Unha boa limpeza de dentes prevén contra o alzhéimer

Raúl Romar García
r. romar LA VOZ | AXENCIAS

SOCIEDADE

FIPSE

Descobren que a bacteria que causa a gingivitis da encías pode pasar da boca ao cerebro e aumentar o risco de sufrir a demencia

07 oct 2019 . Actualizado ás 18:24 h.

 Cal é a orixe de o alzhéimer? A pregunta do millón segue sen unha resposta. Sábese por que se produce a enfermidade: pola formación no cerebro de depósitos de proteínas beta-amiloide e tau. Pero non que a causa, aínda que a investigación apunta a que, moi probablemente, non existe un único factor determinante, senón varios e que sexan tamén diversos os mecanismos que inflúan no seu desenvolvemento. «É moi posible que se acabe descubrindo que non hai un único alzhéimer, senón cinco ou seis tipos diferentes da enfermidade», explica Carlos Spuch, científico do Instituto de Investigación Sanitaria Galicia Sur e coordinador de a Rede Galega de Investigación en Demencias.

Entre as posibles causas apuntáronse desde o virus do herpes, entre outros, á interacción de o xenoma dos microorganismos que habitan no noso organismo, desde bacterias a fungos que conforman o microbioma, co noso propio ADN. E neste contexto cobra sentido o achado dun equipo da Universidade de Bergen (Noruega ), que desvelou que a enfermidade das encías, a gingivitis, xoga un papel decisivo no desenvolvemento, e poida que na orixe, de o alzhéimer. Aínda que en realidade habería que referirse á bacteria que causa a enfermidade crónica das encías, a P. gingivalis, que está presente na metade da poboación, aínda que só nun de cada dez casos acábase desenvolvendo a patoloxía da boca.

Esta bacteria produce unha proteína que destrúe as células nerviosas do cerebro, o que, á súa vez, conduce á perda da memoria e, en última instancia, a o alzhéimer. O máis relevante do estudo noruegués, publicado en  Science Advances, e realizado tras analizar o ADN de 53 persoas coa enfermidade neurodegenerativa, é que a bacteria se atopou no cerebro dos pacientes, tanto nas neuronas como en os astrocitos. 

O responsable do traballo, Piotr Mydel, destacou que a bacteria non causa alzhéimer por si mesma, pero a súa presenza aumenta substancialmente o risco de desenvolver a forma máis común de demencia. A boa noticia é que o risco pode previrse cunha adecuada hixiene bucal. «Cepille os seus dentes e use fío dental», recomenda Mydel.

«O estudo está moi ben feito e é a primeira vez que se demostra a presenza da bacteria da gingivitis no cerebro», destaca Carlos Spuch, quen destaca que o traballo abre unha nova vía de investigación para esclarecer a orixe da enfermidade e, talvez, tamén previla en certos casos. «Pensar nun chicle con antibióticos para eliminar a gingivitis e previr o alzhéimer non sería algo desatinado», advirte o neurocientífico galego.

No estudo sueco con probas de ADN, Mydel e os seus colegas examinaron a 53 persoas con alzhéimer e descubriron a encima que ataca ás neuronas no 96 % dos casos. Segundo Mydel, este coñecemento brinda aos investigadores un posible novo enfoque para atacar a enfermidade de Alzheimer.

«Logramos desenvolver un medicamento que bloquea as encimas daniñas das bacterias, pospondo o desenvolvemento da enfermidade. Estamos a planear probar este medicamento este mesmo ano», anuncia Piotr Mydel.

A bacteria 'Porphyromonas gingivalis' causa unha infección crónica nas encías e ao redor do 50 % da poboación pórtaa dunha forma ou outra. Ao redor do 10 por cento deles desenvolverá unha forma grave da enfermidade. Esta bacteria está relacionada tamén co reumatismo, a EPOC e o cancro de esófago.