Seis mozos portugueses sentan a 32 países ante o Tribunal de Dereitos Humanos por inacción climática
SOCIEDADE
Unha decisión favorable obrigaría legalmente aos estados para tomar medidas contra o cambio climático. A defensa intentou negar a xurisprudencia do órgano xurídico.
28 sep 2023 . Actualizado á 05:00 h.«Se en 2017 xa houbo aqueles enormes incendios a causa da seca, como serán en 2030? Será moito peor, a non ser que fagamos algo», dicía André Oliveira ao xornal luso Público en marzo de 2022. Referíase os lumes que no verán de hai seis anos acabaron coa vida de 120 persoas en Portugal.
O caso foi tan traumático para o seu país e tan impactante para el, que, onda outros cinco mozos portugueses (de idades entre os 11 e os 24 anos), decidiu emprender unha iniciativa histórica, que este mércores deu un paso decisivo: 32 estados sentáronse no banco dos acusados do Tribunal Europeo de Dereitos Humanos (TEDH) de Estrasburgo, representados por 87 avogados. Son os 27 membros da UE, máis Noruega, Rusia, Suíza, o Reino Unido e Turquía (retirouse da acusación a Ucraína).
Co apoio da asociación Global Action Legal Network, acúsanos de inacción ante a emerxencia climática, o que interfire, segundo consideran, ao dereito á vida, á vida privada, á saúde, á prohibición de tortura e á prohibición de discriminación (en función da idade, neste caso).
Na audiencia ninguén se atreveu a negar a gravidade dos feitos e a necesidade de actuar fronte á emerxencia climática, co que os avogados da defensa, que foi coordinada con antelación, centráronse en cuestións de forma para demostrar a falta de xurisprudencia do órgano. O avogado británico lembrou que o cambio climático réxese polo acordo de París, que representa a case 200 estados baixo o paraugas da ONU, e non polo Convenio Europeo de Dereitos Humanos.
Ademais, o letrado portugués explicou que o caso tampouco debería acharse ante o TEDH ao non esgotarse as vías xudiciais nacionais. E, sobre todo, tratou de deslexitimar a causa tachando o estatuto da vítima como «abstracto»; aseguran que a petición dos mozos é unha acción popular no interese da orde pública, o que tampouco é competencia do órgano de Estrasburgo.
Por iso, ao termo da sesión, Cláudia Duarte Agostinho, a veterana dos denunciantes, dixo que «é moi triste o que acabamos de oír. Os gobernos din que o que nos agarda non é importante, están a minimizar os impactos que as alteracións climáticas teñen nos nosos dereitos humanos».
Representantes da acusación aseguraron que as cuestións finais dos xuíces achegan “sinais de que o TEDH tómase o caso moi en serio”. A súa decisión poderá demorarse ata 18 meses, pero un veredicto favorable obrigará legalmente aos estados acusados a reforzar as súas políticas climáticas.