O problema dos refuxiados procedentes principalmente de Siria que foxen da influencia e opresión do Estado Islámico e pretenden asentarse en Europa debe ser obxecto dunha serena reflexión que permita extraer as consecuencias xustas e equitativas da situación creada. Certo é que non só o terrorismo é causa desta expansión inmigratoria, por canto tamén a fame e as pésimas condicións de vida en determinadas zonas de Oriente Medio e de África eríxense en razón de ser destes desprazamentos masivos.
Resulta incuestionable que, de ningún xeito, pódense pechar as portas a esta obrigada inmigración masiva no marco da unidade política e económica europea, pero imponse necesariamente establecer unhas regras de xogo que harmonicen a xustiza, a equidade e a solidariedade humana, mediante a implantación duns criterios de ponderado equilibrio e proporcionalidade. Boa proba diso éo, sen dúbida, a decisión adoptada polo Goberno alemán que suspende temporalmente a vixencia do tratado de Schengen ante a avalancha de inmigrantes que buscan refuxio no seu territorio e aos que materialmente non pode absorber. Obviamente, é distinto o tratamento xurídico e social dos refuxiados que o dos inmigrantes voluntarios, pero as demagóxicas respostas a este problema suscitado a nivel internacional non o van a resolver, antes ao contrario, poden chegar a complicalo aínda máis. En España, por exemplo, á marxe da axuda que vai dispensar a Unión Europea, non ha de ignorarse que, a pesar do enorme avance conseguido no terreo económico, segue manténdose un elevado índice de paro laboral que se erixe nun dos factores -e non o menor, pois aos refuxiados, ao final, haberá de facilitárselles traballo- a ter en conta á hora da repartición proporcional de refuxiados en transo de imprescindible acollida.
Dito canto antecede, parece inevitable non quedarse na superficie do problema e profundar nas súas causas últimas entre as que alcanza unha posición relevante a loita de civilizacións existente a nivel universal. Desde o sanguento atentado contra as Torres Xemelgas de Nova York, do que se conmemorou recentemente o décimo cuarto aniversario, persiste, con carácter mundial xa, unha clara e soterrada guerra na que pugnan por impoñerse dúas culturas opostas e antagónicas: a occidental, de raíces cristiás, e a oriental, de inspiración islámica. E a esta realidade innegable, que desgraciadamente non resolveu a pretendida primavera árabe, ha de enfrontarse a humanidade enteira tratando de darlle unha resposta global. Calquera outro formulación parcial ou localista non fai senón escurecer a realidade do gravísimo problema existente a nivel universal e alongar, indebidamente, a solución do mesmo.
É certo que a situación actual xorde do inadecuado comportamento de Siria, coa o Assad á cabeza, que non foi obxecto inicialmente dunha resposta contundente que evitase os desastrosos efectos que agora se padecen, pero non cabe ignorar tampouco que a actuación do terrorismo xihadista propio do Estado Islámico eríxese nunha ameaza a nivel mundial que non parece chegue a neutralizarse coa ofensiva despregada de momento por Occidente, cos Estados Unidos á fronte. Neste sentido resulta esclarecedor o criterio de politólogo italiano Giovanni Sartori, que asigna a esta guerra de civilizacións as características de terrorista, global, tecnolóxica e relixiosa.
Ante un panorama de claro belicismo como o de referencia parece que algo máis decisivo que o asilo e acollemento de refuxiados debese facerse e, sen descoñecer a enorme dificultade que entraña calquera forma de diálogo baseado no Dereito que puidese escorrentar este risco que ameaza á humanidade enteira, imponse que desde o Occidente unido e a través das súas institucións comúns articúlense políticas máis decisivas e operativas que permitan á comunidade internacional saír da situación de incerteza e desasosego na que se acha inmersa. Non é doado, certamente, atopar unha solución ao problema exposto cando no mesmo se entrecruza, como esencial, un factor relixioso caracterizado por unha marcada intransixencia; pero debese intentarse, cando menos no marco do recíproco respecto de crenzas co proselitismo relixioso incluído, achar unha vía que facilite unha máis serena convivencia universal.