Unha ferramenta permite coñecer con só teclear o nome os datos dos emigrantes chegados a ese país ao mergullar nos documentos rexistrados entre 1800 e 1960
27 may 2024 . Actualizado á 13:42 h.Un buscador navega en documentos sobre inmigrantes que chegaron a Arxentina entre 1800 e 1960, dando pistas sobre a súa idade, estado civil, profesión, barco e porto desde onde partiron. O Centro de Estudos Migratorios Latinoamericanos (CEMLA), desenvolveu no seu sitio web unha ferramenta (www.cemla.com/buscador/) a través da cal é posible acceder a toda esta información referente ás miles de persoas que ingresaron no país durante as grandes ondas migratorias ocorridas durante ese período. Só tecleando o nome e apelido, permite coñecer o barco no que viaxaron, o porto desde o que partiron, o peirao ao que arribaron, a súa profesión, estado civil ou a idade que tiñan ao momento da súa chegada. O banco de datos conta con máis de 4 millóns de migrantes rexistrados durante 75 anos e chegados en máis de 3.500 barcos desde uns 200 países diferentes (incluídos ningúns que xa non existen).
Segundo datos do Museo da Inmigración, Arxentina foi un dos países do «Novo Mundo» que máis inmigrantes recibiu no período de emigración de masas. Calcula que ingresaron no país 1,5 millóns de persoas, sobre todo italianos ou españois, pero tamén moitos franceses e rusos. As estatísticas do censo de 1914 sinalaban que unha terceira parte dos habitantes do país eran estranxeiros.
En 1990, durante a xestión do presidente Carlos Saúl Menem, os edificios do hotel e do embarcadoiro foron declarados Monumento Histórico Nacional; e en 1997, o Ministerio do Interior, creou o Programa Complexo Museo do Inmigrante, que ten como sede o edificio do Hotel de Inmigrantes ao completo.
En declaracións ao diario Clarín, o pai Ildo Griz, director do CEMLA, explica que os perfís de usuarios que acceden ao buscador fano porque «desexan saber a historia da súa familia e antepasados». Conta que «utilizan a base de datos para obter información sobre parentes, ou ben empezar ou rematar de construír as súas árbores xenealóxicas». Pero tamén engade que hai quen o fai polo seu interese «en acceder á cidadanía europea a través do certificado de chegada que outorga o CEMLA, que posibilita o trámite de pasaportes» ou, simplemente, utilízano como ferramenta para tarefas escolares. Para Griz, «a información que atopan os usuarios na base de datos inflúe directamente na necesidade de coñecer mellor as súas raíces». Tamén destaca que o dato do barco «pode axudar a atopar máis información ou tomar contacto con algunha parte da familia que quedou no lugar ao que chegou o buque».
As viaxes en barco estiveron cargados de dificultades, e transformáronse nun negocio máis que lucrativo para moitas compañías de transporte que, para abaratar custos, reducían tripulación, servían mala comida e ofrecían espazos reducidos en precarias condicións de hixiene aos pasaxeiros.
Unha cidadela
Dependendo da calidade do buque e as condicións meteorolóxicas, podíase tardar entre 20 e 40 días en chegar a Arxentina desde Europa. Debido a esta situación de precariedade, e co obxectivo de evitar a aparición e propagación de enfermidades infecciosas, as autoridades dos distintos países víronse obrigadas a regular e controlar os aspectos sanitarios da viaxe.
O Hotel dos Inmigrantes, onde se sitúa o museo, foi construído en 1906 para recibir, prestar servizos, aloxar e distribuír aos miles de inmigrantes. O complexo, unha sorte de cidadela formada por varios edificios, constaba de pavillóns destinados ao desembarco, colocación, administración, atención médica, servizos, aloxamento e traslado dos inmigrantes.
Unha das áreas máis importantes era a de traballo, e a súa tarefa consistía na procura de emprego, colocación e traslado dos inmigrantes ao sitio onde fosen solicitados. O hotel contaba con camas para albergar ata tres mil persoas, e o aloxamento, gratuíto, por regulamento, era por cinco días, pero podía estenderse en caso de enfermidade, ou por non conseguir traballo.