Esta localidade ourensá de Lobios recibiu 200.000 euros nos últimos cinco anos para recuperar o seu patrimonio
28 jun 2025 . Actualizado á 10:37 h.«O fermosismo non é só unha cuestión estética, é unha actitude. É valorar e coidar o que é noso». Deste xeito resumía Pablo Rodríguez, o presidente da asociación de veciños de Puxedo, a transformación que viviu esta aldea de 50 habitantes no concello ourensán de Lobios, grazas ás axudas para loitar contra o feísmo e converterse nun exemplo en Galicia.
Todo comezou no 2021, coa primeira convocatoria da Xunta. «Dende a asociación animamos a todos os veciños a que as pedisen para as distintas obras que tiñan pensado facer. Tanto se animaron que ao final fixemos un total de 68 intervencións en catro anos. E coas desta quinta convocatoria chegaremos ás 88», lembraba.
Practicamente actuouse en toda a aldea cunhas subvencións que rozan os 200.000 euros en cinco anos. As obras realizadas van desde revestimento de fachadas que estaban con ladrillo e de tellados construídos con chapa de fibrocemento ou con tella cerámica curva, á adecuación de fachadas con cores máis acordes e materiais propios de Galicia, ou á recuperación de muros de peche de pedra en cachotería.
As obras fóronse realizando de forma paulatina e este venres o presidente da Xunta, Alfonso Rueda, acudiu a Puxedo para comprobar o resultado, acompañado da conselleira de Medio Ambiente, Ángeles Vázquez. «Tiña gañas de coñecer esta aldea. Este é o lugar de Galicia onde se concentran máis axudas das que a Xunta convoca para, pouco a pouco, conseguir as transformacións como as que estamos vendo aquí. É o perfecto exemplo do que podemos conseguir. Se queremos que a xente quede no medio rural e que teña vida, hai que facelo acolledor e tamén cos avances e comodidades que agora a xente demanda», afirmou Rueda. Unha idea na que tamén coincide Pablo Rodríguez: «Que quedase bonito era importante. Pero máis que a xente veña aquí e faga unha foto para publicar no Instagram, queriamos que isto xerase actividade».
A iniciativa deu os seus froitos. Desde que se iniciaron as obras, viven 12 familias novas que non tiñan ningunha vinculación con Puxedo. Ningúns son veciños de Portugal —a aldea atópase ás portas do Xurés— que compraron casas abandonadas e rehabilitáronas. «No último ano recibimos máis de 3.000 visitantes, cando antes por aquí só aparecía alguén que se perdera na súa ruta para Lobios porque collía mal a estrada», engadía o presidente da asociación. Estas novas visitas atraeron investimento privado e nos últimos anos abriron cinco aloxamentos turísticos no pobo, con 32 prazas. Agardan chegar este ano ás mil noitadas. O investimento público xerou en Puxedo un efecto multiplicador que, segundo afirman os veciños, pódese cuantificar ao redor dos tres millóns de euros.
Únete á nosa canle de WhatsApp
Pódese exportar o modelo de Puxedo a outras aldeas de Galicia? No pobo aseguran que si e pon como exemplo ao núcleo próximo de Vilanova dos Infantes, en Celanova. «Teñen un patrimonio histórico moi relevante. Hai un par de anos viñeron os da asociación de veciños de excursión para ver o que se levaba feito e, dende aí, tamén arrancaron proxectos de recuperación. Alí tamén hai xente nova asentándose. Creo que o resultado é máis importante onde se fan actuacións integrais», sinalaba Rodríguez.
Máis aló do apoio da Administración, un dos segredos do éxito de Puxedo é a implicación dos veciños. O labor de divulgación e concienciación foi crucial e, sobre todo, o acompañamento desde o principio ata o final aos novos habitantes para poder levar a cabo todos os trámites, desde regularizar a súa documentación, rexistrar a vivenda no catastro ou tramitar licenzas e autorizacións.
En Puxedo agardan agora a chegada da fibra óptica para poder completar a súa oferta xa como unha aldea do século XXI.