O achado de dous equipos do IDIS de Santiago achega unha nova estratexia contra os tumores
07 jun 2019 . Actualizado ás 19:21 h.Proliferan de forma incontrolada nunha continua división, son moi resistentes e ten a capacidade de invadir novos órganos. Son as características fundamentais das células do cancro. Pero, cal é a súa verdadeira identidade? Para responder á pregunta hai que empezar polo principio: en como unha célula adulta diferenciada, cunha función especializada no cerebro, a pel ou o sangue, perde a súa verdadeira e marcada identidade. Acaban desdiferenciándose para converterse en malignas nun proceso favorecido por un oncogén, un xene mutado. Pero, cando acadan este status, e a diferenza das sas, xa non poden volver cambialo. É imposible a súa transformación. E esa é a súa verdadeira identidade, o seu DNI.
O proceso acaba de ser desvelado por investigadores do instituto de Investigación Sanitaria de Santiago liderados por Manuel Collado, responsable do laboratorio de Células Nai, Cancro e Envellecemento do Chus, e por Anxo Vidal, que dirixe o equipo de Ciclo Celular e Oncoloxía no Cimus. O traballo, que acaba de ser publicado na revista científica Stem Cell Reports, achega un novo enfoque para o tratamento do cáncer.
A nova estratexia pasa agora por conseguir desarmar a identidade das células cancerígenas. «Xa non se trata de matar as células tumorales, senón de impedir que teñan unha identidade marcada, co que tamén evitas a súa proliferación. É unha potencial alternativa terapéutica que non se explorou», explica Manuel Collado.
Para chegar a estas conclusións, os investigadores utilizaron o proceso de reprogramación celular descuberto polo premio nobel xaponés Shinya Yamanaka, que permite mediante a expresión de tres factores converter unha célula adulta diferenciada noutra nai pluripotente, co que neste estado ten capacidade de transformarse en calquera outra. Só que para este caso concreto introdujeron un novo elemento, o oncogén Nivel, o primeiro en ser descuberto e que foi illado en 1982 polo español Mariano Barbacid. Desta forma exploraron os mecanismos que gobernan a identidade molecular e puideron demostrar que a actividade dos oncogenes desempeña un papel importante na perda da identidade celular.
Por contra, os científicos foron incapaces de cambiar o estado, o DNI dunha célula maligna. «Cando forzamos a expresión dos factores capaces de producir a reprogramación en células nai tumorales, estas mostráronse totalmente resistentes á perda de identidade tumoral», advirte Collado. Só é posible se se elimina o oncogén. Agora queda por diante o inxente traballo de pescudar como o cancro pode perder a súa auténtica personalidade. Só así se poderán desenvolver fármacos para inhibir o proceso.
