Non ve delito penal no conflito que o acusado mantén cunha empregada
28 ene 2020 . Actualizado ás 17:34 h.Ramón Sanjuán Espiñeira, propietario de Hedegasa Autobuses de Calo, e a súa filla, Marina Sanjuán Abad, asesora xurídica da empresa, saíron onte máis aliviados do que entraron á sala de vistas do Xulgado do Penal número 1 de Santiago na que se celebrou o xuízo contra ambos, acusados de acoso laboral a unha empregada, Nélida Pisco. Sentáronse no banco coa laxa dunha petición de dous anos de cárcere e 100.000 euros de indemnización por parte da acusación particular, pero levantáronse sabendo que o fiscal, que xa solicitara o arquivo da causa e que non formulou acusación contra eles, tampouco atopou ao finalizar o plenario motivos para cambiar de opinión e pediu a súa libre absolución.
O caso remóntase a catorce anos atrás e xerou unha infinidade de xuízos no ámbito social. Nélida Pisco entrou a traballar en Autobuses de Calo e os seus primeiros anos foron, como recoñeceu no xuízo Sanjuán Espiñeira, moi bos. «Estivo a traballar ben», afirmou. Tanto, que a condutora ata era obxecto de noticias de prensa como muller nun traballo ata hai pouco copado só por homes. Os problemas xurdiron a partir do 2006, cando a empregada tivo un fillo prematuro que necesitaba unha atención especial e pediu redución de xornada para poder atendelo.
A relación deteriorouse ao extremo e xudicializouse. Neste tempo, houbo unha multitude de procedementos con sentenzas favorables a un e outro bando, pero nas que tanto os xulgados do social como o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) fallaron dando a razón á traballadora nos aspectos esenciais do conflito, xa que anularon dous despedimentos e recoñecido o seu dereito á xornada reducida.
No xuízo, a defensa do dono de Autobuses de Calo e da súa filla en ningún momento negou a existencia dese grave conflito, pero circunscribiuno ao ámbito meramente laboral, de disputa de dereitos, e sen que, afirmou, producíronse en ningún momento feitos que poidan encaixar no delito penal de acoso laboral. Para iso, lembrou que Ramón Sanjuán vive na Coruña e que a súa filla o fai en Madrid, polo que fisicamente non coinciden coa traballadora, que ademais acumula moitas baixas médicas polas que pasa longas tempadas sen traballar.
Esa tese da defensa é a mesma que fixo o fiscal, que considera que os feitos que si mereceron reproche legal no ámbito social non implican que teña existido un delito penal e cuestionou que o proceso se dirixise contra o propietario e a súa filla cando o conflito a empregada realmente teno en maior medida co encargado, José Iglesias, «e el non está acusado», lembrou o representante do ministerio público.
No xuízo non chegou a declarar a afectada, Nélida Pisco, outro detalle que destacou o fiscal para resaltar que do visto e oído na sala non podía deducirse, na súa opinión, a existencia de ningunha proba do presunto acoso laboral.
Si testificaron ata sete traballadores e un extrabajador de Autobuses de Calo. Este último foi o único que asegurou que a que foi a súa compañeira sufrira acoso e chegou a afirmar que a empresa había coaccionado a todos os empregados para que asinasen un escrito en contra de Pisco. É ese documento asegurábase que a súa compañeira era a culpable do conflito e que a súa actitude lles prexudicaba a todos.
Aquel documento foi idea, segundo admitiu el mesmo, de José Luis López, xefe de tráfico da firma de transportes e delegado de persoal. El, como os outros traballadores en activo, negaron esa coacción á hora de asinar o escrito. Algúns afirmaron que puxeron nel a súa rúbrica ao ver que os demais xa o fixeron, a pesar de que negaron ter problemas con Nélida Pisco.
Para a acusación particular, é «un caso claro» de persecución a un traballador
A rotundidade coa que o fiscal asegurou no xuízo que non comprendía por que o caso de Nélida Pisco chegara a unha sala do penal cando, á súa entender, é un asunto meramente social, choca de plano co que a acusación particular defendeu ao presentar o seu informe final. O letrado da traballadora de Autobuses de Calo, que contou co asesoramento da CIG, considera que este é «un caso claro» de acoso laboral «porque hai reiteración na conduta e varias sentenzas do social e do TSXG que recoñecen que se vulneraron os dereitos da traballadora», sinalou.
O representante legal de Pisco asegurou que á condutora empregada en Autobuses de Calo non lla deixaba manter contacto cos seus compañeiros e que lla illaba, así como que se lle obrigaba a permanecer as horas mortas na estación de autobuses, que se promoveu a firma dese escrito na súa contra e que os acusados a denunciaron ante a Dirección Xeral de Tráfico por un episodio que tivo no bus polo que chegaron a retirarlle o carné de conducir temporalmente, o que propiciou que a empresa suspendese o seu contrato. «O que houbo aquí é un conglomerado de actuacións para que Nélida claudique e se vaia da empresa», insistiu o avogado.
Para a acusación particular, ese acoso laboral aínda continúa hoxe en día. Nos mesmos termos manifestouse unha vez finalizada a vista o representante da FGAMT-CIG, Inácio Pavón, que denunciou que Nélida Pisco foi despedida por última vez no 2018 cando Autobuses de Calo promoveu que a DXT a inhabilitase. Con todo, ese despedimento foi declarado nulo.
«O pasado mes de decembro o Tribunal Supremo desestimou o recurso da empresa contra esa sentenza de nulidade do despedimento e neste momento ela está cobrando o seu salario pero sen que lle permitan reincorporarse ao posto de traballo», explicou o sindicalista. «A empresa está dilatando artificialmente a volta efectiva ao posto de traballo, o que constitúe outra forma de acoso máis dentro de todo o proceso que leva vivido nestes anos. Agardamos que en breve poida volver», engadiu.