O sector vitícola fíxase nos viñedos centenarios e aposta por recuperalos

As axudas para a reestruturación e reconversión do viñedo en España hanse levado por diante boa parte do patrimonio natural que tiña o sector. Cepas vellas, e en moitos casos centenarias, foron substituídas por outras moito máis mozos, enfocadas a ser máis produtivas. Hoxe, cunha crise do sector que está a provocar que moitas denominacións de orixe recorran a medidas como a destilación de crise ou a vendima en verde, ese obxectivo parece cambiar. As cepas vellas, os viñedos antigos, están a converterse nos máis demandados, tal e como quedou claro na primeira xornada do curso de verán da Universidade de Santiago de Compostela que organiza a adega Terra de Asorei.

Segundo explicou Jorge Vila, da Galicia Wine Academy, Galicia conta con máis viñedo antigo do que se podería pensar. «O reservorio de viñedo vello galego está nas casas particulares, pero son viñedos moi pequenos, e é difícil sacalo de aí», explicou. Sostén que diversos estudos avalan que «un viñedo vello dá uva de moita máis alta calidade, máis equilibrada de forma natural e é máis doado facer grandes viños con ela», explicou. Vila dirixiu unha cata na que se puido probar, entre outros, o Cepas Centenarias de Ouso dá Torre, elaborado cun viñedo que foi plantado en 1906, ou o Viño dous Pedrouzos, da adega Valdesil, un viñedo que está considerada o primeiro de godello do mundo, pois foi plantado en 1885.

Rioxa foi unha das primeiras denominacións de orixe españolas en dar un recoñecemento a eses viñedos antigos, segundo afirmou Juan Carlos Sancha, presidente de Adegas Familiares da Rioxa. Asegurou que durante moitos anos esta denominación de orixe preocupouse dos rendementos e de producir o máximo posible, arrincando os viñedos vellos e substituíndoos por outro máis produtivos. Aí radica, na súa opinión, parte da orixe da crise que actualmente está a atravesar esta denominación de orixe. «Cada vez temos menos proporción de viñedos vellos porque o viñedo se rexuveneceu con axudas públicas», engadiu.

Actualmente, engadiu Sancha, só o 0,4% do viñedo desta denominación ten máis de cen anos. Por fortuna, hai xa un tempo que xurdiu outra corrente, a que busca preservar eses viñedos. E para iso créase a figura dos viñedos singulares. «É unha figura que busca rescatar eses viñedos especiais e evitar que desaparezan, á vez que se consegue un mellor prezo para adegas e viticultores», asegurou. Este cualificativo, que o outorga o Ministerio de Agricultura, está reservado a viños que se elaboran con uvas dun único viñedo que ten unha idade mínima de 35 anos, se vendima a man e dá uns rendementos menores aos permitidos noutras leiras. Actualmente, xa hai 169 viñedos que cumpren estes requisitos, que ocupan 268 hectáreas e pertencen a 98 operadores. «Representa moi pouco, pero é que levamos pouco tempo. Tamén é certo que os prescritores empezan agora a fixarse neste tipo de viños», engadiu.

Na mesma liña expresouse Carlos Moro, presidente de adegas familiares Matarromera. «Para facer viños de calidade fan falta viñedos antigos. Nós fixámonos sempre naqueles viñedos de maior idade», explicou. Tamén contou que a súa adega foi das primeiras en querer facer viños de pago, elaborados coa uva dunha leira en particular, pero que non atoparon denominacións de orixe que cualificara e acreditase esta circunstancia. «Fixémolos porque cremos neles e porque eses viñedos merécenllo, porque son parcelas moi singulares», afirmou. De feito, unha das liñas de traballo das súas adegas, que ten en sete denominacións de orixe diferentes, é a de recuperar e pór en valor eses viñedos antigos e centenarios. «Arrincar unha cepa destas é un crime e deberia estar prohibido», afirmou. A mesma opinión compartiu Sancha, quen se mostrou partidario de protexer dalgunha forma este patrimonio natural. «Estes viñedos son monumentos históricos. É certo que a súa produción diminúen pero a calidade da uva increméntase de forma notable», concluíu Mouro.

A experiencia dos Viños de Leira Cualificada de Cataluña que Galicia estuda

Joan Ignasi Domenech, socio fundador de Vinyes Doménech, foi o encargado de explicar na sesión de onte a figura dos Viños de Leira Cualificada, que Cataluña puxo en marcha hai algúns anos, «co obxectivo de que fosen a punta de lanza da calidade dos viños», asegurou. Tamén para «aumentar o prestixio e a distinción do traballo continuo na viña e recoñecendo a máxima esixencia aos elaboradores», engadiu. Esta é unha das figuras que Galicia está a estudar pór en marcha, tal e como recoñeceu o director da Axencia Galega dá Calidade Alimentaria (Agacal), Martín Alemparte, tras reunirse coas institucións catalás que tramitan esta figura no marco da Barcelona Wine Week.

Nesta figura só poden enmarcarse viñedos que posúen unhas características especiais pola súa localización ou os seus chans, entre outras cuestións. Deben ter unha antigüidade mínima de dez anos e os seus rendementos máximos deben ser un 15% inferior aos permitidos noutras leiras, Ademais, resérvase para viños que teñan un recoñecemento internacional importante nos mercados durante un período importante de tempo. Actualmente, explicou Doménech, hai 19 viños de leira en seis denominacións de orixe diferentes. Porque esa é outra das características desta figura, que só se outorga a parcelas e viños amparados por denominacións de orixe, pero a través do Instituto Catalán da Viña e o viño (Incavi).

O curso de verán continuará hoxe con varios relatorios relacionados co enoturismo. O director do Agacal será o encargado de clausuralo, tras o cal actuará a artista Uxía Senlle. O sábado celebrarase en Cambados o Foro Económico e Social do Albariño, que falará o reto das exportacións de Rías Baixas.

---

---

---