Viaxar á Coruña, Pontevedra e Vigo sen saír da área de Santiago

A dispersión poboacional de Galicia dispara o número de lugares distribuídos ao longo da súa xeografía, o que enriquece a toponimia da comunidade. Pero ao tempo propicia que moitos dos nomes que identifican a esas pequenas poboacións repítanse máis do agardado. Hai anos, cando para viaxar tirábase de mapa, e nese último tramo para chegar ao lugar máis recóndito, baixábase o portelo e preguntábase a algún veciño da zona, existía menor risco de confusión. Pero nestes tempos en que se abusa de navegador, convén fixarse moito.

Porque é posible desprazarse ata A Coruña, Vigo e Pontevedra sen moverse da área de Santiago. No primeiro caso, basta con dirixirse a Val do Dubra, e na parroquia de Buxán, chegar ata A Coruña. Para ir a Pontevedra, pódese enfilar a AP-9 para chegar á cidade do Lérez, ou ben ir cara a Negreira, e na parroquia de Liñaio, buscar esoutra Pontevedra de interior. Para Vigo, mesmo hai dúas opcións sen ría: en Santa María de Dodro e na parroquia padronesa de Cruces.

E se o destino é Samil, coidado: ademais da coñecida praia viguesa, dous lugares da área de Santiago ostentan ese topónimo: nas parroquias de Oín (Rois) e en Vilamor (Toques). Tamén existen varios exemplos da Toxa, sen ser illa e sen auga de mar: en Bazar (Santa Comba) e en San Fiz (Touro). De Vilanova, aínda que non de Arousa, existen topónimos nos Ánxeles (Brión), Oroso, Beigondo (Santiso) e por partida dobre sen saír de Teo, en Oza e Recesende. Do Vilar, sen o areal de mar aberto de Ribeira, son moitos máis os exemplos da área metropolitana santiaguesa.

A toponimia da zona recolle tamén referencias á capital galega, que están a uns quilómetros. Se algún peregrino percorre o Camiño Francés e non pode máis ao seu paso por Melide, sempre pode dirixir os seus pasos a Abeancos e proclamar que chegou a Compostela; a costa, iso si, de que ninguén lle entregue a ídem.

Pola súa banda, a parroquia de Bama, en Touro, ten unha toponimia ben compostelá: alí están os lugares de Sar e Belvís; e A Choupana está en Fontecada, en Santa Comba. E o municipio de Trazo, tal parecería situado en Valdeorras: en Vilouchada está O Barco, e en Castelo, A Rúa. Un topónimo tamén presente en Iria Flavia (Padrón) e en Arca (O Pino).

Outros destinos para os que se poden facer moitos quilómetros, ou só uns poucos se se elixe alternativa local son Chantada, en San Cibrán na Baña, e Cotobade, no mesmo municipio pero en Ordoeste. En Brión pódese visitar Xinzo (Bastavales), e en Añá (Frades) e Calvos (Touro) está Carballiño, aínda que sen artigo, do mesmo xeito que Cebreiro, parroquia situada no Pino.

O propio municipio de Santiago alberga Benavente, na parroquia de Barciela, e Frades na de Enfesta. Tamén se pode chegar a Ordes pola N-550, ou achegándose a Toques; e a Oleiros, enfilando Cabaleiros, en Tordoia; en Brión está Ons, sen ser illa, e en Ames, en San Tomei, o lugar de Padrón.

Outros topónimos repítense en moitas máis ocasións: A Igrexa, por ducias, e tamén Pedrouzos e Ventosa, que quizais explique a proliferación de proxectos eólicos na zona. En Galicia, outro dos máis repetidos é Couso: tanto, que en Marzoa (Oroso) teñen un Recouso.

Son algúns exemplos para mirar dúas veces o GPS antes de emprender ruta, que non só levan desgustos os camións atrapados en aldeas. Aínda que en todo caso, nunca será tanta a diferenza en quilómetros como a que afrontou o neoiorquino que o pasado febreiro viaxou ata Sidney: el quería visitar Australia, pero quedou a 14.000 quilómetros, porque acabou en Sidney, no estado de Montana. Aquí, do Vigo de Xabier Castro ao de Abel Caballero hai un treito asumible.

---

---

---