Un exoesqueleto permite comer e beber sen axuda aos discapacitados

Raúl Romar García
r. romar REDACCIÓN / LA VOZ

SOCIEDADE

O sistema robótico traduce en movementos as ordes que envía o cerebro

06 jun 2019 . Actualizado ás 18:39 h.

O cerebro dá a orde, pero as conexións nerviosas non obedecen. Os brazos, as mans e os dedos permanecen inmóbiles, o que impide realizar calquera movemento, por simple que pareza. Nin agarrar unha botella de auga, nin soster un tenedor. É o que lles ocorre aos pacientes con esclerose múltiple, con ELA, cunha lesión medular grave ou cun ictus severo. Manteñen o seu cerebro activo, pero as súas extremidades non responden a ningún estímulo. Calquera tarefa sinxela está fóra do seu alcance. Salvo que sexan axudados por un exoesqueleto integrado na súa cadeira de rodas. O prototipo existe e acábao de presentar un equipo de investigadores da Universidade Miguel Hernández de Elxe. Permite ás persoas con distintos graos de discapacidade desempeñar de forma autónoma tarefas cotiás, desde acender e apagar as luces, a abrir unha fiestra, soster calquera obxecto, preparar a comida ou manexar o mando a distancia.

A demostración de que é posible chegou onte nunha contorna real, nunha cafetería, na que se podía ver a un paciente comer e beber de forma autónoma. «Mañá -por hoxe- probarémolo nunha cociña», explica Eduardo Fernández, coordinador do grupo de Neuroingeniería Biomédica da Universidade de Elxe, que desenvolveu a tecnoloxía necesaria para levar a cabo o exoesqueleto dentro do proxecto europeo Aide. Este tipo de soportes funcionan habitualmente por medio de sistemas de intelixencia artificial que len a actividade cerebral recollida a través dun electroencefalograma e que a traducen en ordes que executan un brazo ou unha man biónica. É a base do actual prototipo, pero a diferenza doutros incorpora o uso da mirada, de tal forma que se o usuario observa o obxecto que quere manipular, esta información procésase tamén para activar o movemento. Todos os datos van parar a un soporte centralizado que interpreta a información recibida, unha especie de computador conectado á cadeira. «É un sistema híbrido, máis completo que os que se basean na lectura do electroencefalograma, que facilita aos pacientes levar a cabo actividades da vida diaria», advirte Fernández, quen tamén destaca o feito de que o exoesqueleto axústese ao asento, que á súa vez está dotado con sensores que permiten sortear calquera obstáculo de forma automática.

Mellora a comunicación

«O que facemos -explica o investigador- é recuperar a intención do cerebro para que as ordes que emite sexan recibidas polas extremidades».

O dispositivo tamén permite ás persoas con discapacidade mellorar a comunicación, tanto cos seus familiares como cos seus amigos, mediante servizos convencionais de Internet como o correo electrónico, Skype, WhatsApp e as redes sociais.

A tecnoloxía existe e demostrou a súa utilidade, polo que o seguinte paso dos científicos da Universidade de Elxe pasa por lograr un novo proxecto europeo para levar o exoesqueleto ao mercado, aínda que tamén iniciaron contactos con empresas interesadas na súa explotación. «O único que queremos -destaca Eduardo Fernández- é axudar ás persoas que o necesiten e pensamos que en dúas ou tres anos podería estar dispoñible».