Un museo sobre a historia dos osos no Courel

Francisco Albo
francisco albelo QUIROGA / LA VOZ

LEMOS

Non dispoñible

O instituto xeolóxico da Universidade da Coruña ofrece os seus fondos para crear a nova instalación en Seoane

15 dic 2016 . Actualizado á 05:00 h.

O museo que proxecta crear o Concello de Folgoso do Courel podería dedicarse en gran parte a longo prazo historia da presenza dos osos nas serras orientais galegas, no caso de que se acepte unha proposta do Instituto Universitario de Xeoloxía da Coruña. Esta entidade xa prestou asesoramento científico para a creación do museo municipal de xeoloxía e paleontoloxía de Quiroga, cuxo quinto aniversario cumpriuse este mes. O goberno local do Courel, segundo explicou a alcaldesa Dolores Castro, pensa solicitar tamén o seu apoio para deseñar o novo museo, que -segundo os seus plans- se centrará no patrimonio xeolóxico e etnográfico da serra.

O director do referido intituto, Juan Ramón Vidal Romaní, considera que os contidos de ambos os museos non deben repetirse ou sobreporse, senón complementarse. «A historia xeolóxica da zona xa está ben explicada no museo de Quiroga e non tería sentido volver contar o mesmo noutro museo no Courel», apunta. «Pero iso non ocorrería se o museo do Courel céntrase nas investigacións que se están realizando desde fai xa moito tempo sobre a evolución das diferentes poboacións de osos que viviron neste territorio desde o Cuaternario», engade.

O futuro museo, apunta doutra banda Vidal, tería así a posibilidade de exhibir unha selección dos fósiles de oso pardo (Ursus arctos) e oso das cavernas (Ursus spelaeus) que Aurora Grandal e outros investigadores vinculados ao instituto xeolóxico coruñés estiveron estudando desde finais do século pasado. A instalación podería así mesmo presentar de forma didáctica os datos que se foron recollendo durante este tempo sobre as épocas nas que as dúas especies compartiron o mesmo territorio, as súas relacións xenéticas con outras poboacións europeas, a extinción dos osos das cavernas e os movementos migratorios do oso pardo en tempos prehistóricos.

Clima e medio ambiente

Juan Ramón Vidal sinala por outra banda que se toma como eixo principal a historia destes animais, o novo museo tamén podería ofrecer informacións de interese acerca dos cambios climáticos e ambientais que se produciron nas montañas galegas ao longo de moitos miles de anos. «Os datos de que dispomos abarcan dous glaciaciones, así que se pode presentar un panorama cronolóxico moi amplo», precisa.

Por outra banda, Vidal puntualiza que para que este proxecto leve a cabo hai que garantir que as novas instalacións museísticas conten cunhas condicións adecuadas. «Pode servir de exemplo o museo de Quiroga, que se deseñou dunha forma moi satisfactoria aproveitando un espazo reducido», explica. Tamén será preciso establecer un convenio entre as universidades da Coruña e Santiago. Desta última depende a estación científica de Seoane, onde se pretende situar o novo museo.

Un panorama da fauna antiga das serras orientais

A presenza esporádica de osos pardos que se vén rexistrando desde principios de século na serra do Courel e outras zonas da montaña lucense engade un interese especial á información sobre a historia desta especie que pode ofrecer o futuro museo de Seoane, segundo os responsables do instituto xeolóxico da Coruña.

As investigacións que os científicos desta entidade realizaron sobre os fósiles de osos non se limitan á serra do Courel. Unha parte destes materiais descubríronse no xacemento de Cova Eirós -en Triacastela- e na comarca de Valdeorras. No caso de que se lle dea esta dimensión, o museo do Courel tería un carácter único en Galicia, xa que ningún outro centro da comunidade dedicouse a presentar a historia da presenza dos osos no noroeste ibérico.

 

unha oferta de hai anos

O museo de Quiroga expón desde o 2011 algúns materiais sobre os plantígrados prehistóricos, como a réplica dun esqueleto de oso cavernario e algúns ósos fósiis (á dereita). Xa por entón, o instituto xeolóxico coruñés expuxo ao Concello do Courel a posibilidade de crear outro museo que podería estar especializado nestes animais. Aquela oferta non foi aceptada no seu día porque o Concello non contaba cun local adecuado