Proxección interrompida de películas

Stringer | REUTERS

Os meus amigos e eu reuniámonos no club de cine. Cada mes, un de nós seleccionaba e comentaba unhas películas. Eu era o coordinador no mes no que todo se interrompeu pola guerra. Había decido falar sobre os filmes de Luis Buñuel entre 1960 e 1970. Acadei a presentar Viridiana e O anxo exterminador. Pasaron case corenta días desde entón, pero sigo tendo a sensación de que esas películas contiñan mensaxes proféticas sobre a situación na que agora se atopa Ucraína.

O primeiro que vén á miña cabeza é o parecido que existe entre a conduta dos esmoleiros na casa de Viridiana e Jorge e as actitudes dos soldados rusos cara a Ucraína e os ucraínos. Sobre todo, penso no episodio do festín goyesco-esperpéntico no que os esmoleiros liberan os seus impulsos máis sucios. Emborráchanse, rompen pratos, fornican sen ningunha vergoña e destrúen o lugar. Un deles ata a Jorge e ameázalle cun coitelo, mentres outro intenta violar a Viridiana. Estas imaxes perséguenme cando leo sobre os crimes dos soldados rusos nas zonas ocupadas. Os seres inhumanos, os esmoleiros que nunca herdarán a nosa terra e que esnaquizan todo o que tocan. Cando foxen de Kiev, levan os computadores, os muíños de café, a roupa, a maquillaxe e ata as toallas sanitarias para as súas esposas e noivas. Os testemuños que recibimos contan os numerosos casos de exterminio de civís con sadismo, as violacións de mulleres. Tres soldados abusaron dunha nai en presenza do seu fillo. Ela morreu e a vida do pequeno volveuse gris nun segundo. É o retrato da última cea do Exército ruso.

O anxo exterminador sérveme para ilustrar a complicada relación de Ucraína con Europa. Ese grupo de señores e señoras ben vestidos que se reúnen nunha mansión para cear mentres escoitan ópera. É a representación dun club de elite ao que Ucraína quere entrar, pero no que non nos aceptan porque non somos o bastante europeos. Buñuel titulou a súa película O anxo exterminador. É unha metáfora surrealista de algo que non existe, pero asusta tanto aos civilizados señores que ningún se atreve a saír, aínda que as portas están abertas. Pero cando lles permiten liberar os seus impulsos, as elites convértense nos esmoleiros malaventurados. Na nosa guerra, o anxo exterminador é Putin. El está a matar aos ucraínos, pero os que teñen medo son os europeos polas súas pecados capitais: soberbia, hipocrisía, avaricia etc. Agora pregúntome se facemos ben pagando un prezo tan alto para ser socios dun club de covardes.

Por suposto, a última pregunta retórica é unha esaxeración emocional, porque os homes e mulleres europeos apóiannos. Están asustados os Gobernos e os políticos, pero teñen máis medo dos seus cidadáns que de Putin. Isto dános esperanza e ánimo para pertencer a Europa.