Loli Motos, Jennifer Ferreruela e Jacob Jiménez son tres dos referentes do colectivo xitano de Santiago polos seus logros en educación e emprego
13 novs 2023 . Actualizado ás 19:32 h.Para a Fundación Secretariado Xitano é prioritario conseguir referentes que sirvan de exemplo a outros nenos, novos e adultos para continuar a súa formación, aspecto crave «para romper o círculo e acceder a mellores empregos», apunta Ana Suárez, directora da entidade. Un dos referentes máis destacados é un rapaz, natural de Lugo, que rematou os seus estudos de Dereito na USC e actualmente prepara unhas oposicións vinculadas a esa formación. Outro é un mozo que rematou o ciclo superior de Administración e Finanzas; dous que estudan ciclos medios de Comercio; e unha terceira que cursa o ciclo medio de Cociña. Ademais, un mozo estuda segundo de bacharelato co obxectivo de matricularse no ciclo superior de Administración e Finanzas. E unha moza está a cursar primeiro de bacharelato coa súa meta no medicamento. Ana Suárez subliña o seu esforzo: «En ocasións senten que non son capaces ou que non terán oportunidades. Por iso é tan importante que se vexan reflectidos noutras persoas da súa propia etnia que están a abrir novas portas».
Un deses referentes é Jennifer Ferreruela, de 22 anos. É a primeira da súa familia que completa o bacharelato, «e tamén falo inglés». Agora confía en que os seus irmáns máis pequenos mírense nela para seguir adiante. Ao rematar o bacharelato houbéselle gustado facer Animación 3D, pero economicamente non foi posible. «Sufrín un pequeno revés», lamenta. Tras un tempo de bloqueo, explica, «a fundación foi un gran apoio para o meu e seguín formándome. Tamén os meus pais son claves para que siga adiante». Sen perder a meta da Animación 3D, Jennifer está completando un curso de atención ao cliente, e nuns días comezará as súas prácticas nun comercio téxtil das Cancelas. «Non abandono a idea de estudar. Aforrarei e fareino», apunta firme Jennifer, que asegura que «supón moito esforzo, pero vale a pena. Creo que, se che propós algo, podes conseguilo. As fochancas e os golpes non son sempre. Un fallo non determina o resto da túa vida, e é importante pedir axuda cando a necesitas». Loli Motos, de 39 anos, aplaude a súa constancia e perseveranza, convencida «de que Jenni conseguirá o que se propoña. Algún día veremos o seu nome nos rótulos dunha película».
Loli Motos traballa na charcutería dun supermercado de Área Central: «Síntome respectada e querida polas miñas compañeiras e polos clientes. Síntome orgullosa do que conseguín e estou contenta de servir de exemplo aos meus fillos». Esta muller considera que, no seu caso, podería estar sometida a unha dobre discriminación, como xitana e muller, pero «hai que plantar cara. As mulleres, xitanas ou payas, poden ser o que queiran. As xitanas estabamos limitadas á familia e o mercadillo, pero hai que romper o círculo. O meu marido é un gran apoio, e anímame a seguir», confesa. A Loli e á súa familia, a pandemia deixounos sen os ingresos da venda ambulante. Actualmente, o seu marido, que se dedica como autónomo á compravenda de coches, segue un itinerario para buscar outra saída laboral, que podería estar vinculada ao mundo do motor. «Os mercadillos van camiño de desaparecer, e hai que abrir outras portas», sinala. Loli chegou á fundación «por unha amiga, no 2022, para facer un curso de costura. En outubro empece no programa Calí e fixo prácticas en charcutería. «E empezaron a chamarme. Se hai dous anos dinme que ía traballar nunha charcutería, houbéselles devandito que estaban tolos. É satisfactorio saber que valemos para algo máis que o mercadillo», asegura. Aínda que resta importancia a ser un referente, recoñece que «ás veces veñen nenas para saber que facer para traballar nunha charcutería. Gústame».
Loli Motos compaxina o seu traballo e a atención da súa familia cos estudos para obter a titulación de graduado de ESO. «Agora estudo como os meus fillos e competimos o de 16 e eu en notas e en quen acabará antes. Non tiven a oportunidade, pero non é tarde». Di que unha das súas fillas quere estudar Dereito: «Terá o noso apoio para o que sexa».
«Fun o primeiro en abrir o círculo e xa son catro anos de contrato»
Jacob Jiménez tiña 16 anos cando lle dixo aos seus pais que non seguiría estudando, e tres meses despois comunicoulles que tampouco quería traballar no mercadillo. «Non crían en que conseguiría un traballo diferente, pero apoiáronme. Fun o primeiro dos meus irmáns en abrir o círculo, e aquí estou. Xa son catro anos de contrato no VIPS como cociñeiro, e o meu irmán maior é repartidor de mercancía», destaca. Jacob non se sente referente, «pero lles como a cabeza aos meus amigos, porque o mercadillo non ten futuro». Lembra que empezou «de favor nun bar de Salgueiriños, e logo de axudante do axudante. Non se fiaban, pero agora son coordinador, déixanme as chaves e confían na miña», apunta. Jacob séntese orgulloso «de demostrar que non somos como se cre. Temos que axudar a abrir mentes».
A fundación apoiou a 194 persoas para buscar novas alternativas
En Santiago, a Fundación Secretariado Xitano atendeu a 194 persoas este último ano. Calcúlase que a poboación xitana de Santiago rolda as 2.000 persoas. Dentro do programa Acceder, 30 atoparon un emprego. Nun ano, vinculado a este plan, asináronse 50 contratos. Con Promociona-T trabállase con 39 alumnos de 26 familias, e con 13 centros educativos. As coordinadoras de barrios reactiváronse tras o parón pola pandemia. Ademais, 42 mulleres teñen itinerarios individuais e axúdase en 13 casos de discriminación, dentro do programa Calí. O plan contra a pobreza e a exclusión social conta con 165 participantes.