A UE establece un período de transición antes de poder certificar como tal verduras ou froitas cultivadas nun terreo que foi usado previamente para produción convencional
09 jun 2019 . Actualizado ás 05:00 h.O consumo de produtos ecolóxicos crece. Esa demanda fai que cada vez sexan máis os agricultores que queiran dar o salto a ese mundo. Pero canto tempo terán que agardar para poder cultivar nas mesmas leiras onde ata agora plantaban verduras ou cereais non certificados produtos que sexan candidatos a levar o selo do Consello Regulador de Agricultura Ecolóxica (Craega). A normativa europea, segundo explican fontes de Craega, marca que antes de sementar un cultivo que vai ser certificado como ecolóxico teñen que pasar polo menos dous anos. Explican ademais que durante «ese período de transición, o agricultor pode seguir cultivando na súa parcela mantendo as prácticas de agricultura ecolóxica, pero en ningún caso debe comercializar o seu produto co selo. No caso de que non se trate de plantas anuais como o viñedo, frutais ou pequenos froitos, a reconversión será de tres anos».
Pero non só abonda con deixar o chan a poula durante ese período. O equipo de auditores de o Craega realiza controis periódicos a todos os operadores que están inscritos en o consello regulador para comprobar que cumpren a normativa europea de produción ecolóxica. «Unha vez superado o período de conversión, realízase unha visita de seguimento anual como mínimo. O técnico supervisa in situ o proceso de produción, evalúa o sistema empregado para asegurar o cumprimento dos requisitos, efectúa unha inspección visual dos medios de produción e, nos casos en que o considere necesario, toma mostras», apuntan.
O habitual, de modo xeral, as mostras tómanse desde o comezo do proceso de certificación ou cando hai a sospeita de risco de contaminación. O regulamento europeo marca un mínimo de mostras que deberán programarse ao longo do ano. Tamén se fan catas ao azar para completar o estudo. Esas prospeccións son remitidas a un laboratorio acreditado por ENAC (Entidade Nacional de Acreditación). De detectar contaminación, esta ten que ser liquidada polo produtor. Desde Craega lembran que en Galicia, como na maior parte de comunidades españolas, a acreditación de ecolóxico faina un órgano público como Craega.
Presenza de antibióticos no chan
Un dos principais problemas dun chan que estivo cultivado baixo parámetros de agricultura tradicional é a exposición a antibióticos. A principal fonte pola que eses fármacos chegan ata aí é o gando. Porque non só se usaron como medicamento tamén como potenciador do crecemento, aínda que os cada vez máis estritos controis realizados pola UE están a facer que ese uso diminúa. O profesor Francisco Díaz-Fierros, catedrático emérito de Edafoloxía da USC, explica que o antibiótico chega ao chan «como dexeccións cando hai pastoreo ou ben como abono cando este é orgánico (xurro, esterco...). O rego con augas contaminadas é pouco relevante». Segundo os datos que existen, e de Galicia non os hai concluíntes, os antibióticos máis comúns con as tetraciclinas que, como apunta Díaz-Fierros, «nalgúns casos atópanse en cantidades superiores aos miligramos por kilógramo de solo».
A pregunta agora é canto tempo tardan en desaparecer do chan. «Vai depender da cantidade de antibiotico que chega ao solo, de como o fai, do tipo de solos, do ambiente... e por suposto da clase de antibiótico», conclúe Dñiaz-Fierros. Ademais, matiza que na degradación non só desas mesmas tetraciclinas atópanse «vidas medias de case dous anos, o que supón que durante un tempo bastante longo van a persistir este tipo de antibióticos. De todas maneiras, a variabilidade e moi alta, pois segundo o tipo pode ser tamén de só unhos poucos días». Ao mesmo tempo engade que «os efectos, xerando resistencias a estes antibióticos nas bacterias do solo son moi evidentes e a súa transferencia a cadea biotica (entre eles aos seres humanos) tamén é moi posible ainda que non facilmente demostrable. Tamén está o problema de xerar cambios xenéticos con estas caracteristicas de resistencia nas bacterias, cos seus correspondentes riscos de difusión».
