Para chegar a esa aldea situada xa no lado pontevedrés, ao final, non queda máis remedio que ir monte a través, para o que neste tempo se impoñen botas de montaña. O premio: as paisaxes
06 abr 2024 . Actualizado ás 05:00 h.Ver, ou mellor devandito admirar, o Ulla no encoro de Portodemouros non encerra dificultade algunha. O problema é cando se quere ter de compañeiro a partir desa presa. O río debuxa uns acusadísimos meandros, forma uns cortes inexplorados sinxelamente impresionantes e durante quilómetros o acceso a el resulta, como mínimo, complicado. Dependendo de como se planifique a excursión así se poderá acadar a súa ribeira e seguila por algunha das rutas de sendeirismo sinalizadas.
Así que o mellor é planear unha visita tranquila. O cal quere dicir tirar cara a Touro no Empalme (tres quilómetros despois de Pedrouzos rumbo a Arzúa ), desviarse a Fonte Díaz pasando polo Cebreiro (o de Lugo non, está claro), nesta localidade facer un xiro dereita-esquerda e por unha longa recta (na bifurcación, á esquerda e logo non ir a Bustelo) gozar desa pista preciosa que se interna nun bosque no que chama a atención a cantidade de brión nas árbores. Crúzase logo unha estrada moito máis ancha e comeza o descenso por outro bosque, non tan denso, das mesmas características que o anterior. E dese xeito éntrase na parroquia de Novefontes coas montañas pontevedresas á fronte e o Ulla intuído, que non visto, abaixo.
Aquí e alá aparecen pequenos conxuntos de vivendas sen maior interese que o toponímico, talvez excepto unha cun cruceiro dos chamados de crucifixo (só coa cruz arriba de todo): Dozariñas, Souto, Corvite, Sestelo, Xondo… En calquera caso, esquézase de coller desviación algunha e procede seguir cara a adiante pola pista mesmo cando as vivendas de Basebe aparecen ante os ollos. Por certo que ao fondo, un pouco á dereita, irrompe na paisaxe un enorme viaduto do tren.
A baixada é para tomarlla con calma por esa estrada agora ancha e sempre sen varanda. O Ulla continúa escondido, e só se divisa cando aparecen dous sinais de sendeirismo. Trátase de dúas rutas distintas, segundo se vaia á destra (PR-G 93) ou á sinistra (PR-G 121, chamada dos Tres Ríos). Aí está a ponte, novo, de Basebe, e pasándoo resulta posible aparcar.
Cuesta dicir que impón máis: o Ulla en si ou o magnífico bosque de ribeira, impenetrable do todo se non se opta por unha ruta das rutas de sendeirismo, un magnífico tesouro natural a ambos os dous lados da fronteira administrativa provincial. O río dá unha falsa impresión: antes da ponte corre saltarín, e parece que a obra humana o amansa. Non é así, posto que aí empezan quilómetros salvaxes, con rápidos espectaculares.
Basebe é unha aldea que se agarra á ladeira algo empinada da montaña. Os amigos das aventuras deben bordear a pequena localidade deixándoa á dereita e continuar por pistas que se van pechando no medio dun bosque moi tupido e que acadan as alturas que alá abaixo lame o río, e que reciben o nome —outra sorpresa— de Rianxo , topónimo igualmente dunha aldea situada xa no lado pontevedrés. Iso si, ao final non queda máis remedio que ir monte a través, para o que neste tempo se impoñen botas de montaña. O premio: as paisaxes.
Ao regresar polo mesmo camiño da ida, ao lado dos grupos de casas anteriormente citado álzase un outeiro moi arboledo. O seu nome dio todo: Coto dá Croa. Ou sexa, que albergou fai un par de milenios, século máis ou século menos, un castro.