«Se non estivese documentado sería difícil de crer que está a pasar»
SOMOS MAR · Exclusivo subscritores
O experto en mamíferos mariños Manel Gazo admite o pouco habitual das interaccións de cetáceos constatadas en Galicia e sospeita que se trata dun mesmo grupo probando as súas habilidades
17 sep 2020 . Actualizado ás 22:46 h.Que lles pasa ás orcas? Están a volverse tolas? Tratan de facer honra á súa inxusta fama, froito dunha mala tradución do killer whale? Será o cambio climático? Os biólogos piden tempo para analizar os estraños incidentes dos que están a ser testigas as augas galegas e, sobre todo, quen as asucan a vela. Desde o CEMMA (Coordinadora para ou Estudo dous Mamíferos Mariños) decidiron non dicir nada ata que teñan máis certezas sobre as últimas interaccións das orcas con embarcacións de recreo. E outros expertos son moi cautos á hora de aventurar algunha hipótese. Porque hai declaracións de xente afectada, que, «se non estivese documentado, o que está a pasar sería difícil de crer», di Manel Gando, doutor en Bioloxía Animal especializado en mamíferos mariños. «É raro», admite. En ocasións, os cetáceos colócanse á proa do barco para aproveitarse da súa navegación, pero non adoitan situarse na popa: «Non é habitual esa vontade de aproximación aos barcos, nin que lles dea por morder a pa do temón», continúa explicando.
Que se estea dando certa periodicidade nunha mesma zona fai que cobre forza a idea de que se trata dun grupo específico. «As orcas móvense en clans ou grupos familiares e o seu comportamento difire dun grupo a outro, viven de forma diferente e mesmo se alimentan de forma diferente, unhas comen peces, outras focas...», relata.
Iso é algo doado de comprobar, porque as orcas «pódense identificar individualmente polas marcas nas aletas». De feito, os biólogos que están analizando estas interaccións están a pedir información, analizando imaxes e visionando os vídeos tomados para determinar que grupo é, de onde vén, se hai un xefe...
«¡A que non hai ovos!»
Coa cautela que esa falta de datos recomenda, Gazo apostaría a que o seu comportamento obedece a cuestións de capacitación. Estarían a tratar de gañar habilidade. «O obxectivo final do que fan é ou socializar ou alimentarse, como non se van alimentar do temón, a razón ten que ser a socialización». Devandito máis gráficamente: «Sería algo equivalente ao castizo ‘non hai ovos'». Por iso é interesante analizar as imaxes, para determinar cuestións coma se a parte final da aproximación faina o mesmo individuo, se é outro...
España consulta a nivel internacional se estes animais actuaron antes como en Galicia
A información que están solicitando os membros da CEMMA, que obteñen a través das entrevistas cos navegantes afectados, a inspección visual dos danos ou o visionado de imaxes, entre outras cousas, está a trasladarse ao Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico. Desde a carteira que leva a vicepresidenta Teresa Ribeira, explican que se están estudando «os incidentes en contacto cos expertos na zona» á vez que se analizan «as posibles accións a tomar nos próximos días».
Tamén tratan de pór en contexto os incidentes e, deste xeito, onte mesmo enviaron unha comunicación á Comisión Baleeira Internacional (CBI) para coñecer se existen antecedentes de casos como os que se deron en Galicia.
Segundo explicaron fai uns días desde Salvamento Marítimo, interaccións con orcas similares a que se constataron nas últimas semanas en Galicia só houbo en xullo deste ano en augas do estreito de Xibraltar, cando en días sucesivos un grupo de catro orcas impactaron contra senllas embarcacións de recreo. Pero ata entón, non tiveran constancia de aproximacións similares.
Salvamento Marítimo mantén vixente o aviso a navegantes que recomenda non intentar aproximarse ás orcas e aumentar a distancia. Ademais, en caso de aproximación, os biólogos recomendan reducir a velocidade e mesmo deter a embarcación para disuadilas.
