A ourensá repasa a súa carreira e analiza a actualidade do cine e do «streaming»
07 ene 2024 . Actualizado ás 05:00 h.A experta no sector audiovisual Elena Neira, esa muller que participa na retransmisión da gala dos Óscar desde España e que coñece todas as reviravoltas da nova distribución de contidos, é de Ourense. A banda sonora da súa día a día non está composta por cancións, senón por series, películas ou pódcast, que escoita e consome todo o intre. «Ata na ducha ou mentres como», puntualiza. Elena declárase unha friki absoluta de toda a industria audiovisual e confesa que a súa filme favorito é O padriño. Compartiu ascensor con Rutger Hauer, café con Michael Biehn e copas con Viggo Mortensen, aínda que a súa lista de anécdotas é interminable.
Elena naceu na cidade das Burgas en 1975 e antes do cumprir un ano xa vivía en Oviedo. De aí mudouse a Viveiro e máis tarde rematou na costa de Lugo, concretamente á aldea de San Cibrao, en Cervo. Aínda así moitos dos seus recordos están ligados á provincia, de onde é toda a súa familia. «Ourense converteuse no sitio das vacacións (de verán, de Nadal, de Semana Santa...). Ata os veintitantos pasei longas tempadas nesta cidade e de feito é a orixe da profesión que exerzo agora», admite.
—Por que?
—Porque onde nós viviamos non había cine. O máis próximo estaba en Burela, pero chegou moito despois de nós mudarnos, así que cando viña a Ourense, ía ao cine todo o que podía. No pequeno cine vin xoias como Dentro do labirinto ou Dirty Dancing e moitas máis como A xungla de cristal, Top Gun, Golpe na pequena chinesa... As miñas irmás e eu iamos ver ao meu avó, porque compraba o xornal a diario e entón podiamos comprobar a carteleira. Entón empezou a xestarse o meu amor pola sétima arte. A miña cultura cinematográfica construíuse entre o que vía en Ourense e as películas que lle alugabamos ao dono dun videoclub en Viveiro que viña cunha furgoneta chea de VHS ata San Cibrao.
—Como eran os seus veráns en Ourense?
—Somos unha familia que fai moita piña e todos nos sentimos moi ourensáns. Os veráns dividíanse en dúas partes, unha na cidade e outra no pobo, en Froxás dás Viñas (A Merca). Acórdome de a calor insoportable da capital e como a miña avoa se levantaba moi cedo para poder ventilar. Pasabámonos as tardes percorrendo a rúa do Paseo e comendo xeado de nata con canela do Casarío ou indo ás piscinas de Oira, sen contar as tardes de cine, claro. Teño moitísimos recordos en Ourense e pasear por aquí éncheme de nostalxia porque hai negocios que están intactos desde que eu era pequena: a panadería á que ía a miña avoa, a sombrerería A Loita ou o restaurante de Mariñamansa onde celebrei a miña primeira comuñón.
—Por que decidiu estudar Dereito, se xa amaba o cine?
—Eu pertenzo á xeración X, esa a a que se lle prometeu que se estudaba tería traballo. A min encantábame o cine pero non contemplaba a posibilidade de dedicarme a el, víao moi fóra do meu alcance. O que verdadeiramente quería estudar era Xornalismo porque me gustaba escribir e parecíame unha carreira moi interesante, pero só se impartía en Santiago e naquel momento, en 1993, pareceume unha carga inxustificada para os meus pais, que xa tiñan dúas fillas estudando fóra, así que quedei en Ourense e metinme en Dereito. Cando rematei foi cando chegaron todas as dúbidas e ese mesmo verán coñecín a José Luis Gómez e colleume para a área de comunicación de Grupo Zeta, así que me fun a Barcelona.
—Alí estudou Comunicación Audiovisual.
