Javier Castillo presenta «O rumoreo do lume»: «Despois de socorrer a un home por unha baixada de azucre, pensei en que podería ser a orixe da historia»

Quen lle ía a dicir a Javier Castillo (Málaga, 1987) que o que viviu durante as súas vacacións familiares remataría sendo a inspiración da súa última novela: O rumoreo do lume. Ambientada en Tenerife, o autor penétranos na desaparición de Laura Ardoz e na procura incansable que realiza Mario, o seu irmán xemelgo, xunto á sarxento Candela Oramas. Castillo proponnos así unha viaxe pola conexión especial entre irmáns, a crúa realidade dunha enfermidade como o cancro e a reflexión de que vivir é un ratito. 

—Que tal estás?

—Cun pouco de jet lag, pero moi ben. Cheguei da xira de México. Onte á noite estaba esperto cos ollos como pratos e agora estou a pasar as estragos de estar fundido completamente.

—Estás a unha novela de que che validen o grao de Criminología…

—Se o intento, se cadra quítanme algunhas materias, pero a Criminología é moi complexa [risos]. Teño amigos que a estudan e fascíname, porque ten tanto detalle… Ao final o que facemos os escritores é simplificar para tocar máis emocións. Pero encántame.

—E de cambiar a porta de cristal do teu despacho por outra normal, a cantas estás?

—Creo que xa me acostumei e ata me gusta, pero ao principio, cando se achegaban os meus fillos, dicía: “Deus meu, por que púxena?”. Eu aí concentrado escribindo unha escena macabra, e, de súpeto, aparecíaseme unha carita riseira de 2 anos tras o cristal dicíndome: "Ola, papá!". É ata divertido [risos].

—«O rumoreo do lume», ademais de ser un thriller, é a descrición do que significa a conexión entre irmáns…

—Si, exactamente. Ao final é unha novela que trata sobre Mario e Laura Ardoz, e da súa relación. Do que significa o amor entre irmáns no que te dis a verdade e quéreste incondicionalmente, pero ao mesmo tempo es capaz de discutir sen esnaquizar ese cariño. Parecíame que este tipo de vínculo non se tratou nunha novela de suspense, polo menos con esta emotividade particular. Eu teño un irmán e nunca me recoñecín nesa relación de irmáns nos libros que lin. 

—E son xemelgos, que sempre se dixo que teñen unha conexión máis forte…

—Un fío invisible que os une. O meu irmán é dous anos maior que eu, pero é verdade que o tema de que fosen xemelgos permitíame facer moitas cousas con esa conexión, como falar de que os dous estaban moi unidos e xogar co concepto de que, a pesar de vivir exactamente a mesma vida, ambos creceran de xeitos opostos. Representando esa figura de dúas persoas que están no mesmo ventre, que se fan maiores e son radicalmente diferentes. 

—Xogas moito cos flashbacks. O que che gusta un salto no tempo, eh!

—Si, pero nesta realmente non hai tantos [risos]. Son saltos cara atrás para construír esa viaxe ao pasado. Ao mesmo tempo que vemos a infancia que compartiron Laura e Mario, tamén investigamos que sucedeulle a ela na illa. Viaxando cara atrás, velos xogando ao agocho ou de maiores nunha festa de San Xoán na praia. Ese salto ao pasado permíteche, con moi poucas pinceladas, reconstruír esa relación dunha vida xuntos. Gústame utilizar o recurso porque a memoria funciona dese xeito e quería representala así. Cando ti pensas cara atrás na túa vida, non o fas cunha orde. Vas dun momento a outro e incluso mesturas os recordos.

—Na historia, fas bastante fincapé nese idioma que só se fala entre dúas persoas, de cando creas unha linguaxe única con alguén especial...

—Si, e é certo. Ademais dese xeito única que teñen de falarse o un ao outro, tamén está a dos recordos compartidos. A min fascinábame a idea de que cando perdes a alguén, non soamente desaparece esa linguaxe compartida, senón que parte da túa propia vida vaise con ela. En realidade, e especialmente cando ocorre cun irmán, negámonos a aceptar que a nosa vida tamén descansa na memoria de quen está connosco, e se non hai alguén aí fose que che lembre os seus momentos importantes na túa, eses recordos se esfumarán para sempre.

«Negámonos a aceptar que a nosa vida tamén descansa na memoria de quen está connosco. Se non tes quen che lembre os seus momentos importantes na túa, eses recordos se esfumarán»

—Imaxínome que ti terás a quen buscar ou quen te busque neses momentos fráxiles...

—Completamente. Teño á miña muller e aos meus fillos que sempre están a me lembrar o bonito da vida, e, por sorte, tamén ao meu irmán. Estamos moi unidos aínda que non nos vemos todo o que nos gustaría. Cando un sente como moi perdido, el é a persoa capaz de guiarme no camiño de volta a casa.

