Díaz-Castroverde despídese do Tribunal Superior de Xustiza con «unha sensación agridoce» pola sobrecarga dos xulgados de Galicia
GALICIA
«Temos que expor solucións para reverter esta situación, e a primeira é que non é suficiente con seguir creando novas unidades xudiciais», dixo ao presentar a memoria xudicial do 2024, a última no seu mandato como presidente do alto tribunal galego, na que destacou o esforzo dos xuíces, a súa independencia e a loita contra a violencia de xénero: «Concérnenos a todos»
30 jun 2025 . Actualizado á 12:56 h.«Afronto a introdución desta memoria cunha sensación agridoce. Por unha banda, co sentido do deber cumprido. Pero se utilicei a palabra agridoce éo porque, ao final, non estou do todo satisfeito do resultado obtido. Puiden melloralo e, quizais, por circunstancias sobrevindas ou porque a miña capacidade se viu limitada nalgún momento por circunstancias externas, o caso é que puiden facelo mellor —ou polo menos eu teño esa percepción— e non foi así». O presidente do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, José María Gómez y Díaz-Castroverde, presentou esta mañá a memoria da actividade dos xulgados e tribunais de Galicia do 2024 con esa sensación agridoce. Esta foi a súa despedida como máxima autoridade xudicial galega, dando paso a un novo mandato no que o maxistrado Ignacio Picatoste Sueiras estará á fronte.
Agridoce porque a noticia esencial do ano pasado, como a dos últimos cinco anos, é o aumento dos casos que entran nos xulgados galegos. Desde que tomou posesión no 2019, cada ano ingresaron máis procedementos (excepto na pandemia). No primeiro trimestre deste ano recibiron un 18% máis que no período anterior, 115.021 asuntos fronte aos 97.328 do 2024. «Aquí temos que expor solucións para reverter esta situación, e a primeira é que non é suficiente con seguir creando novas unidades xudiciais», afirmou. A segundo, dixo, é que se deben promover cambios sociais para que cidadanía e empresas comprendan que non é viable recorrer aos tribunais para solucionar todo tipo de conflitos. Mencionou as actividades de convivencia ou a negociación como opcións para sacar dos xulgados todo aquilo que sexa solucionable fose deles.
Falou Díaz-Castroverde da necesidade de modificar a actual distribución da Xustiza en Galicia, que se divide en 45 partidos xudiciais, para adaptala ás necesidades actuais. «Non podemos seguir cunha organización territorial do século XIX no ano 2025», afirmou. Coa nova lei de Xustiza, que comezará a aplicarse en parte da comunidade desde mañá 1 de xullo, sinalou o maxistrado que confía en que a transformación dos xulgados tradicionais en tribunais de instancia permita unha xestión máis flexible e eficaz dos casos.
E neste contexto destacou o esforzo dos xuíces en Galicia cada ano. «Estamos a aumentar o número de recursos pendentes, pero tamén están a traballar máis xuíces», afirmou. No primeiro trimestre deste ano resolvéronse un 14% máis de asuntos que no período anterior: «Pero este esforzo ten que ir acompañado do de todas as Administracións con competencias en materia de Xustiza».
Falou tamén da independencia dos xuíces, que «desempeñan un papel fundamental para garantir o Estado de dereito». Un labor, dixo, que ás veces é pouco visible e incomprendida para a cidadanía. Incidiu Díaz-Castroverde en «protexer a súa independencia e dignidade fronte a ataques infundados ou presións externas», xa que respectar a independencia xudicial é a base dunha democracia sólida.
21 denuncias de violencia de xénero ao día
Dixo o maxistrado que nestes cinco anos de mandato outorgou máxima prioridade á loita contra a violencia de xénero. Unha loita que nos concerne a todos e que comeza desde abaixo, na educación, no día a día. «Non podemos deixala só en mans das forzas e corpos de seguridade do Estado e de xuíces». Deu conta desta situación en cifras: no 2019 rexistráronse en Galicia unhas 6.500 denuncias, no 2024 foron 7.600, case 21 ao día. «Este incremento non se debe necesariamente a que haxa un aumento de casos, débese a algo que a min paréceme importante e é que hai un aumento de vítimas dispostas a denunciar», explicou.
Finalizou a presentación da memoria xudicial destacando a importancia da transparencia da Xustiza e de achegala á cidadanía. Un dos programas nos que se traballa nisto é Educar en Xustiza, que no ano pasado acadou unha marca de participantes, con máis de seis mil estudantes que visitaron xulgados e tribunais.
Lembrou o maxistrado, que regresará ao seu posto anterior no TSXG, o caso dunha das novas xuízas que tomaron posesión este ano na comunidade, Yasmina Pita, que asistiu a unha destas xornadas co seu instituto e sentiu a chamada desta profesión. A xuíza que a inspirou converteuse na súa madriña, Sandra Piñeiro, e presidenta electa da Audiencia Provincial de Lugo que tomará posesión en breve.