Ferrol con sangue viquingo e outras aventuras: de Cleopatra ao iate redondo do tsar Alejandro II

A vida é unha aventura. E sábeo mellor que ninguén Ferrol: cidade intrépida, onde aínda burbujea sángrea viquinga e paisaxe de desembarcos tan espectaculares como os seguintes. O enxeñeiro técnico naval Juan Antonio Oliveira, director técnico do Centro de Excelencia do Sector Naval (CESENA), ten unha xoia en forma de blogue chamada Vai de Barcos. E alí relata historias de navíos tan espectaculares, como cando os viquingos se concentraron na ría de Ferrol para regresar ao fogar tras tres anos de saqueo. Ou cando grazas a unha tormenta, a Agulla de Cleopatra aterrou neste porto con máis de 3.000 anos ás súas costas.

Ten Ferrol sangue viquingo? «Non o dubidemos», asegura Oliveira, que pertence a esa clase de persoas nadas para contar. «A máis relevante das invasións viquingas na zona foi a de Gunderedo, o considerado Rey do Mar no ano 968», apunta este enxeñeiro e divulgador. «A Gunderedo chamouno Ricardo I de Normandía na súa loita contra Francia, e cando venceron invitouno a levarse os tesouros» que empezaban a acumularse en Compostela . Douscentos barcos viquingos puxeron rumbo a Santiago pero non conseguiron entrar, así que se dedicaron tres anos á pillaxe. En 970 concentráronse todos os dakkar en Ferrol para volver a casa, pero sufriron a emboscada de Gonzalo Sánchez «e foron pasados a coitelo, incluído Gunderedo».

Homes de pelo longo

Mil anos despúes, dous futuros presidentes dos Estados Unidos chegaban á incipiente cidade. Corría 1779 cando John Adams e o seu fillo John Quincy Adams desembarcaban en Ferrol por accidente. Acudían a París para que o pai asinase o tratado de finalización da Guerra de Independencia. Pero a súa fragata A Sensible colleu un temporal e atopou porto refuxio en Galicia. Nos seus diarios, John Adams falará de «moitos terreos baldíos e homes con pelo ata os xeonllos». Conta Oliveira que decidirían ir ata París polo Camiño de Santiago, con primeira parada nun mesón en Ponte do Porco (Miño) que segue en pé.

Chegamos ao desembarco por antonomasia en Ferrol. «Once anos despois temos a batalla de Brión en plenas guerras napoleónicas, eramos aliados de Francia e cincuenta anos antes William Pitt dixo que se Inglaterra tivese un porto como o de Ferrol rodearíao con murallas de prata», narra Oliveira. Inglaterra quería conquistar Galicia e decide desembarcar cen barcos con 10.000 persoas, pero é derrotada polos intrépidos aldeáns.

Un obelisco con sorte

Xa en 1877, un profesor e egiptólogo inglés corre cos gastos de levar ata Londres a Agulla de Cleopatra: un obelisco regalado a Nelson tempo atrás polos exipcios. Con máis de 3.000 anos de antigüidade, 20 metros de altura e 200 toneladas, foi transportado nun cilindro de metal transformado en barco. Remolcouno o buque Olga, que se desfixo del coas tormentas do Cantábrico. Un mercante británico recuperouno e levou o Ferrol desde onde se transportaría ao Támesis, «pero que chulo sería telo na praza de Armas».

Para curioso o iate do tsar Alejandro II, buque redondo creado polo almirante Popov en 1880. O Livadia construíuse en Escocia: «Era puro luxo, pero xa se danou cos golpes do mar na primeira viaxe». Parou en Ferrol a repararse, onde se inaugurou o maior dique seco do mundo. Alí estivo sete meses, «mentres o iate se converte no centro da vida social de Ferrol con banquetes e bailes, aquilo parecía Marbella».

A Oliveira quedan historias por contar como a do Rainbow Warrior de Greenpeace, apresado pola Armada en 1980 por loitar contra a caza de baleas. E prepara un libro sobre a construción naval nos últimos 25 anos. Pero antes pode gozarse como gran cronista en www.vadebarcos.net.

---

---

---