A seguridade industrial nos funiculares: unha obrigación ineludible
INTERNACIONAL
Independentemente das causas que puidesen provocar o accidente ocorrido este mércores no funicular de Lisboa, este tráxico suceso pon de relevo, de forma moi dolorosa, a importancia da seguridade industrial en todas as infraestruturas que, aínda que históricas na súa concepción, seguen prestando un servizo esencial na vida cotiá de miles de cidadáns e visitantes.
Un funicular non é simplemente un transporte urbano singular, é un sistema complexo composto por elementos mecánicos, eléctricos e estruturais que deben operar en perfecta sincronía: cables de tracción sometidos a esforzos continuos, freos redundantes capaces de actuar en situacións de emerxencia, cadros eléctricos con proteccións coordinadas e sistemas de guiado que garanten a estabilidade das cabinas. Cada un destes compoñentes, tanto individualmente como en conxunto, require un estrito cumprimento de normas de seguridade industrial, procedementos de mantemento documentados e unha cultura de prevención constante.
Desde a enxeñería industrial defendemos que a seguridade non se pode considerar un engadido nin un custo, senón o eixo central sobre o que se articula calquera proxecto ou explotación. A seguridade industrial é un proceso continuo que comeza no deseño, refórzase na fabricación e a instalación, e acada a súa máxima expresión na operación e o mantemento. Alí onde se relaxen os estándares, onde as inspeccións se convertan nunha formalidade ou onde o investimento se postergue, aumenta o risco de incidentes que afectan non só ás persoas, senón tamén á confianza social nas nosas infraestruturas.
O caso de Lisboa, á marxe das posibles causas que se ditaminen, debe facernos reflexionar sobre a actualización do enfoque co que se xestionan estes sistemas. A incorporación de tecnoloxías de monitoraxe en tempo real, a dixitalización dos rexistros de mantemento, as auditorías independentes e os plans de continxencia probados non son xa opcións, senón requisitos dunha seguridade industrial moderna.
A cidadanía deposita a súa confianza en que cada traxecto, por breve que sexa, está apoiado pola solidez técnica dos profesionais que velan pola súa seguridade. Esa confianza é un patrimonio que non pode porse en risco.
O compromiso coa seguridade industrial non é circunstancial nin reactivo. Os funiculares, como tantas outras infraestruturas, deben lembrarnos que a verdadeira modernidade non consiste en conservar o antigo sen cambios, senón en garantir que siga sendo seguro e fiable.