—Ademais fixéchelos protagonistas na novela. Esa familia malagueña que chama ao 112 nun dos primeiros capítulos, intúo que sodes vós…

—Si, é unha familia malagueña que aparece na orixe da historia e é como un pequeno cameo afastado de min mesmo aí dentro. Parecíame divertido e xa o fixen noutros libros. Dun modo ou outro, quero estar de fondo no que ocorre porque me gusta sentir que xa non só son quen escribe a historia, senón que tamén formo parte dela de xeito anecdótico.

—A idea para este libro ocorréuseche porque socorrerades a alguén en vacacións, non é así?

—Si! Estabamos de vacacións en Tenerife e paseando polo Puerto de la Cruz, vimos a unha parella de alemáns e ao home deulle unha baixada de azucre. Atendémolo e de súpeto empecei a pensar en se ese podería ser a orixe dunha historia. De se en lugar de non ser unha baixada de azucre fose unha baixada de defensas polo final dun tratamento. E se, ademais, fosen irmáns e que cando el saíse do hospital ela desaparecese… 

—É dicir, que non desconectaches en toda a viaxe...

—Xamais! Sempre me pasa que cando quero desconectar, máis empezo a pensar en escribir e é imposible. Unha vez que estás a crear historias non podes paralo. En realidade, cando che chega unha moi boa idea, aparece en calquera momento. O bonito desta é que ocorreu viaxando e as viaxes ábrente moito a mente e exponte a emocións ou situacións que son únicas.

—«Só seguimos o rastro de quen deixo que marquen o noso camiño». Quen marcou o teu?

—A miña muller, completamente. Deume as emocións máis puras que existen: o amor verdadeiro, aos meus fillos… E eles entregáronme o medo máis real e máis irracional que existe, que é o medo de que lle pase algo a alguén alleo. Tamén me deu o que é sentirme vulnerable e completamente rendido. Cando unha persoa dáche todas esas emocións de xeito tan puro é como ese faro que te guía en todo o que fas. No meu caso, tiven a sorte de atopala e considéroa o meu camiño.

«A miña muller deume as emocións máis puras. Cando alguén o fai dese xeito é como ese faro que te guía en todo o que fas. Considéroa o meu camiño»

—E «aprendemos a lección cando a vida nos pon a nós mesmos de exemplo» Aprendiches ningunha escribindo a novela?

—Sen dúbida, e a gran lección que aprendín é a de aproveitar o tempo. O querer coidarme máis e gozar máis a vida. Son unha persoa que está moi centrada no traballo e sempre estou a pensar en escribir ou nos proxectos de adaptación que teño. Son moi obseso dunha profesión que me fascina e da que estou completamente atrapado mentalmente. Facer este libro abriume a mente e obrigueime a pararme, a tirarme máis no chan cos meus fillos para xogar, a quedar cos meus amigos… Unha vez escrito deime conta de todas as cousas ás que renuncio. É unha sorte dedicarse ao que a un apaixónalle, pero a vida non é só iso, é moitísimo máis.

—Non sei se era o teu obxectivo, pero ao rematar de lelo, pensas no que farías se hoxe fose o último día da túa vida...

—Completamente. E ti que farías se hoxe fose o teu último día?

 —Por agora acabar a túa entrevista e publicala… [Risos]

—E iríaste abrazar aos teus pais, a comer con eles… Vivimos a vida con moita monotonía pensando que imos facelo para sempre e en realidade temos que planear a vida coma se fósemos vivir para sempre, pero vivila coma se fósemos morrer mañá. Iso fai que digamos: “Cal é o meu obxectivo?” No teu caso, igual é ser a directora dun xornal, pero se hoxe fose o teu último día, pois escribirías o mellor artigo da historia porque é o último, irías cos teus amigos para facer algo divertido... Vas como todos os días facendo ese equilibrio, ese plan e esa vida rápida e fugaz. No meu caso, se hoxe fose o meu último día, creo que deixaría escrita toda a trama do libro que estou a planear agora para que alguén saber que quería escribir antes de morrer.

 —E faríasme espóiler?

 —Non, non! Leo só a miña muller [risos].

 —Como se xestiona que Netflix chame á túa porta para adaptar unha das túas novelas?

—É un soño, porque penso que non hai outro lugar mellor que unha plataforma para facer chegar as túas historias a todo o mundo. E máis unha persoa como eu, que ten esa ambición global de que cheguen moi lonxe. Atafega moitísimo de inicio e, ao mesmo tempo, prodúceche orgullo e responsabilidade. Ao final, o que fas é sentarte no escritorio e porte a traballar para conseguir que estea á altura tanto dos lectores como de todos os espectadores.

 —No caso de que adaptase esta, serías capaz de facer un casting? A quen verías de Mario, de Candela ou de Laura?

—Que difícil! En España hai varios actores e actrices que serían Marios, Lauras e Candeas espectaculares. Pero non podo dicir ningún, porque se o digo e logo non o interpreta… [Risos].

---

---