Galicia supera o obxectivo de hectáreas ordenadas marcado no Plan Forestal grazas ao aumento de curtas, as axudas públicas, a prioridade á hora de acceder a subvencións e a procura dun maior beneficio económico
08 mar 2024 . Actualizado á 15:06 h.A primeira revisión do Plan Forestal de Galicia 2021-2040 Cara a neutralidade carbónica, aprobado inicialmente no 2018, un ano despois dos grandes incendios do 2017, marcárase como obxectivo que ao acabar o ano que vén a comunidade debía de dispor de 380.000 hectáreas de monte ordenadas. A meta deste plan aprobado de modo definitivo no 2021 superouse ao contar xa cunha superficie ordenada de 550.919,23 hectáreas, segundo os datos presentados onte pola Consellería do Medio Rural no Consello da Xunta. E todo apunta a que irá a máis, do mesmo xeito que a superficie que conta cunha certificación forestal sostible FSC ou PEFC que en Galicia chega ás 681.263 hectáreas. un 19,9% da superficie certificada por ambos os organismos en toda España.
Os factores que explican ese acelerón de montes ordenados son varios: desde o aumento das curtas ás liñas de axudas públicas da Consellería do Medio Rural dirixidas á elaboración de instrumentos de ordenación ou xestión forestal —nas últimas convocatorias destináronse a ese fin uns 7,5 millóns de euros—, a prioridade á hora de acceder a outras liñas de subvención ou a procura dun maior beneficio económico á hora de comercilizar a madeira que producen esas superficies. Porque, segundo as estimacións da Asociación Forestal de Galicia, a madeira dun monte certificado adoita pagarse ao redor dun 10% máis da procedente de bosques que non o están. E unha condición indispensable para certificar é que o monte estea ordenado. «A tonelada de eucalipto págase entre 2 e 3 euros máis, mentras que a de piñeiro entre 1,5 e 2 euros por riba do valor ao que cotizan as plantacións procedentes de montes non certificados», explican fontes dese colectivo.
Este é, sen dúbida, un incentivo para ordenar, pero é verdade que no incremento de superficie ordenada tamén tivo que ver o feito de que para poder cortar madeira en montes de menos de 15 hectáreas, é obrigatorio desde o ano 2020 que estes teñan un compromiso de adhesión a ningún dos modelos silvícolas deseñados pola Consellería correspondente. «Na propia solicitude de corta —apuntan desde a Asociación Forestal de Galicia— hai que marcar a que modelo se suman».
Os montes de entre 15 e 25 hectáreas deberán contar, á súa vez, cun documento de xestión, mentres que os de máis de 25 hectáreas, terán que ter a partir de finais do 2028 un proxecto de ordenación. Os que non conten con el non poderán explotar comercialmente a súa madeira. No caso dos montes veciñais parte dos fondos que están obrigados a reinvestir no monte poderían dedicarse á elaboración dun plan de ordenación.
Desde a Xunta lembran ademais que no marco do Plan Estratéxico da Política Agraria Común (PEPAC) prevese unha intervención destinada a «incrementar as superficies de montes ou terreos forestais ordenados, ou que permitirá continuar convocando nos vindeiros anos novas ordes de axudas para a elaboración de instrumentos de ordenación e xestión forestal (IOXP).
Ordenar o monte é tamén un paso máis para a prevención de incendios. Por iso a Xunta non escatima fórmulas para incentivala. O decreto, en fase de tramitación, que regula o novo contrato de xestión pública de montes veciñais ou particulares por parte da Administración prevé como requisito que os novos contratos que se formalicen fáganse a través dun plan de ordenación inscrito no Rexistro Galego de montes ordenados. Esta xestión terá que estar avalada, polo menos, por un sistema de certificación forestal recoñecido internacionalmente e validado polas correspondentes entidades de certificación.