A loita contra o narco concéntrase en afogar as súas finanzas e propiedades

Os maiores alixos nunca vistos en España e en Galicia comisáronse no 2023: 9.500 quilos no porto de Alxeciras, e 7.200 nunha empresa do polígono de Cambre. O primeiro non implicou detidos; o segundo, un. Esta semana desarticulouse no Salnés unha trama especializada no tráfico internacional de cocaína a Europa (operación Halia). Comisáronse 50 quilos desta droga, outros cinco tipos de estupefacientes, 3,1 millóns de euros en efectivo e o embargo xudicial dun patrimonio valorado en 10 millóns de euros repartido en inmobles, contas bancarias e empresas que lavarían as ganancias do tráfico de drogas.

O debate está candente nas bambalinas da loita contra o narcotráfico desde hai varios anos: que fai máis dano ao narco?, grandes e rechamantes comisos sen apenas detidos ou desmantelar estruturas criminais dos pés á cabeza aínda que as aprehensións sexan menores? A resposta deuna o 5 de abril en La Voz a máxima responsable da Fiscalía Xeral do Estado na loita contra o narco, Rosa Ana Morán, fiscala xefa antidroga da Audiencia Nacional: «Se aumentan as incautacións pero non hai condenas nin recuperación dos bens incautados, non vale para nada».

O tráfico internacional de cocaína en España e en Galicia está máis activo e é máis opaco e sofisticado que nunca tras 40 anos de cruzada policial e xudicial. A hiperactividade actual comezou no 2017, e a análise das operacións policiais realizadas desde entón en territorio galego evidencia dúas formas de investigar con resultados dispares. A primeira implica grandes comisos que aumentan as estatísticas de produtividade dos corpos policiais. Pero apenas implica detidos, case sempre man de obra de baixo perfil dentro das organizacións, e consúmase mediante a utilización dunha técnica policial denominada entrega controlada.

O papel dos membros da axencia antidroga de EE.UU., a DEA, é imprescindible. Eles, en Sudamérica, poñen cebos ás organizacións provedoras para enviar alixos a España. Xa aquí, faise crer aos destinatarios que traballan con provedores auténticos e que todo sairá ben. En poucas, aínda que exitosas, ocasións logrouse desmantelar organizacións enteiras. Ocorreu en Galicia no 2004 con Sito Miñanco; no 2017, co cartel colombiano dos Boyacos, ou no 2021 con Gerardo Rial. O resto dos alixos cuantiosos que acaban confiscados traen detencións de baixo perfil que si adquiren notoriedade pública, pero o dano que fan ás organizacións en Europa, España ou Galicia resulta insignificante.

A outra forma de investigar é máis laboriosa, trae complexos seguimentos de rúa a delincuentes profesionais co diñeiro para cubrirse as costas coa mellor tecnoloxía. Moitas destas causas non superan a fase de dilixencias previas, ou se arquivan pola imposibilidade de reunir probas incriminatorias. Pero se callan, como ocorreu esta semana no Salnés, retiran da circulación aos considerados mandamases do narcotráfico. No último ano se concatenaron operacións que brillan con luz propia e implican a imputación do tridente de delitos desexado: trafico de drogas, integración en organización criminal e branqueo de capitais. Este último implica aflorar empresas de branqueo, sociedades mercantís pantalla e homes de palla. A maiores, desposúen do seu patrimonio a quen ingresan en prisión para que o castigo non se limite a pasar uns anos entre reixas.

Modelo obsoleto e carencias

Pero esta estratexia xa se acordou no histórico congreso celebrado en Bamio, Vilagarcía, no pleistoceno da loita contra o narco galego. Era 1995 e os entón máximos responsables xudiciais e policiais acordaron que o custo que supón para o Estado esta guerra é inútil se non se ataca o capital dos grande capos. Hoxe, 29 anos despois, en Galicia non hai fiscais especializados en delitos patrimoniais contra estes delincuentes, tampouco xulgados especializados en narcotráfico, e nos partidos xudiciais que inclúen aos concellos con maior problemática só hai xulgados mixtos e saturados, que o mesmo asumen grandes causas de crime organizado internacional que preitos sobre lindes de leiras.

Embargan 10 millóns de euros en chalés, empresas e contas bancarias aos responsables da trama de narcotráfico de Arousa

Javier Romero

Rosa Ana Morán, fiscala xefa antidroga da Audiencia Nacional, recoñecíao en La Voz: «O modelo actual para responder o narcotráfico é obsoleto e inadecuado». A maiores, as poxas dos bens enajenados demóranse polo menos un decenio desde que son embargados. A estratexia policial quedou igualmente obsoleta e escasa de medios fronte a evolución dos seus obxectivos, con financiamento ilimitado para delinquir e o uso de telecomunicacións que os fan invisibles. Por iso, o narco en Galicia deixou de ter nomes propios e públicos a ollos da sociedade. Nada que ver coa orixe deste crime organizado.

Para as organizacións actuais resulta inimaxinable o perfil alto social que mantiñan os Charlines ou Miñanco. De aí, por exemplo, que os eternos sospeitosos de mover os fíos do narco en Galicia, xa sexa como importadores ou narcolancheros que introducen en terra pórtelos, nunca caian. Aínda que habelos, haylos; e no ambiente policial son dabondo coñecidos.

O dono dunha construtora en Ferrol detido ocultaba 10.000 pastillas de éxtases

A orixe do nome elixido para bautizar a operación contra a trama financeira e de narcotráfico desmantelada esta semana no Salnés hai que buscalo na mitoloxía grega. Nomeouse Halia, en honra a unha das mulleres do deus Neptuno, coa que tivo sete fillos. A referencia mitológica supón unha chiscadela ao considerado líder da organización, Pablo Quiroga, que rexentou durante anos en Vilagarcía un pub de música electrónica co nome do deus do mar; unha casualidade, ou quizais non, dado que Quiroga está acusado de liderar unha organización especializada en importar cocaína en veleiros a través do Atlántico.

Quiroga entrou en prisión o xoves xunto ás consideradas as súas dúas mans dereitas: Bernabé González e Víctor Dopico. A partir de aí, o organigrama da trama amplíase. A investigación do Equipo contra o Crime Organizado (ECO) en Galicia da Unidade Central Operativa (UCO) da Garda Civil outorga un papel relevante a outro detido, tamén en prisión provisional; Alberto Castro, de Ferrol e empresario da construción. Sitúaselle próximo a Dopico e na súa casa de Ferrol achouse un zulo que escondía 10.000 pastillas de éxtases, dous quilos de cocaína e 50 de haxix. Tamén ocupaba un chalé encostado en Cornazo, Vilagarcía, rexistrado igualmente. É a mesma vivenda onde residía Dopico ata que o verán pasado dous colombianos dispararon na porta a un arousán que chamaba ao timbre do inmoble.

A Castro atribúeselle abundante diñeiro gardado en contas bancarias que están bloqueadas desde esta semana, e que forman parte do patrimonio intervido. Tamén as suntuosas vivendas de pedra propiedade de Quiroga, Dopico e González. A Quiroga bloqueáronlle igualmente os seus negocios de restauración no Salnés e contas, igual que a Bernabé e Dopico. A eles, a maiores, os seus viveiros de marisco. O céntrico estanco propiedade da muller de Dopico está igualmente intervido. Comproullo o ano pasado ao anterior propietario. Saber de onde saíu o diñeiro para o traspaso do negocio é unha máis das preguntas que a investigación da Audiencia Nacional aclarará para demostralo cando chegue o xuízo.

As GRANDES OPERACIÓNS 

---

---