—Si, íame collendo tres ou catro materias por semestre e funa sacando. Foi cando empecei a entrar en contacto coas materias de cine e fascináronme. Eu ata entón non tiña nin idea de que había forma de estudar produción, realización, guion, narrativa audiovisual... Collinmas todas. Despois de nove anos no Grupo Zeta, unha coñecida contoume que se ía de vicepresidenta a unha distribuidora de cine e que necesitaba a unha directora de mercadotecnia. Funme con ela de cabeza. Ata que chegou a crise económica do 2011. Botáronme, por extinción de posto de traballo, e decidín facerme autónoma, sen ter nin idea de que ía facer. Empecei a facer cousas como escribir, levar a mercadotecnia dalgunhas pelis, dar formacións... O meu traballo foise como expandindo e foise facendo unha bóla moi grande.
—Cando entra Netflix na súa traxectoria?
—Foi nese momento. Era a época na que a piratería xa se había exacerbado e os cines estaban sufrindo moitísimo a caída das recadacións. Nos Estados Unidos empezábase a falar de Netflix e eu empeceime a interesar moito nel. Como non era capaz de estar queda, cando non había traballo, lía sobre o tema, así que antes de que estivese na fala da xente, eu xa falaba de algoritmos e de streaming. A Universidade Aberta de Cataluña propúxome escribir un libro, dixen que si, e a partir de aí todo ha ir crecendo dun xeito cada vez máis progresiva. Netflix é un exemplo máis do novo xeito de comercializar e de consumir contidos. Ao final eu veño do cine da pantalla grande e nós viviamos nun sistema que estaba pensado para pasar por un proceso de explotación de case dous anos, que permitía que nese tempo a película estivese a xerar dividendos dos que cobraban unha chea de xente. De aí tamén vén a folga de guionistas e actores.
Profesora na universidade, escritora e fan dos Óscar
Elena Neira está especializada na distribución do audiovisual e ademais de dar formacións e conferencias para expertos do sector, tamén goza participando en distintos programas de televisión, nos que achega o seu punto de vista. De feito, a ourensá está presente na mesa que debate e retransmite a gala dos Óscar, dos Emmy e dos Globos de Ouro desde España.
—Que é o streaming e que cambios supuxo?
—É a distribución dixital. Basicamente o que vén dicir é que encerrar unha película en pasos de comercialización é algo malo porque o usuario quere ver as cousas de xeito instantáneo, estaban a obrigarlle a agardar e iso supón moita insatisfacción inducida. O que fixo Netflix é propor a barra libre de contido.
—Despois de todo isto, como describiría o que é?
—É difícil acoutalo pero diríache o que poño no meu Linkedin. Son profesora, dou clases de audiencias e de distribución na Universidade Aberta de Barcelona e tamén fago moitísimas charlas de distintos temas. Son escritora, que o fago desde a parte máis académica e divulgativa, e logo desde a máis divertida porque Planeta me pediu que escribise dous fanbooks sobre dous de series de Netflix, Elite e A casa das flores.
—Como acabou sendo parte do equipo que retransmite a gala dos Óscar en España?
—Por casualidade, como con toda na miña vida. Chamáronme un día de Movistar para participar nun especial de Star Wars, que é a miña saga favorita, son extremadamente fan. Dixen que si e entón a partir de aí empezaron a contar comigo para outras cousas, ata que me propuxeron participar nunha gala e tamén aceptei. Con eles fago os Emmy, os Globo de Ouro e os Óscar e é moi divertido. Ademais comparto con compañeiros moi bos cos que teño moito feeling como Alberto Rey , Cris Teva, María Guerra, Juan Sanguino... Concretamente a mesa dos Óscar a min é a que máis respecto me dá porque estás con xente que controla excesivamente de cada aspecto do cine.
—Que será o seguinte?
—Agora mesmo quero rematar o doutoramento e ademais tamén estou a axudar ao Barça a relanzar a súa plataforma dixital. Pero si que é verdade que agora o streaming está a evolucionar cara a outro lado e a min interésame moito o tema da intelixencia artificial, que cambia notoriamente o modelo de negocio anterior. Agora mesmo estou nunha encrucillada porque sinto que a vida me está acoutando, está a dicirme que quede con algo, e a verdade é que non me apetece renunciar a nada porque me encanta todo o que fago.