Apagado o salto á beira norte do Sil do incendio da Pobra do Brollón e Quiroga
A POBRA DO BROLLÓN
Pararon antes de que se descontrolase ladeira arriba. O lume volve parecer contido entre a desembocadura do Lor e a parte da Ribeira Sacra declarada BIC
26 ago 2025 . Actualizado á 20:35 h.O salto á beira sur do Sil do incendio da Pobra do Brollón e Quiroga está xa apagado. O lume cruzou o río a última hora da tarde e prendeu nunha zona arborizada, pero apagárono sen darlle tempo a queimar máis que unha hectárea e antes de que se descontrolase ladeira arriba. Así que o incendio segue activo, pero volve parecer contido na marxe dereita do Sil, onde durante todo o día houbo preocupación sobre todo pola situación en Vilachá de Salvadur.
«En Vilachá necesitamos axuda». A mensaxe lanzábao xa o luns pola noite nas súas redes sociais unha veciña de Vilachá de Salvadur, a parroquia da Pobra do Brollón que ten xunto ao Sil tres zonas cultivadas coas viñas en bancales características á Ribeira Sacra. O incendio que empezara esa tarde seis quilómetros ao norte avanzaba sen freo por todo o baixo Lor e un das súas frontes ía cara a Vilachá, na antesala do canón do Sil e xusto onde empeza o corazón da Ribeira Sacra, a parte deste territorio que está declarado ben de interese cultural.
Xa non coa voracidade das primeiras horas, pero o incendio seguiu avanzando durante a noite do luns ao martes. Pola noite, os esforzos dos servizos de extinción centráronse nas aldeas máis ameazadas nese momento, entre as que estaban Freixeiro, San Pedro, Parada ou Santa Andrea, todas dentro do termo municipal de Quiroga. Cada unha dispuxo esta noite dos seus propios reténs de bombeiros e non chegou a arder ningunha casa.
A única construción acadada de noite polas chamas foi un antigo negocio de xardinería nas proximidades de Freixeiro, un pobo defendido por bombeiros do consorcio contraincendios da Coruña. «Durante a noite houbo traballo, pero non se deu ningunha situación de moito apuro», explica David Lago, o xefe do grupo que estivo en Freixeiro.
Eles apagaron o incendio no centro de xardinería, pero non puideron evitar que as chamas destruísen o edificio de madeira no que estaban as súas oficinas. «Se non se chega apagar o lume que prendeu no centro de xardinería e outro que avanzaba por outro lado si que podía haber perigo para as casas», explica. David Lago forma parte dun grupo de oito bombeiros dos parques contraincendios de Boiro, Ribeira, Carballo e Santa Comba que pasaron a noite neste incendio.
No Concello de Quiroga explican que a cantidade de medios despregados fai que a situación deste incendio sexa distinta á do lume que empezou o 13 de agosto no municipio ourensán de Larouco e acabou queimando 30.000 hectáreas en dez municipios. O concelleiro de Medio Ambiente, Luis Arias, moi activo todos estes días sobre o terreo, di que no incendio do Lor houbo durante a noite do luns ao martes medios suficientes para protexer de forma eficaz todas as aldeas.
Unha vez pasada a noite, os servizos de extinción concentráronse en frear a expansión do lume na fronte que avanza pola Pobra do Brollón cara ao oeste e no que vai cara ao leste por Quiroga.
Xusto nas viñas de Vilachá
Na Pobra, axentes ambientais e brigadas contiveron as chamas xusto no límite entre os montes comunais da parroquia quiroguesa de Augas Mestas e a de Vilachá. Desde o lado de Vilachá, o presidente do monte, José Castiñeira respiraba aliviado. «Foi moi útil —reflexiona— o cortalumes que fixemos no noso monte a principios deste ano».
Máis cara ao sur, os bombeiros forestais traballaron todo o día para conducir parte baixa desa fronte cara ao río Sil e facer que morrese na beira. A media tarde, a estratexia estaba a dar resultado. Tiñan parado o lume xusto no inicio das viñas de Ou Eivedo, a mais exposta a esa fronte das tres zonas produtoras de uva que hai en Vilachá.
Pero entón chegou o salto de última hora da tarde deste martes. Non ocorreu en Vilachá, senón un quilómetro augas arriba. As chamas pasaron da marxe dereita do Sil á esquerda á altura da ponte que cruza o río en Augas Mestas. Conseguiron apagalo antes de que prosperase, pero o risco está aí.
Por agora, esta parte do incendio segue contida entre a desembocadura do Lor e a parte da Ribeira Sacra que está declarada BIC. En calquera caso, outro salto pode crear unha nova fronte que podería avanzar rapidamente ladeira arriba pola marxe esquerda do Sil cara a Torbeo, no municipio de Ribas de Sil, ou en calquera outra dirección.
Segue pechada a vía do tren
En canto ás vías de comunicación afectadas, segue pechada a vía férrea A Coruña-Palencia no tramo entre as estacións de Monforte e Ponferrada.
Esta mañá pódese circular pola estrada N-120, pero non se descartan novos cortes como os do luns en función de como avance o incendio. Tamén reabriu a LU-933, que durante a mañá deste martes sufriu cortes entre os quilómetros 18,5 e 24,2.
Durante a noite, a Garda Civil de tráfico organizou un sistema de circulación controlada para manter esta estrada aberta, pero con seguridade. Os axentes ían abrindo o tráfico de forma alternativa en só un sentido de cada vez, coa caravana de coches que se penetraba no tramo do incendio encabezada por un coche patrulla e pechada por outro.
O primeiros momento do incendio: remuíños de lume xunto á N-120
O leste incendio foi especialmente virulento o luns nos seus primeiros momentos. Á primeira hora da tarde do luns unha brigada de bombeiros forestais de Pantón viuse rodeada polo lume. En todo caso, puideron saír do apuro sen feridos.
