Moito ollo coa diabetes tipo 1

Francisco Gómez-Ulla de Irazazábal MIRANZA INSTITUTO GÓMEZ-ULLA. CATEDRÁTICO DE OFTALMOLOXÍA. ACADÉMICO NUMERARIO DA REAL ACADEMIA DE MEDICAMENTO DE GALICIA

OPINIÓN

María Pedreda

27 jun 2025 . Actualizado á 05:00 h.

Falar de diabetes implica falar tamén das súas enfermidades asociadas, entre elas o alto risco que implica de dano nos ollos. Un mal control desta enfermidade está relacionado con perda grave de visión e sabémolo. Sabemos que unha persoa que convive con diabetes e que estea mal controlada ten ata 25 veces máis posibilidades de sufrir afectación visual.

O motivo de que isto sexa así é que a principal complicación da diabetes é a retinopatía diabética, unha enfermidade que dana de xeito progresivo os vasos da retina e que pode comprometer permanentemente a visión de quen a padece. De feito, estímase que o 95% das persoas diagnosticadas con diabetes tipo 1 padecerá esta enfermidade ao longo da súa vida e o 50% dos pacientes con diabetes desde hai máis de 15 anos presenta algún tipo de alteración nos vasos da retina.

Pero, aínda que estes datos non resulten tranquilizadores, si se pode trasladar unha mensaxe de esperanza a todos os pacientes que viven con diabetes tipo 1, unhas 7.000 persoas en Galicia, das cales 1.000 son nenos, porque detectar e tratar a tempo esta patoloxía ocular supor evitar a cegueira en máis do 90% dos casos.

Como oftalmólogo e, máis se cabe, como experto en retina, creo que é importante trasladalo porque parte fundamental do noso traballo como profesionais da visión non é só diagnosticar e tratar pacientes, senón tamén achegar as patoloxías oculares á sociedade para contribuír a un diagnóstico precoz, que, en moitos casos, como na diabetes en xeral, e na tipo 1 en particular, será clave para garantir unha boa calidade de vida.

Cada vez hai maiores avances no diagnóstico e tratamento desta enfermidade. O máis recente, a aprobación pola FDA nos Estados Unidos dun novo medicamento, o Tzield (teplizumab-mzwv), que pode atrasar a aparición da diabetes tipo 1. Á espera da súa aprobación en Europa, este feito supón un gran fito no seu tratamento, xa que proporciona a estes pacientes algo realmente valioso, tempo. Meses ou anos sen a carga da enfermidade.

Ademais, está a valorarse a realización dun cribado en adultos, o que permitiría diagnosticar precozmente esta enfermidade e gañar tempo para dar a formación en diabetes que estes pacientes necesitan.

Así mo trasladou a presidenta de Anedia Galicia nunha reunión que mantivemos hai pouco para abrir vías de colaboración que nos permitan contribuír a axudar en termos de saúde visual ás preto de medio milleiro de persoas de diferentes idades que forman parte desta asociación e a todas as que nos poidan necesitar. Insistiuse no feito de que, detrás dun mal control da diabetes, en moitos casos o que subxace é unha falta de formación dos pacientes; por iso é polo que a implicación e formación das persoas que conviven con esta enfermidade sexa un dos principais retos que se expoñen desde esta asociación.

Entendemos que o seu labor é moi necesaria, xa que entidades como Anedia, entre outras, dan voz á que será nos próximos anos probablemente unha enfermidade crónica frecuente nunha sociedade que aínda non é plenamente consciente do que significa ter diabetes. O seu ritmo de crecemento actual supón un desafío para o sistema de saúde público e, aínda que o impacto da diabetes tipo 1 na poboación global pode parecer pequeno en comparación coa diabetes tipo 2 e con outras enfermidades, a taxa de hospitalización por complicacións e patoloxías relacionadas falan da dimensión do problema para os pacientes e as familias que conviven diariamente con esta enfermidade.

Por iso, os profesionais médicos debemos traballar de xeito coordinado para garantir unha atención integral efectiva, contando neste labor coa colaboración plena das persoas que conviven con esta enfermidade que deberán coidarse, mantendo ben controlada a tensión arterial, as cifras de colesterol, triglicéridos e sobre todo o azucre en sangue, e acudir periodicamente a valorar o estado do seu fondo de ollo para poder detectar a presenza de retinopatía diabética e tratala, se procede, de forma adecuada. Sabemos que non é tarefa doado. Que a súa estabilización require esforzo constante e diario. Pero é posible logralo. Que a diabetes non te pare!