Un estudo da Universidade de Cambridge advirte sobre a temperatura durante a próxima estación
19 may 2024 . Actualizado á 05:00 h.Á falta dun mes para arranque oficialmente o verán no hemisferio norte, o tempo en Galicia non está a ser precisamente estival. Máis ben ao contrario. As temperaturas son baixas para a época do ano. Por iso, a moitos sorprenderalles que haxa unha posibilidade real de que a próxima estación poida ser a máis calorosa en 2.000 anos. Iso si, trátase dun prognóstico a nivel global, aínda que hai só uns días o programa científico Copernicus da Unión Europea informou de que o trimestre xuño, xullo e agosto será moi cálido en Europa, tamén na Península. Esta nova predición apóiase no feito constatado de que o pasado verán foi o máis cálido en dous milenos, segundo un artigo que acaba de publicarse na revista Nature.
A ciencia xa desvelara que a estación estival do 2023 foi a máis calorosa desde 1850. Con todo, investigadores da Universidade de Cambridge conseguiron retroceder moito máis atrás grazas aos aneis das árbores, unha testemuña natural que non só permite viaxar ao pasado, senón que achega información tan precisa como o clima que había nunha determinada época do ano. «Cando se analiza o longo percorrido da historia, pódese ver o dramático que foi o recente quecemento do 2023», explica Ulf Büntgen, do Departamento de Xeografía de Cambridge e autor do artigo.
O estudo recoñece o papel que desempeñou a influencia dO Neno non só nas altas temperaturas que se rexistraron durante o verán, senón en todo o 2023. O valor global superou 1,54 graos a media do período 1850-1900, pasando por primeira vez o límite de seguridade fixado no Acordo de París en 1,5 graos.
Agora, o Pacífico atópase nun proceso de transición cara á fase fría, pero la inercia das augas tan cálidas no sistema climático mundial aínda permanece. Isto é o que leva a pensar que o próximo verán pode ser mesmo máis caloroso. «Nos últimos 60 anos, o quecemento global causado polas emisións de gases de efecto invernadoiro está a provocar que os fenómenos dO Neno sexan máis fortes, o que dá como resultado veráns máis calorosos. Espera que o verán de 2024 volva bater marcas de temperatura», sosteñen os investigadores.
O Instituto Berkeley da Terra, con sede en California, publicou a semana pasada o seu informe de seguimento sobre a evolución da temperatura mundial. «Actualmente estimamos un 62% de posibilidades de que o 2024 ser máis cálido que o 2023. O documento tamén asegura que a anomalía global dos últimos doce meses ascende a 1,65 graos sobre o período preindustrial.
Verán do ano 246
A reconstrución climática dos últimos 2.000 veráns sitúa a estación do 246 como a máis cálida anterior á era instrumental, cando o Imperio Romano dominaba en Europa. De feito, ao redor dese ano comezou o chamado Período Cálido Romano que se estendeu ata o 450. Sobre aquel suceso sábese, por exemplo, que na Península as temperaturas foron máis altas que as actuais, aínda que non a nivel global. A media mundial foi 1,2 graos máis fría que a do 2023.
«Moitas das conversacións que temos sobre o quecemento global están ligadas a unha temperatura de referencia de mediados do século XIX , pero por que é esta a temperatura de referencia?. Que é normal no contexto dun clima en constante cambio cando apenas dispoñemos de 150 anos de medicións. Só cando analizamos as reconstrucións climáticas podemos poñer en contexto o recente cambio climático antropogénico», apunta Büntgen.
Esta viaxe no tempo tamén permitiu confirmar as malas condicións que houbo no ano 536, que pasou á historia como o «peor ano para estar vivo». Rexistrouse o verán máis xélido dos últimos dous milenios, 3,93 graos máis frío que o do 2023. Unha potente erupción volcánica inxectou borrallas na estratosfera, impedindo o paso dos raios solares. O drástico cambio climático xerou un intenso período de secas e fames negras ao redor do mundo que provocou unha das tres pragas máis devastadoras da historia, a de Justiniano. Empezou no 541 e que chegou a matar unhas dez mil persoas cada día. Ata 590 seguiron sucedéndose algúns brotes que acabaron coa vida do 25% da poboación.