O imposto ás grandes fortunas concíbese como un tributo de carácter temporal previsto, inicialmente, para os períodos 2023 e 2024. Estímase que poderá afectar a uns 23.000 contribuíntes cun patrimonio superior a 3,7 millóns de euros e polo que se recadarán ao redor de 3 millóns. Para evitar unha dobre imposición, a cota que se abone polo imposto sobre o patrimonio poderá deducirse do imposto de solidariedade, o cal se traduce en que os suxeitos pasivos do referido tributo que sexan residentes en comunidades autónomas cuxa normativa contemple exencións no imposto sobre o patrimonio non poderán deducir deste novo tributo ningunha contía derivada do imposto sobre o patrimonio.
Un dos perversos efectos desta nova fiscalidade pode ser a fuxida das grandes fortunas do país cara a estados máis benévolos fiscalmente, como podería ser o noso veciño Portugal.
Ante o problema da constitucionalidade deste tributo, hai que ter en conta en primeiro lugar a vulneración do principio de igualdade que rexe o dereito tributario en virtude do disposto no artigo 31.1 da Constitución española, así como do principio de seguridade xurídica do artigo 9.3 da mesma norma
Estimamos que é inconstitucional este tributo debido a que a súa lei reguladora vén modificar as competencias en materia de tributos cedidos que teñen as comunidades autónomas para limitalas ou eliminalas. Ademais, o artigo 81.2 da Constitución establece que a aprobación, modificación ou derrogación das leis orgánicas esixe maioría absoluta do Congreso, maioría que previsiblemente non sería alcanzábel por un Goberno estatal sostido principalmente por executivos autonómicos nacionalistas, que tenden a preservar e incrementar as súas competencias.
Por outra banda, cabe soster a referida inconstitucionalidade por ostentar un carácter confiscatorio, xa que, aínda que do imposto será deducible o pago por patrimonio, non deixa de haber unha palmaria e indiscutible similitude do feito impoñible entre ambos os impostos. Por conseguinte, pódese soster que gravar o patrimonio, ademais de ser unha medida con tinguiduras anacrónicas, tendo en conta que vai en contra da tendencia seguida co paso do tempo por todos os membros da UE, é unha medida non precisamente xusta nun país onde a xeración de riqueza chega a gravarse nalgunhas comunidades autónomas ata o 54 %, como é o caso de Valencia. Sería desexable reverter a estratexia seguida polo Goberno e deixar de gravar o patrimonio, co que se contribuiría ademais á creación de postos de traballo e, por conseguinte, a aumentar o PIB español, en lugar de incrementar a súa fiscalidade cunha armonización indesexable mediante a introdución do imposto ás grandes fortunas.
Os gobernos de Madrid, Andalucía e Galicia xa anunciaron a interposición dun recurso de inconstitucionalidade.