Os alumnos españois empeoran os seus hábitos de saúde: máis pantallas, menos soño e actividade física

Os hábitos de vida dos nenos e adolescentes españois —as actividades e costumes cotiás que repercuten na súa saúde e desenvolvemento— están a empeorar de forma acelerada. Por amais do resto de factores, destaca unha dependencia xeneralizada e crecente das pantallas dixitais.

A Fundación Gasol realizou en 2022 unha radiografía sobre os hábitos de vida —exercicio físico, alimentación, horas de soño, exceso de peso, uso de móbiles, saúde mental— dos alumnos españois de 8 a 16 anos, na que alertou a autoridades, profesores e familias de notables deficiencias. Tres anos e medio despois levou a cabo un seguimento e unha segunda avaliación aos mesmos estudantes, e o resultado é aínda máis negativo.

O retroceso rexístrase en todos os factores analizados, pero o «aumento máis preocupante» é o do uso xeneralizado de móbiles, comprimidos ou computadores. Os adolescentes españois pasan de media catro horas fronte ás pantallas electrónicas durante os días de clase e case seis horas as fins de semana.

Estas cifras implican que, só desde 2022, os escolares incrementaron nunha hora e media diaria o tempo dedicado ao uso destes dispositivos. Dedican once horas máis á semana a diferentes formatos de pantallas, o que equivale a duplicar o tempo investido en días lectivos hai tres anos e a un aumento do 36% en fins de semana. Esta evolución supón pasar 25 días completos máis ao ano fronte a dispositivos electrónicos.

O uso excesivo tradúcese en que o 80% dos estudantes de primaria e ESO superan a diario o tempo máximo recomendado, e durante as fins de semana este consumo de risco afecta ao 95,5% dos menores de 16 anos. Ante esta situación, a Fundación Gasol solicita a autoridades, centros escolares e familias que establezan límites, xa que moitos menores cruzaron a fronteira do consumo problemático, asociado a posibles adiccións e a diversos problemas de saúde.

No entanto, as pantallas non son o único factor. O estudo constata unha «deterioración preocupante» no conxunto dos hábitos de vida, con resultados peores que os de 2022. Os menores de 16 anos son cada vez máis sedentarios. Actualmente realizan dúas horas menos de actividade física moderada ou vigorosa á semana, o que supón nove horas menos ao mes.

A calidade do soño tamén empeorou, especialmente durante a fin de semana. Nos días lectivos, só seis de cada dez dormen o que os especialistas consideran adecuado para a súa idade —entre 9 e 11 horas no caso de nenos de 6 a 13 anos e entre 8 e 10 horas para adolescentes de 14 a 17 anos—, pero en fins de semana apenas o 35% descansa o suficiente. Entre semana a cifra baixou un 4%, mentres que en fin de semana o retroceso acada o 34%.

A calidade da alimentación tamén se reduciu. En 2022, a maioría dos menores presentaba unha adherencia media-alta á dieta mediterránea. Agora predomina o uso medio, e o descenso máis marcado dáse entre quen antes seguían unha pauta especialmente saudable: os que tiñan unha alta adherencia pasaron do 46% ao 35% (once puntos menos), mentres que quen mantiña unha alimentación deficiente son xa o 11,5%, tres puntos máis que hai tres anos.

O dobre de problemas mentais

Esta deterioración xeral tamén ten consecuencias sobre o benestar psicolóxico. En tres anos, case se duplicou a porcentaxe de escolares de 8 a 16 anos que declaran malestar emocional. Máis dun terzo afirman sentirse preocupados, tristes ou infelices: pasaron do 18,3% ao 35,6%.

O único indicador que non empeorou desde 2022 é o do exceso de peso, aínda que xa entón presentaba niveis elevados. Con todo, si se incrementou a graxa abdominal entre quen tiña peores hábitos. Segundo advirte a fundación, isto demostra que os comportamentos pouco saudables non corrixidos na infancia tenden a agravarse co paso do tempo.

---

---