A proximidade do lume provocou momentos de tensión entre os residentes nas vilas de Conceado e San Pedro, que a iso das catro da tarde viron que se achegaban ás súas casas unhas chamas que neses momentos parecían imparables. O vento sopraba con forza, o que unido á intensidade das chamas provocaba remuíños de lume e fume que sementaban o medo entre os veciños.
Foi nese momento cando o lume chegou á vía do tren, que nesta zona limítrofe entre A Pobra do Brollón e Quiroga discorre en paralelo á estrada N-120. As chamas cruzaron a vía por diferentes puntos, pero os bombeiros forestais pararon antes de que chegasen ás casas de Conceado.
O despregamento de medios sobre o terreo foi considerable durante toda a tarde. Brigadas de bombeiros forestais tiveron apoio de grupos de soldados da Brilat de Pontevedra. Normalmente e ao contrario da UME, estes soldados só participan en labores de vixilancia e non de extinción, pero onte apoiaron toda a tarde ás brigadas despregadas pola Xunta.
Tamén foi notorio a trasfega de veciños voluntarios, ningúns deles organizados a través de grupos de wasap. O todo terreo dun deses voluntarios sufriu desfeitas preto de Goldar cando lle caeu amais un tronco de castiñeiro de dimensións considerables que acababa de arder. Nese momento non había ninguén dentro do coche, así que ese incidente non provocou feridos.
Moitos deses voluntarios eran veciños das aldeas ameazadas polo lume que se resistiron a abandonar as súas casas. Houbo intentos de desaloxo na aldea de Freixeiro, onde está a antiga estación de tren hoxe en desuso e que en tempos daba servizo a toda esta zona de montaña a medio camiño entre Monforte e Quiroga.
Os voluntarios organizados
Outros, en cambio, achegáronse de lugares máis ou menos próximos. Como un grupo de media ducia de mozos do barrio da estación da Pobra do Brollón, que comparten un grupo de wasap creado polo si ou polo non a onda de incendio deste verán chegaba ata este municipio da comarca de Monforte.
«Non é que esteamos organizados, é que estamos acostumados», ironizaba Jesica Torres, unha das integrantes deste grupo. Levaban batefuegos, roupa para traballar no monte e moita determinación. A que os fixo camiñar pola vía do tren, nese momento xa cortada, e incluso atravesar un túnel no medio da fumareda para chegar ás cinco da tarde ata San Pedro, a aldea que neses momentos parecía máis ameazada.
Ningún deles ten experiencia de traballo no monte, pero a maioría non. Como Diego, que é cociñeiro no hospital de Monforte, pero que onte estaba de día libre. Decidiu sumarse porque sabe que «a axuda dos veciños pode ser fundamental para que non se perdan casas». É cociñeiro, pero saíu ao incendio pertrechado cun batefuegos e roupa adecuada. Teno todo cargado no coche para poder reaccionar rápido se fai falta.
A última hora da tarde, a maior preocupación parecía centrada en San Pedro. A única estrada asfaltada que chega ao pobo estaba cortada polo incendio e os camións con auga non podían pasar. Antes do corte puideron chegar ata alí dous carrocetas e un veciño cunha cisterna agrícola cargada, pero os brigadistas despregados alí para evitar que a aldea ardese tiñan que racionar a auga para evitar quedarse sen ela.
Outra vez en Quiroga, pero nunha parroquia diferente
Neses momentos, o lume avanzaba polo municipio de Quiroga, nunha zona de monte na que no 2021 xa se queimaron 900 hectáreas no que fora o maior incendio en Galicia aquel ano.
A parroquia de Quintá de Lor, pola que entrou o incendio desde A Pobra do Brollón e á que pertencen as aldeas máis en risco, non está na mesma zona de Quiroga afectada polo grande incendio que a semana pasada queimou 30.000 hectáreas e converteuse no máis grande da historia de Galicia. Quintá de Lor tamén é unha zona de montaña, como a afectada por esoutro incendio, pero se atopa no extremo oeste do municipio de Quiroga, e a outra está ao este.
Continúan sen control os lumes de Carballeda de Valdeorras e Avión
Actualmente, na comunidade continúan descontrolados outros dous incendios. Por unha banda, o de Carballeda de Valdeorras, que, tras entrar o luns da semana pasada na parroquia de Casaio desde Castela e León, consumiu xa ao redor de 4.700 hectáreas. O outro se sitúa en avión , onde xa foron calcinadas unhas 150 hectáreas contorna á súa parroquia de Nieva.
Con todo, a maioría de lumes activos en Galicia mantéñense estabilizados. Nesta situación permanecen o de Chandrexa de Queixa e Vilariño, que queimou 19.000 hectáreas; o de Larouco, con 30.000 afectadas; o de Oímbra e Xinzo de Limia (17.000); o da Mezquita (10.000); o de Carballeda de Avia e Beade (4.000) e o de Vilar de Cervos, en Vilardevós, con 900 hectáreas calcinadas. Ademais, están controlados o de Maceda, tras facer arder 3.500 hectáreas, e os de Montederramo e Carballedo, que afectaron a 120 e 100 hectáreas respectivamente.
Durante esta mañá, o 085 informou da extinción de varios incendios: o de Vilaboa, que queimou 72,17 hectáreas, o de Fumaces e A Trepa, en Vilardevós (130,63 hectáreas); e o de Trasestrada, en Riós (33,52). Tamén se atopa nesta situación desde a medianoite do luns ao martes o de Moialde, no municipio ourensán de Vilardevós, que afectou finalmente a 1.102 hectáreas.