos limítrofes deben ser aprobadas pola xunta xestora do consorcio de montes. A mancomunidade leva o nome dun peñasco situado no alto do monte no que conflúen Folgoso do Courel, A Pobra do Brollón, O Incio e Samos. A Pobra linda ademais cos concellos de Monforte e Quiroga.

Unha fórmula con moi poucos precedentes e escaso percorrido na provincia

A Mancomunidade de montes Veciñais dá Terra Chá foi pioneira desta fórmula de asociacionismo en Lugo, pero segundo puido confirmar este diario está disolta desde hai anos. O Anuario de Estatística Forestal 2019 da Consellería do Medio Rural, último publicado, recolle un total de 39 mancomunidades forestais en Galicia, 19 delas en Pontevedra, na súa maioría no distrito do Salnés.

Na provincia de Lugo aparecen inscritas no anuario agrupacións forestais deste tipo en Baralla, Navia de Suarna, Negueira de Muñiz, Folgoso do Courel e Monforte. As fontes consultadas sinalan, con todo, que na inmensa maioría dos casos son mancomunidades que aínda que figuran no rexistro disolvéronse ou carecen de actividade na práctica.

Os estatutos da mancomunidade Catro Cabaleiros priorizan a comercialización forestal agrupada, a prevención de incendios, a formación técnica, a certificación forestal, a xestión compartida de maquinaria a promoción do patrimonio etnográfico e o desenvolvemento de proxectos de I+D+i vinculados ao monte.

---

---

---