A gripe aviaria, un problema de saúde grave para as aves
OPINIÓN
Nos últimos tres anos está a ocorrer unha auténtica panzootia de gripe aviaria que provocou a aparición de múltiples brotes en moitos países do mundo. O responsable é o virus influenza tipo A H5N1, catalogado como de alta patogenicidad, o que significa que causa unha enfermidade grave nas aves que con frecuencia provoca a súa morte. Desde o inicio da panzootia rexistráronse brotes da enfermidade na maioría dos países europeos en aves silvestres e domésticas de granxa, aínda que en maior número nas primeiras. A cifra de brotes ocorridos variou dun ano a outro.
Os brotes de gripe aviaria están directamente relacionados coas migracións periódicas anuais que realizan as aves silvestres desde a zona centro-occidental do continente africano, onde habitualmente invernan. Na primavera abandónana para dirixirse cara ao norte de Europa, onde levan a cabo a súa actividade reprodutiva e, unha vez finalizada, inician a viaxe de retorno ás áreas de invernada africanas. Nesas viaxes cobren longas distancias, polo que necesitan realizar varias paradas para descansar, comer e beber. Como a maioría desas aves son acuáticas, adoitan facelo en lagos, lagoas, pantanos, ríos, deltas, estuarios, etcétera. Estes desprazamentos masivos de aves e as súas paradas son os principais responsables da propagación dos virus da gripe aviaria, que son transportados principalmente polas aves acuáticas, infectando a través das feces e outras secrecións a outras aves silvestres e, se teñen acceso directo ou indirecto, a aves domésticas. Por iso, cando nunha das zonas descritas detéctase un numero inhabitual de aves enfermas ou mortas, debe considerarse a posibilidade de que se trate dun brote de gripe aviaria, polo que se deben recoller mostras de animais enfermos ou mortos, en condicións apropiadas de seguridade para evitar contagios, e envialas o máis pronto posible a un laboratorio especializado que confirme ou descarte a sospeita.
É prioritario extremar as medidas de bioseguridade para evitar que o virus da gripe acceda a unha granxa de aves (poñedeiras, de nena ou de produción de carne) e reproduza o brote nesta, o que o avicultor pode sospeitar polo descenso súbito do consumo diario de penso e auga, así como da posta de ovos no seu caso, e a presenza de animais enfermos con síntomas compatibles coa gripe aviaria e de aves mortas. O avicultor debe comunicalo inmediatamente ás autoridades de sanidade animal, que procederán a adoptar as medidas establecidas, como o peche e inmobilización da granxa e o sacrificio de todas as aves. O granxeiro debe adoptar medidas de autoprotección para evitar o risco de infección, que en cambio é extremadamente baixo para a poboación en xeral, pois ningún produto desa granxa pode saír dela para a súa comercialización no mercado alimentario.