Galicia quere ser a primeira autonomía con esta terapia pública
15 jun 2024 . Actualizado á 05:00 h.Representantes do Consello de Seguridade Nuclear reuníronse esta semana na capital de Galicia co conselleiro de Sanidade, Antonio Gómez Caamaño, para iniciar o proceso de acreditación do Centro de Protonterapia de Galicia, cuxas obras arrincaron a principios deste ano en Santiago, en concreto ao lado do hospital Gil Casares. Trátase dun procedemento habitual en todas aquelas instalacións nas que se utilizan técnicas de radioterapia, tal e como indicou o propio Caamaño, «desde un simple aparello con raios X ata o máis sofisticado, como é o centro de protonterapia», xa que hai uns controis moi estritos de calidade e seguridade. A cargo da delegación estiveron a subdirectora de protección radiolóxica do organismo, Isabel Villanueva, e a xefa de instalacións radioactivas médicas, María Luisa Ramírez. No encontro revisáronse as etapas de execución do proxecto e repasáronse os requirimentos normativos e administrativos necesarios para a licenza da instalación, centrados en garantir a seguridade e a protección radiolóxica deste tipo de equipos.
O centro galego é o que está máis avanzado dos nove que porá en marcha o Sistema Nacional de Saúde tras o financiamento de dez equipos por parte da Fundación Amancio Ortega —os dous de Cataluña estarán na mesma infraestrutura—. E acaba de dar un paso máis ao iniciarse xa a cimentación central que dá soporte á infraestrutura, polo que Galicia mantén o obxectivo de que os primeiros pacientes en tratarse con protonterapia nun centro público en España fágano en Santiago, a principios do 2026.
Querer ser o primeiro neste caso é relevante, porque os equipos son tan complexos que terán que incorporarse de forma moi gradual, cada seis meses. A diferenza entre conseguir o primeiro ciclotrón ou o último supón, por tanto, uns catro anos de diferenza na chegada da protonterapia. As instalacións teñen un custo de case vinte millóns de euros e as obras de edificación convencional e instalacións auxiliares alongaranse ata abril do 2025. Pero a partir de aí necesítase outro ano para colocar o ciclotrón, o equipo que realiza os tratamentos de protonterapia, e para calibralo, polo que non será ata os primeiros meses do 2026 cando cheguen os primeiros pacientes, e iso se todo vai ben e cúmprense os prazos.
Un tipo de radioterapia
A protonterapia é unha modalidade de radioterapia que usa feixes de protóns que van directos ao tumor, diminuíndo os efectos adversos en tecidos e órganos sans que rodean a zona afectada, xa que non irradia ao redor. A súa principal indicación é para tumores pediátricos pero tamén adultos, localizados en zonas próximas a tecidos críticos. Cando estea a pleno rendemento podería chegar a tratar a 300 pacientes ao ano.