Sánchez choca coa Constitución na súa promesa de acabar cos aforamentos para os altos cargos

Ramón Gorriarán MADRID, COLPISA

ESPAÑA

l presidente del Gobierno, Pedro Sánchez, interviene en el acto conmemorativo del 30 aniversario de las Cumbres Iberoamericanas, en Casa de América, en Madrid.
l presidente do Goberno, Pedro Sánchez, intervén no acto conmemorativo do 30 aniversario dos Cumes Iberoamericanos, en casa de América, en Madrid. ALBERTO ORTEGA / EUROPA PRESS

O presidente do Goberno intentouno en dúas ocasións, a última fai tres anos no acordo de coalición con Unidas Podemos, pero este proxecto nunca chegou ao Consello de Ministros

03 ene 2022 . Actualizado ás 05:00 h.

O anuncio de suprimir, acoutar ou revisar os aforamentos para os altos cargos sempre estivo acompañado de grandes expectativas que, ata agora, quedaron en nada. Pedro Sánchez se remangó en setembro do 2018 cun compromiso para acometer en «60 días» unha reforma exprés da Constitución para limitar esta figura. O Consello de Ministros aprobou o 18 de xaneiro un proxecto de reforma constitucional con esa finalidade e pediuse o informe do Consello de Estado e do Consello Xeral do Poder Xudicial. Ata hoxe. Nada se sabe daquel papel, nin parece que se vaia a saber.

Pero non só Sánchez protagonizou arrancadas de cabalo e freadas de burro nesta cuestión. Alberto Ruiz Gallardón subiu ao carro no 2014, cando era titular de Xustiza no Goberno de Mariano Rajoy, e anunciou que ía reducir a 22 os altos cargos aforados. A entón vicepresidenta Soraya Sáenz de Santamaría rebaixou os fumes do ministro e reduciu as súas palabras a unha forma «de abrir o debate». O proxecto tamén se evaporó. Sánchez volveuno expor fai tres anos e sacou o tema do frigorífico en xaneiro do 2020 para incluílo no acordo de coalición con Unidas Podemos. O punto 2.11.7 di: «Reformaremos a Constitución para limitar os aforamentos políticos». O asunto correu a mesma sorte que os anteriores e o proxecto nunca chegou ao Consello de Ministros.

O aforamento é para o cidadán un dos paradigmas dos privilexios dos políticos, aínda que non só eles están amparados por esta figura, tamén ampara a xuíces, fiscais e membros das forzas de seguridade. Para falar de cifras redondas, unhas 250.000 persoas das que 232.000 son policías e gardas civís. Marca mundial. Non hai un país que sequera se achegue. O aforamento permite aos seus beneficiarios eludir os tribunais de primeira instancia cando son acusados dun delito penal para ser xulgados no Tribunal Supremo ou nos superiores de xustiza. A Constitución de 1978 outorgou esta prerrogativa ao presidente de Goberno, ministros, deputados e senadores. Leis orgánicas posteriores ampliaron o abano a xuíces, fiscais, maxistrados do Constitucional, membros do Consello de Estado, vogais do Consello do Poder Xudicial, Tribunal de Contas e Defensor do Pobo. Os estatutos de autonomía encargáronse de aforar aos seus gobernantes e deputados autonómicos. En resumo, un colectivo dunhas 17.000 persoas, das que 2.000 son cargos políticos.

Catro comunidades

A diferenza do Goberno central, Cantabria, Murcia, Canarias e Baleares xa suprimiron nos seus Estatutos de Autonomías os aforamentos para os deputados rexionais e os integrantes do Executivo. E A Rioxa está en camiño coa súa reforma estatutaria en trámite no Congreso. Estas cinco autonomías, co acordo PSOE e PP e tamén outras forzas menores, lograron modificar os seus estatutos para abolir esta figura.