Pasamos o xuño máis fervente (todo fervía) dende que se coñecen rexistros. Calor e calor. Xullo promete menos afogo. Ou iso parece. Xullo, a quen os galegos chamamos o mes de Santiago, é un período que propende á alegría. Cantares, bailes e verbenas. Luces e esperanzas collidas da man, como se fosen dous namorados paseando a terra máis fermosa de todas as terras. Galicia celebra o seu día, o vintecinco, e os romeiros seguen a camiñar o camiño que ilumina. Quizais nos últimos anos o Camiño (parece) está perdendo sesgo espiritual e só semella un acontecer turístico. Agardo que non sexa así. Que Santiago conserve o poder curador das almas que acoden a el, dirección á Gloria, ese pórtico que abre as fronteiras todas do paraíso. A min xullo sábeme a festa popular. Con merenda a carón do río en Albarellos, un dos territorios máis lindos da comarca de Monterrei. Sábeme a baile cuns ollos grandes enfronte. A barra de bar con cubalibre en vaso de tubo. Con limón. Servido cun sorriso e a ritmo de chachachá. Agora nas festas cométese a desventura de servir todo, dende a comida á bebida, en recipiente plástico: son os malos tempos, señor, dicíalle unha alma en pena a Pedro Páramo nos campos de Comala. Por fortuna, as tradicións permanecen. Eu, que son un conservador convencido, vexo nas enrugas dos avós e na súa sabedoría o último refuxio da intelixencia. A de antes. A que coñecía as xornadas frías sete días antes. A que daba o sulfato coa seguridade de que non chovería. A que botaba gotas de manzanilla nos ollos avinagrados e vermellos. Teño a sensación de que son os últimos mohicanos. Os que nos salvarán do tedio da actualidade. O mapa certo, e honesto, dos afectos.