O sector naval é vida para a Coruña

O sector naval é vida para Galicia. Tamén para a provincia da Coruña, sobre todo, para a ría de Ferrol, onde se asentan os estaleiros públicos de Navantia, que arrolan o berce da economía comarcal. Así, na actualidade, máis de cinco mil persoas traballan directa ou indirectamente para as factorías de Ferrol e Fene, que atravesan por un momento de esplendor grazas aos contratos para a construción de cinco novas fragatas para a Armada e aos pedidos de cimentacións para asentar parques eólicos mariños. E a carga de traballo irá a máis, tanto que a compaña pública calcula que no 2026 acadarán os 9.000 traballadores, de forma sostida, para seguir así durante dúas ou tres anos.

A maioría dese emprego proporcionarao a industria auxiliar, auténtico motor na execución dos contratos, dado que o persoal directo de Navantia estaba composta, ao 31 de xaneiro pasado, por 1.713 na factoría de Ferrol e 172 no de Fene, segundo datos oficiais da empresa pública.

Navantia é hexemónica no sector naval provincial, pero hai vida máis aló dos estaleiros públicos. Así o constatan os datos de facilitados por Aclunaga, a Asociación Clúster do Sector Naval. Os últimos que manexa a patronal remóntanse ao 2022. Entón, operaban na Coruña un centenar de empresas no negocio, tanto asociadas como non. Delas, doce son pequenos estaleiros, todos privados, e outras 25 que ofrecen servizos para a construción e a reparación. Tamén hai firmas de habilitación (sete), de maquinaria auxiliar (cinco), de electricidade, electrónica e automatización (sete), entre outra gran variedade de subministradoras de servizos para o naval.

Ese centenar de compañas da provincia facturaron ese ano 1.250 millóns e deron emprego a 7.614 persoas, de acordo cos datos que manexa o clúster. Aclunaga destaca o efecto multiplicado sobre o emprego indirecto: por cada posto directo, xéranse dous inducidos.

En comparación cos datos globais do sector en Galicia, a provincia da Coruña exerce un papel protagonista. Así, segundo os datos incluídos pola Xunta no plan director da construción naval 2025-2027, no 2022, o sector representou o 3,5 % do PIB de Galicia, xerando un total de 2.447 millóns de euros e aproximadamente 14.000 empregos directos, ao que hai que sumar varios miles máis de postos de traballo vinculados á cadea de valor e loxística na que se apoia.

Iria Ponce: «A imposición da redución de xornada pódenos facer moito dano»

f. f.

Iria Ponce Rodríguez é a nova vicepresidenta da Asociación de Empresas do Sector Naval Público da Ría de Ferrol (Aenfe). Esta enxeñeira técnica en Deseño Industrial natural de Ferrol exerce tamén como responsable na zona norte da división naval de Alttion, pertencente ao grupo Depisa, unha auxiliar histórica de Navantia.

—Que é o que fan para Navantia?

—Tratamentos anticorrosión, chorreado e pintura. Traballamos en carenas, en diques, nas cabinas de pintado, e nas fragatas F-110, encargámonos de pintar os bloques antes da súa montaxe en bancada e o seu posterior mantemento. Contamos con medio centenar de traballadores.

—Agora que se estrea na directiva da patronal, a que retos ten que facer fronte?

—A situación actual é unha oportunidade, cunha carga de traballo importante que vai aumentar grazas aos contratos de Navantia coa Armada. Si que é certo que, a curto prazo, temos unha chea de retos, como a negociación do novo convenio do metal, o marco legal actual ou a redución da xornada laboral...

—Todo iso cando Navantia lles está pedindo que reforcen persoais para asumir a carga de traballo que vén..

—Si, e temos contratos a longo prazo que xa están licitados e negociados. Vai ter un impacto, sobre todo, económico, ao que se suma a escaseza de persoal, outro problema moi gordo. Non vai ser doado asumir máis carga, reducir horas de traballo, pagar máis aos traballadores ou ter condicións laborais diferentes, todo iso encorsetado dentro duns contratos, como os das F-110, que se van a estender ata o 2030 e que non se poden renegociar. Si os que teñamos a partir de agora e son contratos inminentes, é dicir, debes ter todo en mente xa. Expónsenos unha chea de retos. Estamos a buscar unificar o diálogo das patronais para intentar lanzar unha mensaxe ás grandes empresas e Administracións para que nos axuden un pouco a soportar esta situación.

—Como asumirán esa redución de xornada?

—Parécenos unha oportunidade para mellorar as condicións dos traballadores e o benestar das empresas, pero que se nos impoña pódenos facer moito dano. O impacto pode ser moi gordo, xa empezamos a facer estimacións. Debemos ter en conta que traballamos nun sector no que se cadra non é posible recortar horas. Nós, por exemplo, dependemos da meteoroloxía. Se hai un día malo, aos meus traballadores pódolles dar tempo libre e flexibilizar a xornada. Pero un día que fai bo eu non podo recortar a xornada. Se a medida se flexibiliza pode ser un beneficio para todos, pero se se nos impón, periga a viabilidade das empresas.

—Cantos traballadores máis van necesitar?

—No noso caso, necesitaremos duplicar persoal en dous anos se as planificacións de Navantia son certeiras. A empresa fala de chegar a un persoal de ata 3.500 persoas só en dous anos para os proxectos de nova construción, agora non chegamos ás 2.000.

—Será posible?

—Parece case imposible. No caso da pintura, non temos unha formación regrada detrás, é un oficio que, como moitos outros, ti aprendes no corte. Por iso, é moi complicado atopar a xente que xa estea formada e estamos a falar de proxectos que che esixen unha calidade e unhas garantías. Non vale calquera e non todo o mundo quere. Temos que facer grandes esforzos en formación e retención de talento e non temos apoio para saír desta lameira da captación de persoal.

—Por que non atopan persoal?

—Non é un negocio que resulte atractivo, a xente non ten interese en formarse, están a facerse moitos esforzos desde a propia Navantia e desde as Administracións coa FP dual e non conseguen captar alumnos suficientes. A xente non mostra interese. Temos que promocionar un pouquiño máis o sector.

—Que contéstanlle a Navantia cando lles pide que reforcen persoais?

—Non temos unha solución. O que se expuxo nunha reunión coa dirección de Navantia foi volver á antiga escola de aprendices. Eu creo que todo pasa por aí, por que os alumnos fagan prácticas en Navantia para que teñan outra sensación. De feito, moita xente que entra na FP dual vai co obxectivo de acabar en Navantia, non nunha auxiliar. Nós somos pequenos, pero somos moitos, e, se picamos, tamén poden caer os grandes. Sen nós non hai un naval forte, se pretendemos que Galicia sexa un referente fai falta coordinarse, Navantia, administración e empresas, para superar todos os retos que temos por diante.

—A man de obra estranxeira é unha alternativa para as empresas non?

—Cada día recórrese máis a ela, si. O que pasa é que moitas veces pídesenos o esforzo de captar persoal fose e tampouco temos nin a axuda nin a certeza de que todo ese esforzo vaia merecer a pena. Non temos estabilidade, traballamos con licitacións públicas, ese esforzo pódeche saír ben ou mal.

—Pero as empresas arríscanse?

—Si, a ver, a maioría das empresas que estamos dentro da asociación levamos moitos anos sendo partners de Navantia e temos a certeza, entre comiñas, de que continuaremos traballando. Pero seguimos con esa sensación de falta de estabilidade, compromiso compartido e de comunicación para dispor, a medio prazo, de información para poder adaptarte á demanda do cliente.

---

---

---