«Hai moitas mozas que non se atreven a contar en casa que sufriron abuso»
PONTEVEDRA
Impactado coa historia de Lavinia, a moza que fuxiu tras ser violada polo seu primeiro noivo, o psicólogo Roberto Antón fala da relación cos fillos e de como xerar confianza
03 may 2023 . Actualizado ás 19:05 h.O psicólogo pontevedrés Roberto Antón, presidente da Asociación de Terapia Familiar de Galicia e autor do libro Adolescentes 2.0 ten callo escoitando historias duras de mozas. Pero nunca deixa de sorprenderse ante unha nova. Reflexiona sobre o caso de Lavinia , unha moza romanesa que, aos 18 anos, veu a España seguindo ao seu primeiro noivo, que abusara dela, porque non foi capaz de contarlles aos seus pais o que lle estaba pasando e sentíase avergoñada e ata culpable. Antón di que é bastante habitual que esa situación ocorra: «Creo que aínda hai moitas mozas que non se atreven a contar en casa que sufriron abuso, o primeiro recurso sempre adoita ser unha amiga... É difícil de contar, sobre todo cando aparece sentimento de culpa. Por que fun con el, por que bebín? Esas preguntas son demoledoras e séguense facendo».
Antón vai ao principio. Di que a pregunta do millón é como facer para que un fillo ou unha filla senta a confianza suficiente como contar cos seus pais ante unha experiencia vital tan traumática como un abuso sexual. «Non hai fórmulas máxicas. Eu creo que hai que abonar a relación desde pequenos, tratar de regala día a día coma se fose unha planta. Ás veces, ao chegar á adolescencia, xorden problemas e cada vez que estamos cos nosos fillos soamente falamos deses problemas, ben sexan os estudos, o coqueteo coas drogas... ás veces é máis efectivo non estar todo o intre falando do mesmo, preguntar tamén por cousas que vaian ben, para que se vaia xerando esa confianza», di. También recomenda falar abertamente con eles deste tipo de situacións e deixarlles claro que ante algo así non tería represalias nin se lles cuestionaría, senón que se trataría de axudarlles.
O papel dos proxenitores
No caso de Lavinia, que agora vive entre Romanía e Pontevedra, o feito de non atreverse a contar á súa familia o que estaba a suceder provocou algo con consecuencias durísimas para ela. veu a España detrás do mozo que abusara dela, pensando que ninguén máis a querería, e os seus pais deixaron de falarlle durante un ano, sumíndose nunha soidade tremenda e dependendo cada vez máis emocionalmente desa persoa que abusara dela.
O psicólogo analiza esta situación e sinala o seguinte: «Falo en xeral, non podo xulgar casos concretos. Pero deixar de falar aos fillos, aínda que sexa despois de que fagan algo que os pon en perigo ou que nos parece que é unha cafrada, nunca leva a nada. Non recomendo romper o vínculo cos fillos nunca, moito menos para darlles un escarmento. Hai que pensar en que se lles vai a privar do seu principal refuxio, que son os seus pais». Indica que, ante calquera situación de conflito familiar, o máis adecuado adoita ser non tratar o problema en quente: «Adoitamos dicir animaladas cando estamos enfadados. Coidamos moito máis o que lle dicimos a un amigo que o que lle dicimos aos fillos. Así que é mellor coller aire, reflexionar e agardar a estar acougados para falar as cousas. O ímpeto é querer arranxar todo ao momento, pero non se pode».
Se a relación chega a romper ou deriva en consecuencias graves, como que o fillo se marche de casa ou permaneza voluntariamente cunha persoa que lle está facendo dano, Antón recomenda tratar aos poucos de reconducir o vínculo paternofilial: «Se se foi de casa e chamamos para falarlle todo o intre do motivo polo que se marchou e non deixamos de insistir... é moi probable que acabemos enfadados outra vez. Talvez funcione mellor interesarse por como está, preguntar como se sente e mostrar empatía. Así mesmo, darlle a entender que hai ferramentas para axudarlle, que non está só».
Di que na consulta ve moitos casos nos que, ante un conflito familiar, o adolescente cada vez íllase máis, ata que deixa de comunicarse cos seus. E isto, insiste, «é o que debemos tratar de evitar».
