Kathy Díaz, presidenta de Aprovij: «Ata que non se regule a inquiokupación, alugar é unha tolemia, como xogar á lotería»
GALICIA
Esta asociación, fundada sen ánimo de lucro por 15 persoas ao redor de España, trata de representar a persoas cuxas vivendas fosen okupadas
17 may 2025 . Actualizado á 19:27 h.Que ocorre cando unha okupación non chega despois dunha «patada na porta», senón dun inquilino que deixa de pagar o seu alugueiro? Debido a esta problemática, a barcelonesa Kathy Díaz, onda outras catorce persoas, creou a asociación Aprovij, co obxectivo de representar a todos os propietarios de vivendas afectados por esta chamada inquiokupación. Ela mesma arrendou a súa vivenda a unha persoa que, meses despois, comunicoulle que se negaba a seguir pagando o acordado, acolléndose a unha situación de vulnerabilidade. Esta é a clave pola que non se pode aplicar o desaloxo do okupa en 15 días que promete a Lei de Axuizamento Criminal tras a súa reforma a través do artigo 445 da Lei Orgánica 1/2025.
—Como xorde a asociación Aprovij?
—É unha asociación sen ánimo de lucro, creada para protexer os dereitos dos propietarios de vivendas en España contra a inseguridade xurídica. Especialmente para aqueles aos que lles afectan as normativas que vulneran a súa capacidade de gozar, xestionar e decidir sobre o seu patrimonio. Nace con 15 propietarios, que nos unimos e financiamos a organización cos nosos propios recursos. Pero o que buscamos atopar a outros afectados co fin de crear a unión e a forza necesarias para forzar un cambio.
—En que puntos se centra o traballo para frear esta problemática?
—Na derrogación do Real Decreto 11/2020. Pode considerarse unha forma de malos tratos psicolóxicos para os propietarios, porque lles somete a un estrés constante. Falamos de que se concede unha situación de vulnerabilidade por recibir menos de 1.800 euros ao mes, ter un menor a cargo, algunha discapacidade ou ser maior de 65 anos. E cando se obtén, acabouse para os propietarios, porque non se fai un seguimento posterior lla súa situación. Hai moitas persoas que se aproveitan disto para non pagar o alugueiro, traballando en «B» (sen Seguridade Social) para que eses ingresos non consten na súa renda. É o que se coñece como inquiokupa, non queren cambiar a súa situación. E, aínda así, é a Administración a que ten que manter a unha persoa en situación de vulnerabilidade. Non lle debe corresponder ao propietario facer de escudo social.
O Real Decreto 11/2020
A través do Real Decreto 11/2020, o Goberno tramitou a posibilidade de acollerse a unha situación de vulnerabilidade, dentro dun paquete de medidas complementarias para facer fronte á crise do Covid-19, no ámbito social e económico. Entre outras medidas, estaba «a suspensión do procedemento de desafiuzamento e dos lanzamentos para fogares vulnerables sen alternativa habitacional», recollida no seu primeiro artigo. Con todo, o Real Decreto prorrogouse ata a actualidade, a pesar de estar ideado como contramedida á problemática co covid.
—En que diferénciase un inquiokupa do resto de okupas?
—A okupación é a da patada na porta. A diferenza cos inquiokupas é que estes acceden á vivenda cun contrato de alugueiro, pero deixan de pagar pasado un tempo.
—A que recursos pode acudir un propietario para afrontar esta situación?
—Xúroche que agora mesmo diría que á xustiza non, pero é que non queda outra. Cunha xustiza tan lenta, con tantos xulgados saturados e cunha nova normativa que te obriga a mediar primeiro... O proceso alóngase cada vez máis. Non fan máis que pór trabas ao propietario, que só quere recuperar a súa vivenda. Agora mesmo, desde Aprovij, e eu mesma, como Kathy Díaz, o consello é directamente non alugar. Ata que non se regule isto e devólvannos a seguridade xurídica, arrendar é unha tolemia, é como xogar á lotería. Hai xente que se está atopando que o primeiro mes de alugueiro xa lle están dicindo que non lle van a pagar porque se van a declarar vulnerables. E entón vas de xuízo en xuízo e é un protesto eterno. Non temos por que estar obrigados a ceder a nosa vivenda en contra da nosa vontade.
—E durante a okupación, o propietario recibe algún tipo de subvención?
—O Goberno diche que che dá compensacións, unha vez chegas a xuízo e tes a sentenza dun xuíz. É entón cando podes empezar a recibir unha subvención. Pero o problema son os anos que ti te tiraches en xuízos ata chegar a esa sentenza. Quen chos compensa? Pero, aínda así, é que non queremos parches, queremos xustiza e seguridade xurídica.
—Moitas veces atácase aos donos das vivendas, chamándoos «rentistas».
—Está a porse todo nun punto que por ter unha propiedade sinálante como o culpable, como o malo da película. Isto vai dun Real Decreto que fixo que os propietarios teñan medo a alugar, o que fai que haxa menos pisos no mercado e suba o prezo da vivenda. Eu traballei toda a miña vida para obter un piso e só teño unha segunda propiedade, así que non me considero unha rentista. Traballei e pagueimo, e que non poida gozar del enfádame, porque o alugas de boa fe. Xérache un ambiente de incerteza e de desesperación e chega un momento no que afecta á túa saúde emocional e psicolóxica.
—Entón, é vostede vítima dunha inquiokupación tamén?
—Si, eu estou en Barcelona e teño unha segunda vivenda en Castelló, que era para a miña xubilación, o meu respaldo. E por causas da vida púxena en alugueiro. Era unha señora que acababa de chegar dun pobo do País Vasco e ti empatizas coa súa situación. Eu adapteille o alugueiro á súa pensión e, despois dun ano pagándomo, díxome que xa non o ía a facer máis, desde o 2020. E agora perdín a miña vivenda, así que síntome desamparada.
—Como vive unha persoa á que han okupado a súa vivenda?
—É unha loita constante, un desgaste psicolóxico. A min ninguén me vai a devolver todos estes anos, non sento unha xustiza equitativa. E que beneficio lle saquei eu a isto? Ningún, todo son perdas. Levo cinco anos sen cobrar o alugueiro e gastando diñeiro en avogados. E estou enferma, de baixa, porque chega un momento en que a túa cabeza «peta». A miña inquilina chegoume a ameazar con abrir as billas da auga.
—Porque, claro, o propietario debe seguir facendo fronte aos gastos do piso.
—Pois si. A luz, a auga, a comunidade e as súas derramas... Todo. No meu caso, esta señora ademais alardeaba de que eu estivese obrigada a manterlle uns mínimos. Ría na miña cara. Moitos propietarios atópanse cunha situación similar, a non ser que no contrato se poñan a nome do inquilino estes gastos. Pero un non o ve vir.
—Exporíase volver alugar a súa vivenda cando a recupere?
—Non, eu péchoa e non a volvo a alugar. Sen seguridade xurídica eu non alugo. E é triste ter que chegar a recomendar aos propietarios que fagan os mesmo, pero é que mentres a lei non os protexa, alugar é un risco inasumible. E, ademais, é que se está sometendo os inquilinos honrados a un casting de alugueiro e a afrontar condicións de arrendamento que os propietarios pon para protexerse de persoas que poidan declararse vulnerables. Cando recibes varias ofertas, agora acabas elixindo ao mellor ofertante, ao que non pareza que che poida dar problemas.