As demoras nos permisos de traballo poderían lastrar a vendima

Deixou de ser xa unha novidade, pero un ano máis faltan mans para a vendima. Así o confirman algúns adegueiros e a Fundación Amigos de Galicia. A organización, que fai as veces de intermediaria entre agricultores e xornaleiros, manifestaba esta semana que aínda seguía buscando interesados para completar todas as solicitudes que recibiron de peóns de vendima. En total, en toda a provincia de Pontevedra recibiron 162 peticións e xestionaron 97 contratacións.

Por suposto, isto deixa fose a maioría dos acordos, que adoitan ser xestionados directamente polos adegueiros sen recorrer a intermediarios. En calquera caso, tamén eles, os propietarios da vide, están a atopar inconvenientes.

As motivacións parecen ser varias, pero existe unha demanda compartida por todos os interesados: maior axilidade á hora de conceder contratos de traballo ás persoas inmigrantes.

E é que a ninguén se lle escapa que boa parte da forza de traballo é prestada por persoas recentemente chegadas ás nosas fronteiras. Para o caso do Salnés, Amigos de Galicia indicou que este colectivo representa o 23% dos contratos que colaboraron a asinar este ano. Moitos outros interesados contan co status de solicitante de asilo ou refuxiado e están pendentes para obter os seus permisos de traballo dunha resolución que non acostuma ser rápida.

«A administración non axuda en nada. ¿Qué máis voltas hai que dar se unha persoa quere traballar e outra quere contratala?», expresa Manuel Dopazo, representante de Unións Agrarias no Salnés. «Xa se protestou moito, pero non servíu de nada», lamenta.

A esfera política non é allea a esta situación. Este pasado martes, a conselleira de Medio Rural, María José Gómez Rodríguez reclamou ao goberno central medidas que apunten a «máis axilidade para que os que chegan dende calquera parte do mundo poidan ter os permisos de traballo o máis axiña posible para dar resposta á necesidade de man de obra», especialmente, engade, «no sector da horta e da gandaría».

Incluso sorteando este obstáculo, ningúns se atoparían con outro escollo máis básico: a falta dun medio de transporte co que acudir ás explotacións. Tanto a fundación como viticultores advertiron xa en anos pasados de que esta circunstancia, que podería parecer, a primeira vista, un simple inconveniente, convértese nun impedimento real, ao carecer a maioría destas persoas migrantes de vínculos fortes con outros colegas de profesión cos que organizarse para o desprazamento. Sempre é moi difícil comezar nun lugar novo.

Na provincia temos o exemplo do grupo de refuxiados aloxados nun hotel de Valga. Durante meses estiveron a agardar polos seus contratos de traballo. Recentemente, ningúns deles, puideron formar parte da campaña da xudía na Estrada.

«No Salnés non haberá uva sen recoller por falta de persoal»

Pero non todos os adegueiros están de acordo en que haxa un problema real ou xeneralizado.

Algunhas fontes consultadas rebaten que a maioría das explotacións cun certo percorrido ás súas costas xa teñen persoas da súa confianza, a miúdo familiares ou coñecidos, cos que poden contar en caso de necesitalo. É dicir, que existen alternativas: «Na comarca do Salnés non vai quedar unha uva sen recoller por falta de persoal. Se queda uva sen recoller, será por outros problemas», afirman.

A vendima dentro da comarca do Salnés ten un forte carácter familiar na súa orixe. Adegas propiedade dun cabeza de familia que en tempada de picos de traballo, e a recollida da uva éo, acode aos seus para completar o persoal, á marxe de que tamén poida ás veces contar con traballadores asalariados.

Ben é certo que esa tradición foi cambiando, especialmente nas últimas décadas nas que cada vez máis xornaleiros conforman as cuadrillas. Lóxico, pois as explotacións son cada vez máis extensas e requiren tamén de máis mans. En calquera caso, algúns viticultores apostan por seguir esa tradición ante o desinterese ás súas ofertas.

Pero isto ás veces choca de fronte coa perspectiva que teñen as administracións ou Facenda. Imaxinemos o caso dun veciño que lle di ao adegueiro que lle viría ben traballar durante unhas horas. Neste tipo de intercambios, que suceden, é habitual que non se asine un contrato, dado que se o fixesen, alegan os implicados, non lle compensaría ao traballador, debido ás cargas fiscais.

Dopazo pon outro exemplo, con coñecemento de causa: «Persoas que traballan no mar, que cando chegan estas datas verían con bos ollos vendimar para sacar un extra, pero que como son autónomos, non lles compensa».

Este e outros tantos exemplos pódense atopar de circunstancias complexas nas que a lexislación actual, opinan os adegueiros, non se axusta á realidade que eles atopan.

Son conscientes, tamén, que ningunhas destas demandas non son compartidas por amplos sectores da sociedade. De feito, cren que en certo xeito se lles criminaliza por defender estas posicións.

«Non estamos en contra da profesionalización. Pero se unha persoa pide traballar sen contrato porque lle convén, e eu págolle máis do salario mínimo, ¿por que ía ser explotación?», pregúntase un agricultor que, iso si, asegura que sempre di que non a este tipo de arranxos.

Ata 50.000 toneladas de uva serán recollidas en setembro nas Rías Baixas

O Consello Regulador da Denominación de Orixe Rías Baixas fixo públicas as súas previsións para a campaña deste ano e dificilmente poderían ser mellores.

Estiman que entre todas as adegas adscritas —176 en total, nas cales traballan ata 4970 viticultores— a recollida «podería achegarse aos 50 millóns de quilos de uvas, o que significa ao redor dun 20% máis que a colleita do ano pasado e un rendemento máis alto de produción, de 10.546 quilogramos por hectárea».

Isto é así a pesar de que a taxa de brotación é inferior á do 2024. É dicir, nacen menos acios, pero para contrarrestar, o tamaño destes é máis grande e a súa fertilidade, isto é, o número de uvas que dan, é maior.

En canto ás datas da vendima, non agardan grandes sorpresas. En principio, a maioría das adegas iniciarán a campaña a comezos de setembro, aínda que ningunhas poidan puntualmente facelo xa a finais de agosto. Todo isto a expensas, está claro, da evolución meteorolóxica ao longo do que resta de mes.

O ciclo vitícola desta uva non foi o habitual, con «un inverno e primavera moi cálidos e húmidos; cun mes de xuño extremadamente cálido, o máis cálido desde que existen rexistros, e moi seco», pero iso non foi un impedimento. Tampouco se produciron excesivas diminucións. Un 5,5% da produción perdeuse durante este período, debido a circunstancias como pragas e enfermidades ou situacións meteorolóxicas adversas, como xeadas ou saraiba.

Con todos estes precedentes, quizais se faga aínda máis perentorio a contratación de persoal se se quere que a colleita, este ano tamén, sexa un novo éxito.

---

---

---